جعفررضایی – روزنامه نگار
آیا سیاست همان کیاست است؟ کیاست با سیاست در هم آمیخته و منافع یک کشور را تامین می کند؟ چرا گاهی دست سیاست در تامین منافع ملی بسته است در حالی که در همه متون اسلامی به کیاست و فراست سفارش شده‌ایم؟
در بحارالانوار آمده است که رسول اکرم «ص» می فرمایند از فراست مومن بترسید که او با نور خدا می بیند. همین روایت از سوی امیرالمومنین «ع» عینا تکرار شده است. رسول خدا در روایت دیگری فرموده اند که مومن، زیرک، باهوش و محتاط است. اما در ادبیات سیاسی گاهی برخی گمراه شده اند وزیرک بودن و کیاست را با نیرنگ و شیطنت‌های منفعت طلبانه اشتباه گرفته اند درحالی که فراست در سیاست به معنای خاص خود مترادف است با آنچه که منافع عمومی و منفعت بر حق یک ملت را تامین می‌کند. فرانسوی‌ها می گویند سیاست بهترین تصمیم تخصصی و برنامه ریزی شده برای تامین منافع فردی و یا گروهی است در برابرچالش‌های احتمالی. شاید بتوان این طور رای داد که تقریبا در همه جوامع با هر زبان و عقیده‌ای تعاریف سیاست و در عین حال کیاست به عنوان لازمه امرسیاسی، واحد است و تفاوت در روش‌ها ومفاهیمی است که نظام های سیاسی دنیا برمی گزینند. البته در سیاست، امور مذموم نیز کم نیست. استعمار که تا چند دهه گذشته به عنوان مزیت سیاسی در غرب مورد توجه بود، گرچه با استدلال تامین منافع کشورهای غربی دنبال می‌شد، اما هیچگاه این استدلال قبح این سیاست را در نظر اندیشمندان جهان کاهش نداد. چرا که تسلط سیاسی و نظامی قدرت‌ها بر کشورهای ضعیف، برآمده ازمکر و حیله سیاسی بود، برای تامین منافع سرمایه‌داران و گروه‌های حاکم . این شیوه بدون تردید در فلسفه سیاسی اسلامی نه تنها مورد تصدیق نیست، که تقبیح نیز می شود. وقتی می‌گوییم سیاست ما عین دیانت ما است حتما به منزه بودن فلسفه سیاست اشاره داریم و این حتما با کیاست ما در سیاست منافاتی ندارد. این نگاه اگر در جریان سیاست کشور چه در حوزه داخلی وچه خارجی نمود داشته باشد بی شک بسیاری از کمبودها جبران می شود.
درباره روابط ما با شرق و غرب نیز اینگونه باید نگریست که برای برآورده شدن خواسته های مردم و تامین منافع آنان، هر عملکرد مبتنی بر معیارهای مشخص سیاسی تا زمانی که کیاست را مورد توجه دارد می تواند قابل پیشبرد باشد. خلاف آن نیز مصداق دارد.به عبارت دیگر اگر بر اساس اندیشه سیاسی ، توافق های بین المللی ایران با کشورهای دیگر به دور از فراست و احتیاط باشد، حتما مردود است. این تصویر از کیاست و سیاست را نمی توان با رنگ و لعاب افراط و تفریط، تفسیر به رای کرد چرا که هرگونه تفسیری در این‌باره قلب سیاست بر اساس منافع ملی است.
بدون تردید دعوای امروز جناح های سیاسی درباره ارتباط با شرق یا غرب و مردود دانستن هرکدام براساس سلایق گروهی و منویات افراط‌گرایانه نه تنها مورد تایید مردم نیست بلکه نوعی خلط مبحث و انحراف در جریان صحیح دموکراسی محسوب می‌شود. چنانکه مسئولان نظام هم بارها اعلام کرده اند اگر مذاکره و ارتباط با کشوری نفع مردم را تامین کند هیچ بن بستی وجود ندارد.
این سطور برای تجویز مذاکره برای رفع تحریم ها نیست، بلکه مراد اینکه ایران به عنوان کشوری مستقل و قدرتمند هرگز در مسیر افتادن به دامن کشورهای دیگر قرار نخواهد گرفت. چرا که تامین منافع ملی باید فراتر از این بسته های سیاسی به گسترش هژمونی فراملی ایران در دنیا بینجامد. بدون تردید روابط ایران با غرب و شرق اگر بر اساس منافع ملی و گزینه‌هایی تعریف شود که بسط دستاوردهای خارجی را در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی به همراه داشته باشد، امری است همراه با کیاست ، حتی اگر در برخی موارد به منزله نرمش در بعضی استانداردهای معمول تعبیر شود.
البته مقوله رفع تنش‌ها با کشورهای منطقه و همسایگان نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ همانگونه که ایران درحال حاضر در جهت دیپلماسی منطقه‌ای عربستان را به عنوان گزینه رفع تنش و بهبود روابط خارجی برای کم کردن از محدودیت‌های اقتصادی و سیاسی برگزیده است. روابط با عربستان به رغم تنش‌هایی که این کشور در دهه گذشته بر ما تحمیل کرده امکان پذیرشد، چرا که منافع ملی در سیاست خارجی حکم می‌کرد بهبود روابط با یک کشور مهم اسلامی حتما برای ایران قدرتمند لازم است. بهبود روابط با عربستان که با دیدار امیرعبدالهیان و بن سلمان وارد مرحله جدیدی شده است به معنای ختم همه اختلافات نیست، چون تعارض منافع ایران و عربستان در منطقه و شکاف‌های عمیق موجود به آسانی برطرف نمی‌شود، اما خاموش کردن گسل‌ها در این مرحله ازروابط دو کشور، به نفعی دوسویه ختم خواهد شد. از این منظردیپلماسی دولت سیزدهم دراستفاده از موازنه قدرت و چانه‌زنی در مباحث تحریمی هم می‌تواند ممکن و مثمرثمر باشد. این یک قانون نانوشته است که هر اقدامی در مسیر کم کردن مشکلات داخلی از سوی دولت قابل تقدیر و آغاز بهبود شرایط خواهد بود. افکار عمومی روابط با عربستان را همین گونه تصور کرده است؛ آغازی بر دیپلماسی فعال برای بهبود شرایط اقتصادی و سیاسی.
چاپ در شماره ی۱۳۵۱روزنامه ی یادگار امروز مورخ۱۴۰۲/۰۶/۲۱
اختصاص کد دستگاه اجرایی به سازمان همیاری شهرداری ها
همکاری پگاه لرستان در تهیه و توزیع شیر مدارس با آموزش و پرورش، در سطح کشور بینظیر بود
برگزاری نخستین جشنواره اردیبهشت هنر در ازنا
پاسداشت «روز خرمآباد» در محوطه قلعه تاریخی «فلکالافلاک»
پیام مردم لرستان به رئیس جمهور در اثنای تغییر مدیریت ارشد استان
شفقت و ساختمان امید
دیدگاه ها