حمایت تمام قد دولت از صنعت لوازم خانگی

(مانا فکور/ یادگار امروز)

صنعت لوازم خانگی در ایران از سابقه قابل توجهی برخوردار بوده و توانسته در شرایط بسیار سخت همچون دوران دفاع مقدس و جنگ تحمیلی نیز به استقلال لازم برسد. پیشرفت این صنعت در حالی رخ داده که ایران در سخت‌ترین شرایط خود از نظر مشکلات داخلی و خارجی قرار داشته است. در دهه اخیر شرایط تحمیلی بر ایران باعث شده سرعت رشد صنعت لوازم خانگی نسبت به سایر کالاهای وارداتی کند شود. از این رو سران دولت، برنامه‌ها و تکنیک‌های مختلفی را برای مرتفع کردن چنین مشکلاتی در نظر می‌گیرند.

صادرات می‌تواند نجات‌بخش صنعت لوازم ‌خانگی باشد. به شرطی که حمایت و سیاست‌های لازم دولت در زمینه توسعه صادرات انجام شود. یکی از مسائل مهم در به وجود آمدن مشکلات صادرات و واردات، افزایش هزینه ارز است. این مساله، نوسانات اقتصادی بازار ایران را افزایش می‌دهد و سهم بازار جهانی را برای عرضه و فروش کالای ایرانی متزلزل می‌کند.

در این خصوص دبیرکل انجمن صنایع لوازم‌خانگی ایران، راه‌اندازی سیاست‌های فروش اعتباری از سوی بنگاه‌های مادر، خروج از قیمت‌گذاری دستوری و توسعه صادرات را به‌عنوان مهم‌ترین راهکارهای خروج این صنعت از رکود برشمرد.

عباس هاشمی افزود: دولت برنامه‌های خوبی در حوزه صادرات دارد و باید همچنان به حمایت جدی و تمام‌قد از صادرات در این صنعت بپردازد.

این مقام صنفی گفت: توسعه صادرات از طریق انعقاد پیمان‌های منطقه‌ای، تعیین تعرفه ترجیحی، امضای توافق‌نامه‌های تجارت آزاد و غیره امکانپذیر است.

وی ادامه‌داد: متوسط صادرات این صنعت در سال‌های گذشته بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار بوده است که همچنان جای کار زیادی در آن وجود دارد.

هاشمی تاکید کرد: علاوه بر آن برای توسعه صادرات باید به بهبود کیفیت، کاهش قیمت‌ها و فعالیت‌های درون‌بنگاهی پرداخت و در مسیر حمایت از توسعه و صادرات پایدار حرکت کرد.

وی به مشکل بزرگ قیمت‌گذاری دستوری در این صنعت اشاره کرد و اظهار داشت: برای خروج از رکود باید به مکانیسم عرضه و تقاضا معتقد باشیم.

دبیرکل انجمن صنایع لوازم‌خانگی ایران تصریح کرد: تداوم قیمت‌گذاری دستوری سبب کاهش تولید، کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری، سرکوب شدن نوآوری و فناوری و کوچک شدن فضای تولید خواهد شد.

مشکلات توسعه صادرات

وی در ادامه به برخی مشکلات پیش‌روی صادرکنندگان اشاره کرد و گفت: یکی از این مشکلات، عدم اطمینان واحدهای صنعتی به استمرار تامین مواد اولیه است که به ویژه با توجه به تغییرات مداوم نرخ ارز و همچنین نوسانات عرضه کالاهایی همچون فولاد، مس، آلومینیوم، محصولات پتروشیمی و غیره در بورس، هم از نظر کمّی و هم قیمتی، موجب می‌شود واحدهای تولیدی نتوانند قراردادهای بلندمت صادراتی منعقد کنند.

دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، شاه‌بیت همه مشکلات را موضوع تورم برشمرد و گفت: تورم منجر به افزایش هزینه‌های تولید می‌شود و علاوه بر آن، تفاوت نرخ ارز نیمایی و آزاد آسیب‌های جدی به صادرات وارد می‌کند.

وی بیان‌ کرد: این در حالی است که موضوع تحریم‌ها همچنان تداوم دارد که با خود مشکلاتی همچون زیاد شدن هزینه صادرات، محدودیت نقل و انتقالات ارزی، عدم اتصال به شبکه ارزش جهانی تولید و تجارت و غیره را به دنبال دارد.

هاشمی همچنین با اشاره به بروکراسی زائد اداری، اضافه‌کرد: در کنار مشکلات یاد شده، محدودیت منابع ریالی از سوی بانک‌ها و سیاست‌های انقباضی بانکی سبب شده هزینه‌های سرمایه‌گذاری افزایش یابد.

مزیت‌های صنعت لوازم‌خانگی

وی در ادامه مزیت‌های کشور در صنعت لوازم‌خانگی را یادآور شد و گفت: بازار گسترده ۸۵ میلیون نفری، نرخ پایین دستمزد، مزیت حمل و نقل به دلیل موقعیت ژئوپولتیک کشور، نرخ ارزان انرژی و همچنین بازار گسترده منطقه که سالیانه بین ۳۷ تا ۳۸ میلیارد دلار واردات لوازم‌خانگی دارد، از جمله این مزایا است.

هاشمی، عمق ساخت داخل در این صنعت را بین ۷۰ تا ۷۵ درصد برشمرد که بسته به سطح فناوری و توسعه محصولات در تلویزیون ۳۵ درصد، در وسایل گازسوز تا ۱۰۰ درصد و سایر کالاهای برقی حجیم بین ۶۵ تا ۷۵ درصد است.

وی همچنین سهم ارزش افزوده لوازم خانگی از ارزش افزوده کل صنعت را ۱.۴ درصد برشمرد و ادامه داد: فشارهای هزینه‌ای همچون نرخ ارز و قیمت‌گذاری دستوری سبب سیر نزولی سهم ارزش افزوده این صنعت شده است.

این مقام صنفی، همچنین به شاخص «ضریب عملیاتی» اشاره کرد و گفت: این شاخص که حاصل تقسیم میزان تولید به نیاز کشور است در صنعت لوازم‌خانگی بین ۸۰ تا ۸۵ درصد است.

وی افزود: نیاز ارزی تولید این صنعت نزدیک به یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار است که در مقایسه با آمار صادرات ۴۰۰ میلیون دلاری، نشان‌دهنده تراز منفی تجاری است.

هاشمی اظهار داشت: وزیر صمت بر لزوم مثبت شدن تراز تجاری این صنعت تاکید دارد که در این راستا علاوه بر تعمیق ساخت داخل، باید به توسعه صادرات اندیشید. همچنان‌که در سال‌های گذشته اقدامات خوبی در توسعه داخلی‌سازی اجزا و قطعاتی همچون بُرد الکترونیک، الکتروموتورها، کندانسورها، دسته سیم، اواپراتورها و غیره شاهد بودیم.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۱۵۱ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۲۸ آذر ۱۴۰۱)