نگذاریم تحصیل برای کودک معلول به یک آرزو تبدیل شود
پرستو خلعتبری / گروه جامعه
آمار بالای بازماندگان از تحصیل یکی از مشکلات امروز آموزش و پرورش است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده هم باز ماندگی از تحصیل در سال تحصیلی گذشته نسبت به سال قبل از آن، حدود ۲ درصد افزایش داشته است.
دلایل متعددی برای بازماندگی از تحصیل کودکان و نوجوانان مطرح می‌شود و یکی از این دلایل معلولیت است. معصومه نجفی پازوکی معاون سابق آموزش ابتدایی سال گذشته در گفت و گویی آمار کودکان دارای معلولیت جا مانده را اعلام کرد و اظهار داشت: سازمان بهزیستی آماری حدودا ۳۰ هزار نفری از بازماندگان تحصیل دارای معلولیت به ما اعلام کرد که امکان رفتن به مدرسه را ندارند. البته پازوکی در ادامه عنوان می‌کند که آمار کاهش یافته اما در حال حاضر تنها آمار قابل استناد ۳۰ هزار کودک معلول جا مانده از تحصیل است. سر شماری سال ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که بازماندگی از تحصیل در روستا بیش از شهر است و ممکن است یکی از دلایل بازماندگی از تحصیل کودکان معلول در روستاها ناشی از مشکلات تردد باشد چراکه در برخی روستاها مدرسه برای همه مقاطع تحصیلی وجود ندارد و گاهی دانش‌آموزان مجبور می‌شوند که به روستاهای اطراف و یا شهر بروند.
۸۰ درصد کودکان مبتلا به دیستروفی به دلیل نامناسب بودن مدارس، ترک تحصیل کرده‌اند
رامک حیدری مدیر عامل انجمن حمایت از بیماران دیستروفی معتقد است که نه تنها در روستا بلکه در شهر هم یکی از دلایل ترک تحصیل کودکان دارای معلولیت مشکل در رفت و آمد است. وی در این باره اظهار کرد: ۸۰ درصد کودکان مبتلا به دیستروفی به دلیل نا مناسب بودن مدارس، ترک تحصیل کرده‌اند. مدیر عامل انجمن حمایت از بیماران دیستروفی ادامه داد: این کودکان در سنین هفت یا هشت ساله که توان راه رفتن داشتند، تحصیل کرده‌اند و بعد با پیشرفت بیماری و لزوم استفاده از ولیچر از تحصیل بازمانده‌اند.
مدیران مدارس با دانش‌آموز همکاری نمی‌کنند
مدیر عامل انجمن حمایت از بیماران دیستروفی افزود: در بسیاری از موارد مدیران مدارس با دانش‌آموز همکاری نمی‌کنند که کلاس درس را حداقل به طبقات همکف منتقل کنند و خانواده هم ترجیح می‌دهند که کودک ترک تحصیل کند. مدیر عامل انجمن حمایت از بیماران دیستروفی در ادامه تاکید کرد: ترک تحصیل عواقب متعددی دارد و منجر به انزوا و افسردگی کودک می‌شود. از جهتی با خانه‌نشین شدن کودک یکی از والدین هم مجبور به ماندن در خانه خواهد شد و این حتی ممکن است، اقتصاد خانواده را تحت تاثیر قرار دهد. مدیر عامل انجمن دیستروفی با اشاره به اینکه یکی از ضعف‌های موجود در حوزه معلولان نبود آمار دقیق است، توضیح داد: ما از مرکز آمار خواستیم که در آخرین سرشماری خوداظهاری برای مشخص شدن تعداد معلولان در کشور اختصاص دهند که این کار انجام نشد و در تصمیم‌گیری‌ها و اختصاص بودجه تنها به آمار محدود بهزیستی اکتفا می‌شود.
مدیر مدرسه می‌گوید که خانواده باید با هزینه خود بالابر بگیرد
مدیر عامل انجمن حمایت از بیماران دیستروفی اضافه کرد: کودکان دارای معلولیت اجازه تحصیل در مدارس عادی را دارند اما مدیر مدرسه می‌گوید که خانواده باید با هزینه خود بالابر و امکانات لازم را برای مدرسه تهیه کنند. بسیاری از خانواده‌ها توان پرداخت این هزینه‌ها را ندارند.
