دکتر حسن نجف‌وند/ مدیرمسئول
طرح شفافیت که نخستین بار در مجلس دهم مطرح شد و به دلیل مسکوت ماندن مورد نقدهای تند اصولگرایان قرار گرفته بود، در برهه‌ای از فضای سیاسی کشور تبدیل به شعار تبلیغاتی برای نمایندگانی شد که خود را در مجلس یازدهم، مردمی‌ترین نمایندگان چند دهه اخیر می‌دانند.همان‌هایی که مجلس دهم را به باد انتقاد گرفته بودند خواستند کاری بکنند کارستان و دیوارهای شیشه‌ای بسازند که مردم از صفر تا صد عملکردشان را نظاره کنند. اما این قصه پرماجرای مجلس یازدهم با طرح شفافیت نه تنها به سرانجام نرسید که این روزها تبدیل به چالشی میان نمایندگان با یکدیگر، نمایندگان با هیئت نظارت و نمایندگان با دولت نیز شده است. اما چرا شفافیت برای نمایندگان مجلس که خود را مهم‌ترین نهاد مردمی در کشور می‌دانند، چنین چالش برانگیز و حساس شده است؟ چرا نمایندگان و خواستار اجرای شفافیت در دیگر قوای کشور شدند و قبل از به سرانجام رسیدن آن در مجلس این طرح را به تعیمیم در نهادها و سازمان‌های دیگر گره زدند؟ بدون تردید پاسخ به این سوالات نیز در زمره شفاف‌سازی می‌تواند به بهبود نگاه مردم در زمینه عملکرد تصمیم‌گیران کمک کند. اما پاسخ به این ابهامات همچنان وجود دارد و بازی با واژه شفافیت وارد مرحله جدیدی شده که نه تنها نفع مردم را در مواجهه با دلایل تصمیمات کلان و قانونگذاری تامین نمی‌کند، بلکه بر ابهام‌ها می‌افزاید. بعد از مخالفت هیئت نظارت با اعمال شفافیت در مجمع و قوای دیگر، مجلس خود را در اجرای این طرح تنها می‌بیند. مخالفان اجرای منحصر به مجلس در موضوع شفافیت می‌گویند چرا باید فقط مجلس و نمایندگان که به صورت علنی درباره بسیاری از موضوعات تصمیم می‌گیرند مشمول طرح باشند و نقش قوای دیگر در مسائل مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی چه خواهد شد؟ از این منظر شاید نمایندگان به موضوع مهم و درستی اشاره می‌کنند. چرا که مردم در بسیاری از مسائل موجود در جامعه که وابسته تصمیم‌های دولتی است هم، نیازمند تبیین و روشنگری‌های بهنگام هستند. آنچه نمایندگان مجلس دباره شیوه عملکرد مسئولان در واردات خودرو، نحوه تسهیلات دهی بانک‌ها به تولید و بخش‌های خصوصی فعال در حوزه اقتصادی و مسائلی از این دست می‌گویند چه بسا قابل تامل و توجه است، زیرا این از حقوق شهروندی است که مردم در جریان جزئیات عملکرد وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای مرتبط باشند.اما نکته مهم و قابل تامل اینکه چرا نمایندگان مجلس انقلابی که خود را در ابتدای مجلس یازدهم به شکل داوطلبانه ای در معرض شفافیت، ناگهان اجرای آن را منوط به تحقق شروطی کردند که شاید امکان تحقق آن وجود نداشت. شاید همین امر باعث شده بود که بسیاری از فعالان سیاسی و صاحبنظران اقتصادی این فرافکنی برخی نمایندگان را به سنگ بزرگ به علامت نزدن تفسیر کردند.
اما منتقدان بیرون از دایره قوا در قالب فعالان سیاسی و گرایش‌های سیاسی مختلف طرح این موضوع را از ابتدا تبلیغاتی و برای خوشایند مردم در یک مقطع زمانی خاص می‌دانستند و خواستار پیشقدم شدن نمایندگان در اجرای طرحی شدند که مورد نظرشان بود. اما در جریان مخالفت هیئت عالی نظارت و دولت در این‌باره چنین به نظر می‌رسید که مجلسیان هم از اجرای چنین طرحی منصرف شدند و تعیین تکلیف آن را به زمان و آینده موکول کرده‌اند. با این حال خبرها حاکی است که نمایندگان در درون مجلس بر سر این طرح به اجماع نرسیده‌اند و هر کدام از موافقان و مخالفان درخواست‌هایی دارند که شاید مورد قبول قوای دیگر قرار نمی‌گیرد. موافقان اجرا در کنار درخواست شفافیت برای همه نهادها این موضوع را طرح می‌کنند که استثناهای امنیتی و محرمانه را در این طرح دیده‌اند و جای بهانه‌ای وجود ندارد. در مقابل مخالفان نیز می‌گویند این طرح به دلیل ایجاد اختلافات محلی و منطقه‌ای در برخی موضوعات نباید اجرا شود و از مخالفت مجمع تشخیص در این باره استقبال کرده‌اند. اما این مسئله را باید دایره افکارعمومی به نوعی دیگر مورد تحلیل قرار داد، جایی که نگاه مردم به موضوع شفافیت بسیار حساس و قابل توجه است. بدون تردید مردم از هرگونه شفافیت در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی استقبال می‌کنند. اقبال مردم نه تنها شفافیت در مجلس، بلکه دایره وسیع‌تری را دربر می‌گیرد که موجب خواهد شد دانش و اطلاعات آنها از اتفاقات پیرامونی و دلایل تصمیم‌گیری‌ها افزایش یابد . نگاهی گذرا به واکنش افکارعمومی در سال‌های گذشته، نسبت به مسائل سیاسی و اقتصادی نشان می‌دهد که نبود گردش اطلاعات در جوزه‌های مختلف گاهی موجب بروز رفتارهای هیجانی و غیر قابل پیش‌بینی شده است. گرچه خبرهای رسیده از درون مجلس نشان می‌دهد که بسیاری از نمایندگان شفافیت آرای خود را به مرحله اجرا گذاشته‌اند و در حال ثبت آرای خود به صورت داوطلبانه هستند اما این فرآیند طی شده برای اجرای طرح و مخالفت مجمع با شفافیت در قوای دیگر نشان می‌دهد که ممکن است اجرای محدود آن توسط نمایندگان سیگنال چندان مثبتی به مردم نباشد. بنابراین در آستانه انتخابات و با توجه حساسیتی که مردم نسبت به این طرح پیدا کرده‌اند تعیین تکلیف و ابهام‌زدایی از «شفافیت» و آینده آن در مجلس و قوای دیگر شاید کمک زیادی به جلب مشارکت و همدلی مردمی شود.
چاپ در شماره ی۱۳۷۹روزنامه ی یادگار امروز مورخ۱۴۰۲/۰۷/۲۵
اختصاص کد دستگاه اجرایی به سازمان همیاری شهرداری ها
همکاری پگاه لرستان در تهیه و توزیع شیر مدارس با آموزش و پرورش، در سطح کشور بینظیر بود
برگزاری نخستین جشنواره اردیبهشت هنر در ازنا
پاسداشت «روز خرمآباد» در محوطه قلعه تاریخی «فلکالافلاک»
پیام مردم لرستان به رئیس جمهور در اثنای تغییر مدیریت ارشد استان
شفقت و ساختمان امید
دیدگاه ها