وقتی پوشش بیمه‌ای، روان را تحت حمایت خود نمی گیرد
پرستو خلعتبری / گروه جامعه
بر اساس گفته‌های علی فتحی آشتیانی رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور ۲۰ در صد مردم جامعه ما مشکلات روانشناختی دارند و علاوه بر این ممکن است که در موقعیت‌های مختلف کسانی که مبتلا به اختلالی هم نیستند، نیازمند دریافت خدمات روانشناسی باشند اما به دلیل پوشش بیمه‌ای ضعیف، بسیاری از افراد از مراجعه به روانشناس منصرف می‌شوند.
سال گذشته تعرفه ارائه خدمات روانشناسی و مشاوره از سوی مشاور یا روانشناس دارای مدرک کارشناسی ارشد، ۲۳۰ هزار تومان و از سوی مشاور یا روانشناس دارای مدرک دکتری، ۲۷۰ هزار تومان تعیین شد و این تعرفه‌ها مربوط به سراسر کشور و برای دریافت ۴۵ دقیقه مشاوره است اما برخی روانشناسان مبالغی خارج از تعرفه دریافت می‌کنند. از طرفی معمولا مراجعه به روانشناس به یک جلسه ختم نمی‌شود و نیاز به مراجعه‌های متعدد وجود دارد که پرداخت هزینه‌های آن برای همه اقشار جامعه در دسترس نیست. حسین روزبهانی روانشناس بالینی هم در رابطه با علت گران بودن هزینه‌های روانشناسی گفت: زمانی که شما برای مشکلات جسمی خود به یک متخصص مراجعه می‌کنید پس از ۱۰ دقیقه معاینه، حدود ۲۰۰ هزار تومان هزینه باید پرداخت کنید اما چون بیمه هزینه‌های درمانی را متقبل شده است، شما فقط۵۰ هزار تومان پرداخت می‌کنید و مابقی را بیمه پرداخت می‌کند اما روانشناس‌ها یک ساعت وقت می‌گذارند و چون بیمه هزینه‌های درمان روانشناسی را به عهده نمی‌گیرد، برای همین به بیماران فشار می‌آید و فکر می‌کنند هزینه‌ها زیاد است.
پوشش بیمه‌ای نقش موثری در افزایش استفاده مردم از خدمات روانشناسی دارد
بهناز کرمی روانشناس هم معتقد است که پوشش بیمه‌ای نقش موثری در افزایش استفاده مردم از خدمات روانشناسی دارد اما این پوشش پاسخگوی نیاز مردم نیست. وی در این باره گفت: پوشش بیمه‌ای چندان گسترده نیست و تنها بیمه تکمیلی برخی ارگان‌های خاص مانند شرکت نفت و بانک مرکزی و غیره خدمات را تحت پوشش قرار می‌دهد. بیمه تامین اجتماعی که یکی از بزرگترین بیمه‌های کشور است، خدمات را پوشش نمی‌دهد.
مراکزی که خدمات ارزان تر ارائه می‌دهند
این روانشناس افزود: البته برخی ارگان ها مانند آموزش و پرورش و بهزیستی پذیرفته‌اند که برخی خدمات را با قیمت مناسب‌تر انجام دهند اما این خدمات شامل بیمه نیست و فقط هزینه کمتری دارد. دانشگاه‌ها هم خدمات مشابهی را ارائه می‌دهند. اگر چه مراکزی برای ارائه خدمات ارزانتر وجود دارد اما متقاضیان خدمات روانشناسی بسیار هستند و این موارد پاسخگوی نیازها نیست. این روانشناس تاکید کرد: گسترش پوشش بیمه‌ای خدمات روانشناسی همیشه مطالبه مردم و روانشناسان بوده و مجلس شورای اسلامی باید به این موضوع توجه ویژه نشان دهد. اگر همه خدمات تحت پوشش بیمه‌ها باشد، بسیاری از مردم مراجعه می‌کنند چراکه تامین هزینه این خدمات از عهده برخی از اقشار جامعه خارج است. این روانشناس با اشاره به اینکه مسئله بهداشت روان چندان جدی گرفته نشده درحالی که توجه به این امر به داشتن جامعه‌ای بهتر کمک می‌کند، عنوان کرد: ضعف در اطلاع‌رسانی‌ها درباره اهمیت بهداشت روان هم باعث شده تا مطالبه چندانی از سوی مردم مطرح نشود. اگر بیمه تامین اجتماعی وارد این حوزه شود، بسیاری از مشکلات ما حل خواهد شد چراکه آرامش روانی افراد باعث می‌شود که عملکرد بهتری داشته باشند.
