عصر یخبندان در ایران

سرما و یخبندان کشور را فرا گرفته و وقوع بارش‌های برف حتی به مناطق جنوب و جنوب شرقی کشور رسیده است. بر اساس اعلام سازمان هواشناسی سرمای کنونی در کشور، گسترده‌ترین سرمای ایران از ابتدای سال تا کنون است که دمای هوای برخی شهرهای جنوب شرق نظیر هیرمند و زاهدان در سیستان و بلوچستان را نیز تا مرز ۱۰- درجه سلسیوس کاهش داده است. مسافران طی روزهای اخیر گرفتار برف و کولاک شده‌اند و مدارس، اداره‌ها و دانشگاه‌ها در بسیاری از استان‌ها جهت مدیریت در مصرف گاز تعطیل و غیرحضوری شده است. همچنین هلال‌احمر از آماده‌باش سراسری تمام امکانات و توان امدادی برای مقابله با سرمای بی‌سابقه در کشور و امدادرسانی به حادثه‌دیدگان خبر داد و سازمان امداد و نجات نیز از هموطنان خواسته در صورت امکان از مسافرت پرهیز کنند و به خصوص به سمت مناطق کوهستانی یا صعب‌العبور حرکت نکنند.

۳۱ استان کشور درگیر حوادث جوی

بابک محمودی، سرپرست سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر اعلام کرد: هزار و ۴۹۲ امدادگر هلال احمر هم اکنون در حال امدادرسانی به مردم گرفتار از برف و سرما در مناطق روستایی، عشایری و جاده‌های کشور هستند و عملیات‌های متعددی در استان‌های خراسان رضوی، اصفهان، فارس، هرمزگان و کهگیلویه و بویر احمد تاکنون انجام شده است.

وی افزود: تعداد عملیات‌ها در استان‌های ذکر شده بیشتر از بقیه کشور است اما همه ۳۱ استان کشور دچار سرمای هوا و حوادث جوی هستند. به گونه‌ای که در مدت مذکور ۱۱۸ جاده، ۱۷ شهر، ۹۵ روستا و ۲۰ منطقه عشایرنشین متأثر از حوادث جوی بودند.

سرما موضوع عجیب و غریبی نیست

درباره وضعیت جوی و پیش‌بینی آب و هوا به سراغ صادق ضیاییان، رئیس مرکز پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا رفتیم. وی گفت: در روزهای گذشته نفوذ هوای سرد به ایران بیشتر از سمت شمال شرق کشور بوده و باعث افت محسوس دمای هوا شده است. البته باید توجه داشت این سرما موضوع عجیب و غریبی نیست و بارش برف و باران در زمستان امری طبیعی محسوب می‌شود.

وی افزود: سازمان هواشناسی بیش از ۴۵۰ ایستگاه هواشناسی دارد و سرمای هوا و پیش‌بینی وضعیت هوا از طریق این ایستگاه‌ها انجام می‌گیرد.

بارش‌های اخیر خطر خشکسالی را رفع می‌کند؟

ضیاییان در پاسخ به این پرسش که با توجه به شدت گرفتن بارش برف و باران در کشور آیا می‌توان این امید را داشت که برای سال آینده خشکسالی و کم‌آبی نخواهیم داشت، بیان کرد: دو سال پیاپی کشور با خشکسالی همراه بوده و پاییز امسال هم پاییز خشکی بود هر چند که بارش برف و باران در کاهش رفع مشکلات ناشی از خشکسالی حائز اهمیت است اما به طور کامل نمی‌توانیم بگوییم مشکلات مربوطه با بارش‌های اخیر رفع می‌شود.

رئیس مرکز پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا اظهار داشت: وقوع بارش‌ها در نیمه جنوبی می‌تواند شرایط را به میانگین بارندگی‌های چند ساله نزدیک کند ولی در نیمه شمالی کشور هنوز وضعیت بارش‌ها کمتر از نرمال است.

احتمال وقوع سیل و سیلاب در ۳ استان

وی در پاسخ به این پرسش که آیا برای روزهای آتی احتمال وقوع سیل و سیلاب در کشور وجود دارد یا خیر، عنوان کرد: سیل و سیلاب اصولاً بیشتر در بهار و تابستان به وقوع می‌پیوندد، عمده بارش‌ها به ویژه در مناطق بالادست به صورت برف است و رواناب زیاد ایجاد نمی‌کند. البته در مناطق گرمسیر مانند بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان احتمال وقوع سیلاب طی روزهای آتی است.

