غرب از گسترش جنگ در صورت فشار علیه برنامه هسته‌ای ایران هراس دارد؛
یک دیپلمات ارشد با گفتن این که غرب با توجه به شرایط منطقه غرب آسیا به دنبال جنگ غزه، از اتخاذ موضع سرزنشی در قبال ایران خودداری کرد، ادعایی را درباره تاثیر این رویکرد در قبال تهران مطرح کرد.
شورای حکام آژنس بین‌المللی انرژی اتمی از صادر کردن قطعنامه‌ای الزام‌آور علیه ایران در جلسه ۲۲ نوامبر خودداری کرد که هفته گذشته برگزار شد. اگرچه «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موضع تهران را در سخنرانی آغازین خود محکوم کرد و آن را «بی‌سابقه و مغایر با همکاری لازم» تلقی کرد.
یک دیپلمات ارشد به خبرگزاری فرانسه گفته است «تصویر موجود خوشایند نیست اما در حال حاضر، واقعیت امر این است که رغبتی به برانگیختن واکنش ایران در شرایط جنگ در خاورمیانه وجود ندارد.»
این دیپلمات همچنین گفت که تردید غرب در «سرزنش» ایران تاثیر معکوس داشته و تنها منجر به «جسورتر کردن» تهران شده است.
گروسی در بخشی از بیانیه آغازین خود در جلسه روز چهارشنبه شورای حکام آژانس درباره نظارت و راستی‌آزمایی در ایران گفت: انباشت اورانیوم غنی‌شده توسط ایران تا ۵ درصد، تا ۲۰ درصد و تا ۶۰ درصد، اورانیوم با خلوص بالا، همگی از زمان دیدارمان در سپتامبر افزایش یافته و افزایش انباشت اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی با همان سرعتی که در جلسه پیشین شورای حکام گزارش کرده بودم، انجام می‌شود.
این ادعاها در حالی است که ایران در پاسخ به نقض عهدهای مکرر غرب در تامین منافع ایران در برجام، اقدامات تلافی‌جویانه‌ای را اتخاذ و بارها اعلام کرده این اقدامات بازگشت‌پذیر هستند.
«محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی گفته است: «چون آنها به تعهدات خود عمل نکردند، ما هم بازگشت از تعهدات داریم. نمی‌شود تروئیکای اروپایی انتطار داشته باشند ما برجام را کامل اجرا کنیم ولی آنها تعهدات خود را عمل نکنند.»
«کلسی دِیونپورت» یکی از اعضای اندیشکده «انجمن کنترل تسلیحاتی» نیز به خبرگزاری فرانسه گفت «تصور کردن ایران در یک خلأ و پاسخگو نکردن آن، سیگنال اشتباهی به تهران و دیگر اشاعه‌دهندگان احتمالی تسلیحات اتمی می‌فرستد»
ادعای اشاعه احتمالی تسلیحات هسته‌ای علیه ایران در حالی مطرح می‌شود که مقامات ایران بارها تاکید کرده‌اند تولید و به‌کارگیری تسلیحات اتمی جایی در برنامه دفاعی ایران ندارد و ماهیت آن، صرفا، صلح‌آمیز است.
فرانس‌پرس نیزدر گزارشی نوشت:
«گزارش محرمانه آژانس، نشان‌می‌دهد غنی‌سازی اورانیوم از سوی جمهوری اسلامی به سطح تسلیحاتی ۶۰درصد، نزدیک شده است. این در شرایطی است که حذف شماری از بازرسان و امتناع از نصب مجدد تجهیزات نظارتی در مراکز اتمی‌اش، چالش‌های تازه‌ای را برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران ایجاد می‌کند.»
خبرگزاری فرانسه می‌افزاید: قدرت‌های غربی در هراس از تشدید تنش‌های خاورمیانه، در شرایطی که جمهوری اسلامی برنامه هسته‌ای خود را به‌پیش می‌برد و همزمان همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را کاهش داده است، تمایلی به سخت‌گیری علیه جمهوری اسلامی ندارند.
بر اساس این گزارش، در شرایطی که شورای حکام آژانس می‌گوید: اقدامات اخیر ایران، مرز‌های بی‌سابقه‌ای را جابه‌جا کرده است، اما از ارائه قطعنامه الزام‌آور نیز خودداری کرده است.
یک دیپلمات ارشد در جمع‌بندی بن‌بست کنونی به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: وضعیت بسیار تیره و تار است، اما واقعیت این است که هیچ علاقه‌ای برای تحریک جمهوری اسلامی به واکنش در شرایط جنگ در خاورمیانه وجود ندارد.
فرانس‌پرس اذعان کرد: شکست برجام در سال ۲۰۱۸ میلادی و به‌دنبال آن، پیشبرد برنامه هسته‌ای توسط جمهوری اسلامی، وضعیت را پیچیده‌تر کرده است.