امکانات آموزشی ناشنوایان بسیار دور از حد استاندارد است
نبود مدرسه مناسب در همه شهرها و روستاها هم به عاملی برای بازماندن از تحصیل کودکان دارای معلولیت تبدیل شده است. حبیب مهدوی دبیر کل شبکه ملی سازمان‌های مردم نهاد ناشنوایان ایران در باره کمبود امکانات آموزشی اظهار کرد: حتی در پایتخت امکانات آموزشی ناشنوایان بسیار دور از حد استاندارد است. نبودن دبیران مسلط و آشنا به زبان و فرهنگ ناشنوا و استفاده از محتوای آموزشی مناسب‌سازی نشده و شیوه‌های کهنه و غیرکارشناسی در این عرصه مشکلات زیادی برای ناشنوایان ایجاد کرده است. دبیر کل شبکه ملی سازمان‌های مردم نهاد ناشنوایان ایران بیان کرد: در کنار همه این‌ها تشویق الزام گونه خانواده‌ها برای فرستادن فرزندشان به مدارس افراد شنوا (با هدف کاهش تعداد دانش آموزان در مدارس استثنایی و تعطیلی و تغییر کاربری این مراکز) آسیب‌های سنگینی به سیستم آموزش ناشنوایان وارد شده است. در سایر شهرها که اوضاع بدتر است و گاهی حتی در شهرهای بزرگ امکانات آموزشی برای ورود ناشنوایان به آموزش عالی مهیا نیست.
تعداد معلم‌های متخصص حوزه ناشنوایان اندک است
خادم فعال حوزه ناشنوایان هم به کمبود مدرسه مناسب اشاره کرد و اظهار داشت: امروز زبان اشاره در مدارس استثنایی استفاده می‌شود اما با حد مطلوب فاصله دارد. در برخی شهرها هم تعداد ناشنوایان کم و تعداد معلم‌های متخصص حوزه ناشنوایان هم اندک است و به اجبارها کودکان اوتیسم، ناشنوا، سندروم داون و غیره در کنار یک دیگر تحصیل می‌کنند درحالی که باید شیوه آموزش هر کدام متفاوت باشد. همین موضوع کیفیت آموزشی را پایین می‌آورد.
نبود مدرسه استثنایی در همه شهرها
این فعال حوزه ناشنوایان ادامه داد: برای آموزش فرد ناشنوا باید معلم و دانش‌آموز ارتباط چشمی برقرار کرده و بتواند لب‌خوانی کند. در برخی شهرها هم اصلا مدرسه استثنایی وجود ندارد. از جهتی برخی معلم‌ها هم مهارت کافی ندارند و در مواردی که کودکان ناشنوا در مدارس عادی تحصیل می‌کنند، معلم آموزش ندیده که چطور با این کودک برخورد کند. اگر امکان تحصیل آنلاین برای این کودکان فراهم شود، اتفاق خوبی است. بر اساس این گزارش، دشواری راه، نبود امکانات کافی حمل و نقل، محرومیت و فقر خانواده و کمبود مدرسه استثنایی برخی عواملی هستند که می‌توانند در جاماندن کودکان معلول از تحصیل تاثیرگذار باشند. از طرفی نمی‌توان مشکلات فرهنگی را نادیده گرفت چراکه ممکن است نگاه سنگین برخی، تمسخرها و نادیده گرفتن‌ها هم باعث شود که یک کودک یا نوجوان دارای معلولیت دیگر انگیزه‌ای برای ادامه تحصیل نداشته باشد و انزوا و خانه‌نشینی را انتخاب کند. ترک تحصیل هر کودک معلول یعنی حذف یک استعداد از جامعه و هدایت این فرد به سمت آسیب‌های اجتماعی که دود این اتفاق در نهایت به چشم جامعه می‌رود. مهدی اسماعیلی عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی معتقد است که اجرای درست قانون حمایت از معلولان بخش زیادی از مشکلات این گروه را حل خواهد کرد. سال گذشته ردیف بودجه این قانون از بودجه مصوب حذف شد اما اخباری که در روزهای اخیر منتشر شده از بازگشت این ردیف بودجه به بودجه مصوب حکایت دارد و امید است که عاملی برای حل مشکلات افراد دارای معلولیت شود.
چاپ در شماره ۱۵۱۹ روزنامه یادگار امروز مورخ ۰۱/۰۲/۱۴۰۳
دیدگاه ها