مجوزی موقت برای فروش نفت یا سند رفع تحریم‌‌ها!؟

(سجاد شفیعی/ روزنامه‌نگار)
پس از اتمام دور پایانی مذاکرات احیای برجام و قوت یافتن احتمال دست‌یابی به توافق، این روزها شاهد اظهارنظر مقامات و شخصیت‌های مختلف، ازجمله اصول‌گرایانی هستیم که با یک‌دست شدن قدرت، در اختیار داشتن تریبون‌های مختلف رسانه‌ای و حق اظهارنظر، به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود در این خصوص پرداخته، که شاه‌بیت تمامی آن‌ها «پابرجا بودن تحریم‌ها و عدم گشایش اقتصادی است»، واقعیتی که وجه تمایز و فصل تمیز برجامِ باقری با برجامِ ظریف را نمایان می‌سازد.
فریدون عباسی، عضو کمیسیون انرژی مجلس و از مخالفان سرسخت برجامِ ظریف، با تاکید بر نقش روسیه در احیای برجام می‌گوید: «اتفاقی که امروز افتاده این است که طرف‌های برجامی تحت تاثیر عملیات نظامی روسیه در اوکراین هستند و پیش‌بینی می‌کنند برای زمستان مشکل خود را حل کنند، در چنین وضعیتی آن‌ها به سراغ ایران آمده تا اروپا را از این وضعیت نجات دهند و بتوانند بخشی از نفت ما را ببرند».
رییس اسبق سازمان انرژی هسته‌ای ادامه می‌دهد: «از نظر بنده مردم نباید امیدوار باشند که توافق اثرات خیلی پر رنگی در زندگی آن‌ها داشته باشد، چراکه طرف‌های مقابل هنوز هم به دنبال کاهش قدرت ما در دنیا بوده و این موضوع را از طریق فشار اقتصادی بر مردم و گرفتن سرمایه اجتماعی ما دنبال می‌کنند. با این فرض آن‌ها به دنبال دادن امتیاز به ما و رفع تحریم‌ها نیستند.
در اظهارنظری دیگر حسین ابراهیمی، نماینده اصول‌گرای ادوار مجلس و عضو جامعه روحانیت مبارز، گفت: «نباید تصور کنیم فردای امضای توافق همه‌چیز ارزان می‌شود. هنوز نیاز به صبر و حوصله داریم تا انشااله به آرامی مشکلات را حل کنیم.»
کیهان هم که این‌روزها، یکی به نعل می‌زند و یکی به میخ، در حالی‌که در هفته پایانی مردادماه، به‌دلیل آن‌چه «پافشاری تیم مذاکره‌کننده بر اصول اساسی نظام» خوانده، به تمجید از عملکرد باقری و یارانش پرداخته بود، یکم شهریورماه در مقاله‌ای نوشت: «تمامی ادعا‌هایی که برجام را مایه پیشرفت و تعالی کشور معرفی می‌کرد و می‌کند، سراسر دروغ است و هیچ تحریمی با این توافق برداشته نمی‌شود».
در جای دیگر سیدجلال ساداتیان، مفسر سیاسی و از نمایندگان سابق مجلس نیز با اشاره به این‌که «در این توافق، رفع تحریم‌‌ها فقط به فروش مقطعی نفت محدود شده» می‌گوید: «اروپا در آستانه سرمای پاییز و زمستان قرار دارد و اگر با این روند پیش بروند هزینه‌های افزایش‌یافته اروپا را کلافه خواهد کرد. همان‌طور که تا امروز هم بر زندگی مردم اتحادیه اروپا تاثیر زیادی داشته است. اگر از این وضعیت جلوگیری نشود مشکلات در این منطقه بیش‌تر خواهد شد».
با کمی تأمل در محتوای این اظهارنظرها و هم‌چنین تعمقی در وضعیت کنونی کشور، می‌توان گفت دولت سیزدهم حال‌که در تامین منابع مالی خود به بن‌بست خورده تصمیم به این خودزنی سیاسی گرفته، شاید بتواند بخشی از کسری بودجه ۱۴۰۱ را جبران کند.
از سوی دیگر نیز در سایه این تفاهم، امکان فروش نفت تحریم شده روسیه از کانال ایران فراهم می‌شود تا دولت ابراهیم رئیسی، موجبات رضایت هم‌پیمان خود را فراهم آورده و برای حل معادلات آینده داخلی و خارجی‌اش، دل‌خوش به حمایت تزارِ کرملین‌نشین باشد.
با این اوصاف باید گفت این رد و بدل شدن بسته‌های پیشنهادی میان ایران و آمریکا با وساطت طرف اروپایی، نه برجامی نیک‌فرجام برای ملت، که فرصتی برای حل مشکلات دولت در فروشِ نفتی است که هیچ‌گاه پول‌اش سَر سفره‌ی ملت نیامده و همواره اجاق دوستان و هم‌پیمانان را گرم کرده است.