‏ لیز تراس و آینده برجام

لیز تراس در حالی به عنوان نخست وزیر جدید انگلیس انتخاب شد که نگاهی به کارنامه سیاسی او، نشان از همسویی وی با رژیم صهیونیستی در موارد مختلف دارد.

به دنبال هفته‌های پرتنش انتخاباتی، در نهایت «لیز تراس» روز دوشنبه موفق شد خود را به عنوان جانشین بوریس جانسون در مقام نخست وزیر انگلیس معرفی کند. لیز تراس که در دولت پیشین انگلیس سمت وزیر امور خارجه را برعهده داشت این بار قرار است به عنوان نخست وزیر در امور سیاسی این کشور نقش آفرینی کند.

لیز تراس، اما فردیست که این روز‌ها کمترین میزان محبوبیت و اقبال عمومی از وی در سمت جدیدش صورت گرفته، طبق آمار‌ها و ارقام اعلام شده از سوی مراکز نظرسنجی مختلف تنها ۴ درصد از مردم انگلیس از انتخاب تراس به عنوان نخست وزیر انگلیس رضایت دارند و بیش از ۶۲ درصد مردم این کشور بر این باورند که او دقیقاً همانند جانسون است و عیناً سیاست‌های وی را در کشور اجرایی خواهد کرد؛ از این رو امیدی به بهبود شرایط و اوضاع سیاسی ندارند.

لیز تراس میراث‌دار اقتصادی رو به بحران

لیز تراس در حال حاضر وارث اقتصادی در انگلیس است که تقریباً به گفته تمام تحلیلگران، بحرانی‌ترین وضعیت خود را سپری می‌کند و تورم در این کشور حالا به بالاترین میزان خود در چهار دهه گذشته رسیده است. تراس، اما در همان نخستین سخنرانی‌های خود پس از پیروزی در انتخابات با حمایت صد در صدی بوریس جانسون از حزب محافظه کاران وعده داد تا در عرض یک هفته، کمک‌های قابل قبولی را برای مصرف کنندگان در برابر تورم انجام دهد.

پس از این سخنرانی صنایع بزرگ در انگلیس اظهار امیدواری کردند نخست وزیر جدید بتواند با کنترل تورم ناشی از رکود اقتصادی در جهان حداقل بتواند جلوی افزایش بی رویه شاخص‌های انرژی از جمله برق و گاز را بگیرد. تراس همچنین وعده داد تا مالیات‌ها را تا سقف ۳۰ میلیارد پوند از طریق تأمین از طریق بودجه اضطراری کشور کاهش دهد؛ اقدامی که البته تحلیلگران و کارشناسان اقتصادی با توجه به اوضاع اقتصاد در داخل و خارج از کشور آن را دور از ذهن می‌دانند.

فردی با دیدگاه‌های متناقض

بیشتر کسانی که انتقاد‌هایی را به انتخاب تراس به عنوان نخست وزیر بعدی انگلیس وارد کردند او را فردی عاشق جایگاه‌های سیاسی و کسی می‌دانند که به دنبال رویا‌های جوانی‌اش در تلاش برای ارتقای سیاسی است. تراس این روز‌ها در میان مردم انگلیس به فردی با دیدگاه‌های متناقض و انتقاد ناپذیر شهرت دارد. او در نخستین سخنرانی خود پس از کسب مقام نخست وزیری، از جانسون به دلیل تلاش‌هایش برای به نتیجه رساندن برگزیت، کنترل کرونا و تلاش‌های اقتصادیش تشکر کرد. این در حالی است که شاید امروز کمتر فردی در انگلیس باشد که به یاد نداشته باشد تراس در زمان برگزیت کسی بود که صراحتاً از جانسون انتقاد کرد و با وی به دلیل تصمیم برای خروج از اتحادیه اروپا به مخالفت برخواست.