بر اساس این گزارش، در بحبوحه تشدید تنش میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان مورد حمایت جمهوری اسلامی، به نظر می‌رسد هدف از رویکرد محتاطانه قدرت‌های غربی، جلوگیری از تشدید تنش‌های منطقه‌ای و سرریز شدن احتمالی درگیری‌ها است. از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر و متعاقب آن حمله هوائی و زمینی اسرائیل به غزه، نگرانی‌هایی در مورد یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر به‌وجود آمده است. آژانس در گزارش خود که چهار روز قبل منتشر شد، اعلام کرده بود: مذاکرات با تهران در مورد دو موضوع مهم، نصب تجهیزات کنترل و بازرسی بیشتر در تاسیسات هسته‌ای و دریافت پاسخ‌های قانع‌کننده در مورد کشف آثار اورانیوم در دو تأسیسات هسته‌ای ایران، بدون پیشرفت به پایان رسیده است. ایران در واکنش به این گزارش عنوان کرد که سؤالات آژانس بر اساس اسناد ساختگی و غیرمعتبر طرح شده و این کشور هیچ تعهدی برای پاسخگویی به آنها ندارد.
در همین حال یورونیوز در گزارشی ضمن طرح این سؤال که چرا قدرت‌های غربی در مقابل تهران منفعل هستند؟ نوشت: ایجاد ممنوعیت فعالیت شماری از بازرسان هسته‌ای سازمان ملل متحد، فعال نبودن دوربین‌های نظارتی در مراکز هسته‌ای و افزایش ذخایر اورانیوم نزدیک به درجه تسلیحاتی، سه موضوع مهم در پرونده هسته‌ای ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. با وجود این، قدرت‌های غربی از ترس تشدید تنش‌ها در خاورمیانه از اقدام عملی در برابر فعالیت هسته‌ای ایران خودداری می‌کنند. یک دیپلمات بلندپایه وضعیت پرونده ایران در آژانس را این‌گونه خلاصه می‌کند: «غم‌انگیز است، اما واقعیت این است که در حال حاضر هیچ فردی نمی‌خواهد ایران را به واکنش در برابر جنگ اسرائیل و حماس وادار کند.»
در نشست شورای حکام آژانس که این هفته در وین برگزار شد، آمریکا، فرانسه، آلمان و بریتانیا اگرچه عدم همکاری تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محکوم کردند، اما از ارائه قطعنامه انتقادی خودداری کردند. با این حال بنا به گفته لورا هولگیت، سفیر آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران به شکل بی‌سابقه‌ای از محدودیت‌ها عبور کرده است. فرانسه هم نگرانی خود را از عملکرد «غیرقابل توجیه» ایران اعلام کرد.
جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا پس از آنکه قدرت را در این کشور در دست گرفت تلاش کرد تا از طریق گفتگو‌ها در وین به احیای برجام کمک کند، اما این روند از تابستان ۲۰۲۲ به بن‌بست رسید. تهران در ماه سپتامبر تصمیم گرفت از ورود شماری از بازرسان ممانعت کند. این در حالی بود که این کشور نصب دوباره دوربین‌های نظارتی در مراکز هسته‌ای را به تعویق می‌انداخت.
کلسی داونپورت، کارشناس انجمن کنترل تسلیحات گفت: «اکراه شورای حکام آژانس قابل درک است. این موردی است که ژئوپلیتیک بر موضوع منع گسترش تسلیحات غلبه می‌کند.» غرب از گسترش جنگ غزه به اسرائیل و لبنان، نگران است.
اذعان خبرگزاری فرانسه و یورونیوز به هراس قدرت‌های غربی از گسترش جنگ در صورت سخت‌گیری علیه برنامه هسته‌ای ایران در حالی است که برخی محافل مرعوب یا مأمور غرب، روایتی خلاف واقعیات ارائه کرده و با لحنی غرب‌هراسانه ادعا کرده‌اند باید مراقب دام غرب برای کشاندن ایران به میدان جنگ بود. این محافل در گذشته نیز در حالی مدعی بودند می‌خواهند سایه جنگ را از سر کشور دور کنند که بیشترین تهدید و ناامنی و تخریب و تحریم و ترور، در دوره مدیرت آنها رخ داد و اگر درایت نظام در برخورد قاطع با تهدید‌های فزاینده دشمن نبود، امروز به جای گرفتاری دشمنان ایران با جنگ و بحران‌های متعدد، کشور ما باید گرفتار جنگ و ناامنی می‌شد. اما همین حالا رسانه‌های غربی اذعان می‌کنند که دولت‌های متبوع آنها، نگران باز کردن جبهه‌ای جدید و لو در حد فشار علیه برنامه هسته‌ای ایران هستند.
به دنبال انتشار گزارش‌های مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای حکام در ۱۵ نوامبر ۲۰۲۳، نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد دفتر سازمان ملل متحد و دیگر سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، نظرات و ملاحظات خود را در قالب یادداشت توضیحی و در واکنش به گزارش‌های پادمانی و برجامی مدیرکل آژانس و ادعاهای تروئیکای اروپایی و آمریکا درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران و همکاری‌های آن با آژانس اعلام کردند
چاپ در شماره ۱۴۱۵روزنامه ی یادگار امروز مورخ۱۴۰۲/۰۹/۰۷
دیدگاه ها