کدام خدمات تحت پوشش بیمه هستند؟
سال گذشته وزیر بهداشت از پوشش بیمه‌ای برخی خدمات خبر داد و محمد مهدی ناصحی مدیر عامل سازمان بیمه سلامت ایران هم درباره جزئیات خدماتی که تحت پوشش بیمه قرار گرفته گفت: روانپزشک، دکترای تخصصی روانشناسی بالینی، روانشناسی بالینی (MDphd) و دکترای روانشناسی سلامت، از افراد دارای صلاحیت از نظر بیمه هستند. وی افزود: این اختلالات شامل اختلالات رشدی عصبی، کم توانی های ذهنی( خفیف، متوسط، شدید، عمیق، تاخیر رشدی، کم توان ذهنی نامعین و اختلال رشدی هوش)، اختلالات ارتباطی، طیف اختلال درخود ماندگی، اختلال کم توجهی، اختلال یادگیری اختصاصی، اختلالات حرکتی، اختلالات تیک و طیف اسکیزوفرنی است. ناصحی ادامه داد: همچنین سایر اختلالات روان پریشانه، اختلالات دو قطبی، اختلالات افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلالات وسواسی- جبری، اختلال استرس پس از سانحه، اختلالات تجزیه ای، اختلال علائم جسمی و اختلالات مرتبط، اختلالات تغذیه و خوردن، اختلالات دفعی و اختلالات خواب – بیداری هم مشمول دریافت خدمات در حوزه روانشناسی هستند.
هنوز خدمات بسیاری تحت پوشش نیستند
اما این در حالی است که هنوز خدمات بسیاری تحت پوشش نیستند و بسیاری از مراکز هم قرارداد ندارند. علی فتحی آشتیانی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در این باره گفت: هیأت دولت برخی از خدمات سلامت روان را با گرایش روانشناسی بالینی و سلامت تحت پوشش بیمه قرار داده است و این موضوع مشمول انواع اختلالات روانشناختی است اما همه گرایش‌ها را شامل نمی‌شود. وی افزود: علم روان شناسی تنها این ۲ گرایش نیست و معتقدم سایر گرایش‌های روانشناختی از قبیل خدمات روانشناسی تربیتی، گرایش صنعتی سازمانی که برای پرسنل کارخانه‌ها ارایه می‌شود نیز باید تحت پوشش بیمه قرار می گرفت و معتقدیم دولت و مجلس باید شمول خدمات بیمه را بیشتر کنند تا همه روانشناسان از این مزایا بهره‌مند شوند.
بیش از ۷۰ درصد مردم توانایی مراجعه به رواشناسان را ندارند
رئیس سازمان نظام روانشناسی توضیح داد: در جامعه ما بیش از ۷۰ درصد مردم توانایی مراجعه به رواشناسان را ندارند به دلیل اینکه تعرفه این خدمات بالا است. تعرفه مصوب دولت ۲۳۰ هزار تومان برای کارشناسان ارشد و ۲۷۰ هزار تومان برای دکتری تعیین شده است که درصدی از روانشناسان این تعرفه را رعایت نمی کنند و همین موضوع هم باعث شده تا مردم نتوانند از این خدمات استفاده کنند. به گفته فتحی آشتیانی درحال حاضر به دلیل نو اجرا بودن این قانون مراکز روانشناسی با بیمه قرارداد ندارند که امیدواریم این مراکز هم با بیمه قرارداد امضا کنند. رئیس سازمان نظام روانشناسی ادامه داد: حتی اگر فرد مراجعه کننده به ۱۵ الی ۲۰ جلسه مشاوره نیز نیاز داشته باشد می‌تواند از بیمه استفاده کند. بر اساس این گزارش ، تحت پوشش بیمه قرار گرفتن برخی خدمات در ماه‌های اخیر اتفاق خوبی است اما سطح پوشش باید گسترش پیدا کند چراکه یکی از گره‌های اصلی در حوزه ارتقای سلامت روان جامعه این مسئله است و بیمه نبودن بسیاری از خدمات دست قشر ضعیف را کوتاه کرده است. این درحالی است که بسیاری از آسیب‌های اجتماعی هم در میان قشر ضعیف جامعه رخ می‌دهد و تعداد مراکزی که خدمات ارزان قیمت‌تر ارائه می‌دهند، به اندازه کافی نیست. امید است که با افزایش آگاهی جامعه مطالبات در این حوزه هم بیشتر شود تا شاهد پوشش بیمه‌ای گسترده در حوزه خدمات روانشناسی باشیم.
چاپ در شماره ۱۵۱۶ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۸
دیدگاه ها