وی در میان چهره‌های سیاسی معروف به فردیست که گوش شنوایی نه برای انتقاد‌ها و نه برای پیشنهاد‌ها ندارد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه سال گذشته در نشستی که با لیز تراس به عنوان وزیر خارجه انگلیس داشت، پس از این نشست در جمع خبرنگاران گفت که گفت‌وگو با تراس همانند گفتگو با فردی ناشنواست که فقط در جمع حضور دارد؛ اما حرف‌های شما را نمی‌شنود!

همسویی با رژیم صهیونیستی علیه ایران

تراس همچنین در روابط خارجی و بین‌المللی‌اش هم به فردی طرفدار مواضع رژیم صهیونیستی و واشنگتن در مورد خاورمیانه و برخی دیگر از کشور‌های جهان از جمله اوکراین و روسیه معروف است. وی در زمان تصدی خود در وزارت خارجه انگلیس به فردی مخالف ایران و مواضع مقاومت در منطقه شهرت داشت و مقامات کشورمان مناسبات چندان رضایت‌بخشی از وی در زمینه دیپلماتیک به یاد ندارند.

وی از جمله افرادی بود که در طول این سال‌ها همانند سایر کشور‌های اروپایی اقدامات درخوری در مقابل خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۵ انجام نداد و بیشتر تلاش کرد تا در زمین واشنگتن نقش آفرینی کند. تراس همچنین به رابطه تنگاتنگ با مقامات رژیم صهیونیستی درباره مواضع این کشور در قبال دیدگاه‌های ضدایرانی شهرت دارد. بسیاری از فعالان حوزه روابط دیپلماتیک در منطقه، تراس را نماینده دیدگاه‌های تل آویو به ویژه در رابطه با تلاش‌های بین المللی برای رفع تحریم‌ها علیه کشورمان می‌دانند.

تلاش‌های لیز تراس برای افزایش تحریم‌های ایران

تراس به ویژه در ماه‌های اخیر و در زمانی که مذاکرات هسته‌ای به مرحله حساسی رسیده و تلاش‌های جهانی برای رفع تحریم‌های ناعادلانه آمریکا علیه کشورمان در جریان است، با بازی کردن در زمین صهیونیست‌ها به ویژه در سازمان ملل و شورای حکام، همواره به دنبال افزایش فشار و افزایش تحریم‌های اقتصادی علیه ایران بوده است. تراس پیش از آغاز هفتمین دور از مذاکرات هسته‌ای ایران با مقامات اروپایی در وین در مقاله‌ای مشترک با یائیر لاپید، وزیرخارجه وقت رژیم صهیونیستی عنوان کرد که برای جلوگیری از تبدیل شدن ایران به کشوری هسته‌ای تا حد توان خود تلاش خواهد کرد.

او بار‌ها در سخنرانی‌های خود این ادعا را تکرار کرده که انگلیس برای عدم دستیابی کشورمان به سلاح اتمی و تبدیل شدن ایران به یک قدرت هسته‌ای در منطقه و حتی در جهان متعهد است و تمام تلاش‌های خود را در این زمینه به کار خواهد بست. وی پیش‌تر در نامه‌ای به مقامات صهیونیستی، به هم‌پیمانان خود وعده داده بود در صورت رسیدن به مقام نخست وزیری، انتقال سفارت انگلیس به قدس را در دستور کار خود قرار خواهد داد.

حال لیز تراس با پیشینه‌ای که سعی شد تنها مختصری از مهم‌ترین آن‌ها در بالا ذکر شود، در شرایطی به نخست وزیری انگلیس رسیده که بسیاری بر این باورند لندن به ویژه در یک سال اخیر، در حال تجربه روز‌هایی است که دست کم در تاریخ  ۴۰ سال گذشته این کشور بی‌سابقه بوده است.

