اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟

(علی درخشان/ روانشناس)

افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی به صورت شدید، مداوم و مزمن از اینکه مورد نگاه و قضاوت دیگران قرار بگیرند و به ­خاطر رفتار خود تحقیر یا شرم­‌زده شوند، می­‌ترسند. ممکن است این ترس آن­قدر شدید باشد که کار، درس یا سایر فعالیت­‌های فرد را مختل کند. اغلب افراد مبتلا به اضطراب چند روز یا چند هفته قبل‌از شروع وضعیتی که از آن می‌­ترسند دلشوره می‌گیرند و معمولاً دچار عزت‌نفس پایین و افسردگی می­‌شوند. علائم فیزیکی که معمولاً همراه با استرس شدید ناشی از اختلال اضطراب اجتماعی است شامل سرخ شدن، تعریق، لرزش، حالت تهوع و اختلال در گفتار می­‌شود. از آن­جایی­‌که این علائم اضطراب اجتماعی ظاهری ترس از مورد تأیید واقع نشدن را افزایش می‌­دهد، خود علائم منبع دیگری از ترس است و چرخشه­ایی را به وجود می‌آورد، از آن­جایی که افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی نسبت به تجربه­ این علائم نگران می­‌شوند، احتمال بروز علائم نیز بیشتر می­‌شود.

اختلال اضطراب اجتماعی معمولاً در بین اعضای خانواده وجود دارد و ممکن است همراه با افسردگی یا سایر اختلالات اضطراب مانند هراس یا وسواس فکری ـ علمی باشد، بعضی از افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی برای فرار از این وضعیت اعتیاد روی می آورند. در رابطه با علائم اضطراب اجتماعی، باید گفت که تنها زمانی اختلال اضطراب اجتماعی در فرد تشخیص داده می­‌شود که اجتناب، ترس یا اضطراب نسبت به موقعیت اجتماعی در زندگی روزمره، شغل و زندگی اجتماعی اختلال ایجاد کند یا فرد در اثر اضطراب دچار استرس قابل توجه شود.

تحقیق برای درک بهتر علت بروز اختلال اضطراب اجتماعی ادامه دارد اما بررسی‌­ها به قسمت کوچکی در مغز به نام آمیگدال اشاره می‌­کند که بخش مرکزی مغز است و واکنش به ترس را کنترل می­‌کند. همچنین علل اضطراب اجتماعی ارثی است، در واقع احتمال بروز این اختلال در بستگان درجه یک، دو تا شش برابر بیشتر است. درمان اضطراب اجتماعی آنی نیست و یک راه‌حل برای همه جواب نمی‌­دهد، روش درمان باید متناسب با نیاز هر بیمار باشد.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۱۰۸ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۸ آبان ۱۴۰۱)