ماجرای ورود غول سرمای سیبری به کشور طی روزهای آینده

رئیس مرکز پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا در مورد سوالی دیگری مبنی بر این‌که گفته می‌شود طی روزهای آینده ابر سامانه بارشی سیبری یا همان غول سیبری وارد کشور می‌شود، گفت: این بحث‌ها و اصطلاحات علمی نیست و ما چنین موضوعی را تأیید نمی‌کنیم. ولی به طور کلی میزان بارش‌ها چه از نوع باران و چه برف با توجه به ورود سامانه‌های بارشی مختلف افزایش یافته است.

تداوم بارش برف و باران تا پایان هفته جاری

ضیاییان درباره این‌که به دلیل کمبود گاز بسیاری از مردم این سوال را دارند که سرما و یخبندان تا چه روزی ادامه دارد، بیان کرد: امروز بارش برف و باران را در جنوب غرب کشور شاهد هستیم و استان‌های خوزستان، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و کردستان درگیر بارش‌ها هستند. همچنین استان‌های تهران، قزوین، زنجان و البرز نیز بارش برف و باران خواهند داشت. همچنین بارش برف و باران تا پایان هفته جاری ادامه خواهد داشت.

احتمال زیاد لغو پروازها به دلیل هشدار هواشناسی

وی گفت: عمده مشکلات ناشی از برف و کولاک خطراتی مانند وقوع بهمن و لغزندگی مسیرها و ایجاد ترافیک شهری است که همه این‌ها جهت پیشگیری از مخاطرات توسط شهروندان قابل لحاظ است و توصیه می‌شود کوهنوردان از صعود به ارتفاعات بپرهیزند و مردم سفرهای خود را حتی‌الامکان لغو کنند. به طور کلی این شرایط اثرات مخاطره‌آمیزی همچون آبگرفتگی معابر عمومی، اختلال در سفرهای بین شهری و داخل شهر، اختلال در فعالیت‌های عمرانی، سیلابی شدن رودخانه‌ها و مسیل‌ها، بالا آمدن ناگهانی سطح آب رودخانه‌ها، احتمال صاعقه، تأخیر و احتمال لغو پروازها، خسارت به صنعت کشاورزی و اختلال در انتقالِ منابع انرژی به ویژه برق و گاز در پی دارد.

رئیس مرکز پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا اعلام کرد: طی امروز برای استان‌های بوشهر و جنوب خوزستان احتمال آبگرفتگی ناشی از بارش‌ها وجود دارد.

وی با اشاره به احتمال زیاد لغو پروازها به دلیل هشدار هواشناسی و برودت هوا، ادامه داد: ماندگاری سرما تا پایان هفته جاری ادامه دارد و احتمالاً از هفته آینده دما در حد چند درجه افزایش می‌یابد و در طول روز دما اندکی بیشتر و گرم‌تر می‌شود.

سومین یخبندان شدید زابل در ۶۰ سال اخیر رقم خورد

ضیاییان درباره جزئیات یخبندان و بارش برف در سیستان و بلوچستان، گفت: دیروز زابل در شمال سیستان و بلوچستان سردترین روز خود در ۱۵ سال اخیر را با دمای ۱۱.۲- درجه سلسیوس تجربه کرد که سومین یخبندان شدید این شهر در حدود ۶۰ سال اخیر به شمار می‌رود. پیش از این سردترین دمایی که ایستگاه هواشناسی زابل ثبت کرده به سال ۱۳۵۰ بر می‌گردد که دماسنج این ایستگاه تا ۱۲- درجه سلسیوس پایین رفت.

رئیس مرکز پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا در ادامه اظهار داشت: به طور کلی در حدود ۶۰ سال اخیر تنها سه بار کمینه دمای هوا در زابل سردتر از ۱۱- درجه سلسیوس شده است که به ترتیب در سال‌های ۱۳۵۰ با دمای ۱۲-، ۱۳۸۶ با دمای ۱۱.۹- و سال ۱۴۰۱ با دمای ۱۱.۲- درجه سلسیوس سردترین دماهای این شهر از زمان تأسیس ایستگاه هواشناسی تا کنون است.

به گفته وی، دیروز زاهدان نیز سردترین روز خود در پنج سال اخیر را تجربه کرد و کمینه دمای هوای آن به ۱۱.۱- درجه سلسیوس رسید که سردترین روز این شهر از آذر سال ۱۳۹۶ تا کنون است.

هشدارهایی که باید جدی گرفته شود

اکنون با توجه به برودت هوا و پیش‌بینی‌های سازمان‌های هواشناسی و امدادی به نظر می‌رسد سرمای شدید یک تا دو هفته دیگر ادامه داشته باشد. بنابراین لازم است شهروندان در استان‌های مختلف توصیه‌ها را جدی بگیرند و از سفرهای غیرضروری و صعود به ارتفاعات به شدت بپرهیزند.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۱۷۴ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۲۵ دی ۱۴۰۱)