به نظر می‌رسد نخست وزیر جدید انگلیس این بار به جای پرداختن به نمایش‌های سیاسی خود و خدمت کردن به شرکای صهیونیستی در عرصه جهانی، بهتر است این بار فکری به حال مشکلاتی کند که در داخل کشور ریشه دوانده اند؛ مشکلاتی که تنها بخشی از آن، چالش‌هایی است که در فصل سرما قرار است به سراغ این کشور بیاید و اگر بحران انرژی که فعلاً گریبان اروپایی‌ها از جمله انگلیس را گرفته سریع‌تر حل نشود، ممکن است میزان نارضایتی‌های مردمی در کشور کار دست نخست وزیر تازه از راه رسیده انگلیس دهد.

ابوالفضل بهشتی، عضو اتاق فکر اتحادیه اروپا و مشاور عالی خانه مردم اروپا در بروکسل گفت: اظهارات لیز تراس در رقابت بر سر کسب نخست وزیری انگلیس که ادعا کرده بود اگر نخست وزیر شود، کار روسیه را یکسره می‌کند، تهدیدات توخالی است و اینکه می‌گفت اگر نخست وزیر شوم وضع روس‌ها بدتر می‌شود، مصرف داخلی دارد و بیشتر نشانه ترس و استیصال آن‌ها از قدرت روسیه است.

وی افزود: ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به خوبی وضعیت مقابله با تحریم‌ها را به پیش برد و اکنون در غرب با وجود سانسور شدید اعتراف می‌کنند اوضاع اتحادیه اروپا خوب نیست و نگران کننده است. روسیه مدت‌هاست وارد فاز مقابله با زیاده‌خواهی غرب شده و ناتو و اروپا بابت پیروی از آمریکا در تحریم مسکو هزینه زیادی پرداخت خواهند کرد.

مشاور عالی خانه مردم اروپا در بروکسل عنوان کرد: اظهارات و ادعاهای مقام‌های غربی درباره مقابله با روسیه توخالی است و پشتوانه عملی ندارد. اگر ایران با روسیه و چین اتحاد خود را حفظ و مستحکم‌تر کند، وضعیت غربی‌ها بدتر خواهد شد و شاهد فروپاشی ساز و کار تحریم‌های اتحادیه اروپا و مقاومت غرب در برابر روسیه خواهیم بود. در ظاهر مقام‌های اروپایی با هم جلسه می‌گذارند و صحبت می‌کنند، ولی به دور از دوربین رسانه‌ها با هم دعوا و اختلاف نظر دارند و دامنه این اختلافات به آمریکایی‌ها می‌رسد.

بهشتی تصریح کرد: هدف از نخست‌وزیری لیز تراس برای جامعه انگلیس نه تحول داخلی، بلکه ایراد اظهارات غلوآمیز و توخالی در حوزه سیاست خارجی است. انگلیسی‌ها از هم فروپاشیده اند و برای گمراه کردن افکار عمومی، رسانه‌های خود را وادار کردند علاوه بر سانسور اوضاع داخلی، ادعاهای واهی علیه روسیه و ایران مطرح کنند.

وی سپس به موضع گیری‌های تراس درباره ایران و برجام پرداخت و عنوان کرد: در حوزه برجام باید به مقاومت خود ادامه دهیم، زیرا طرف مقابل عقب‌نشینی خواهد کرد و باید حداکثر مطالبه‌گری را داشته باشیم. انگلیس جزئی از وضع متلاطم و بی‌ثبات غرب در برابر شرق است، بنابراین ایران باید با انگیزه بالا برنامه‌های خود را پیگیری کند.

وی افزود: آمریکا و انگلیس مجبورند در مقابل ایران کوتاه بیایند و این فضا می‌طلبد تهران همچنان به مطالبه‌گری خود ادامه دهد. لیز تراس نیز جزئی از همین فرایند است و غربی‌ها معتقدند باید هرچه سریع‌تر بر سر برجام توافق کرد و نخست وزیر جدید انگلیس مجبور است از مواضع گذشته خود کوتاه بیاید و مقابل خواسته‌های ایران تسلیم شود.

بهشتی تصریح کرد: روابط بین‌الملل به نفع ایران است و هرچه به سمت سرما پیش می‌رویم، اشتباهاتشان در قبال اوکراین بیشتر منافع ایران را حفظ می‌کند و نیاز دارند بر سر برجام کوتاه بیایند و توافق کنند.

وی افزود: این تکاپوها در حالی است که در اروپا شاهد شکل‌گیری شورش‌های اجتماعی هستیم و غربی‌ها تلاش می‌کنند اوضاع داخلی را آرام جلوه دهند؛ ولی واقعیت این است اقتصاد اروپا ناشی از تحریم غرب علیه مسکو رو به زوال و فروپاشی است، زیرا سرمایه‌گذاران، تاجران، هتلداران و بازرگانان دیگر مجالی برای سرمایه‌گذاری و کار در اروپای ورشکسته ندارند و به این وضعیت اعتراف کرده‌اند.

عضو اتاق فکر اتحادیه اروپا تأکید کرد: نخست وزیری لیز تراس بیشتر با هدف تغییر دکوراسیون وضعیت آشفته انگلیس است و خاصیت دیگری ندارد. در پشت این دکور وضعیت فرسایشی حاکم بر انگلیس را شاهدیم که دچار بی ثباتی مالی و اجتماعی شده است. موضع‌گیری‌های تراس هم در این راستا بیشتر پوچ و ظاهری است.

لیز تراس و خاور میانه

لیز تراس به عنوان فردی که دیدگاه‌هایش «بسیار سیاه و سفید» است شناخته می‌شود. به عنوان نخست وزیر، او وارث یک برنامه سیاسی است که تحت تاثیر بحران هزینه‌های زندگی انگلیسی‌ها است که با تورم فزاینده و قیمت انرژی بدتر هم می‌شود.

با وجود این، سوابق او به عنوان وزیر خارجه و پیش از آن به عنوان وزیر تجارت بین‌الملل، سرنخ‌هایی را در مورد جهت‌گیری احتمالی دولت تحت رهبری تراس در مسائل کلیدی از جمله روابط انگلیس و خاورمیانه ارائه می‌دهد.

اسرائیل – فلسطین

به گزارش «میدل ایست آی»، در حالی که حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه در اوایل ماه اوت که دست کم ۴۵ غیرنظامی فلسطینی از جمله ۱۵ کودک را به کام مرگ کشاند، تراس بیانیه‌ای در حمایت از اسرائیل صادر کرد و گفت: «بریتانیا در کنار اسرائیل و حقش برای دفاع از خود ایستاده است.» تراس کنترل دولتی را به دست خواهد گرفت که به دنبال غیرقانونی اعلام کردن جنبش بایکوت، عدم سرمایه‌گذاری، تحریم (BDS) است که هدفش جلوگیری از تحریم سرمایه‌گذاری در اسرائیل توسط نهاد‌های عمومی، شورا‌ها و صندوق‌های بازنشستگی انگلیس است.

علی‌رغم انتقاد سازمان‌های جامعه مدنی مبنی بر این‌که این اقدام تهدیدی برای آزادی بیان و توانایی نهاد‌های عمومی و نهاد‌های دموکراتیک برای خرج کردن، سرمایه‌گذاری و تجارت اخلاقی مطابق با قوانین بین‌المللی و حقوق بشر است، تراس هیچ نشانه‌ای ارائه نکرده که از این تصمیم منصرف شود. حمایت قاطع نخست‌وزیر جدید از اسرائیل حتی منجر به این شده است که وی اظهار کند برای حمایت از اسرائیل در شورای حقوق بشر سازمان ملل، بوروکرات‌های با سابقه در وزارت امور خارجه را نادیده گرفته است.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۰۶۹ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۱۹ شهریور ۱۴۰۱)