کمبود؛ مهمان همیشگی آموزش و پرورش

صحرا ثابت قدم / گروه جامعه

ضرورت توجه به مباحث آموزشی، اهمیت آن در جامعه و لزوم گسترش خدمات در این بخش بر کسی پوشیده نیست. در این بین کمبود سرانه فیزیکی در آموزش و پرورش به ویژه در حاشیه شهرها باعث افزایش تراکم کلاس‌ها شده و همچنین کمبود کلاس‌های درسی و جمعیت بالای دانش آموزان در مناطق محروم باعث ایجاد مدارس مختلط و دو نوبته شده و این امر منجر به ترک تحصیل و بازماندن دانش آموزان مناطق روستایی و محروم شده است. از طرفی سرانه منطقی برای هر دانش‌آموز در سطح کشور با استانداردهای جهانی فاصله بسیار زیادی دارد. البته باید توجه داشت که سرانه فیزیکی فقط کلاس درس نیست، فضای کتابخانه، آزمایشگاه و محیط مناسب برای ورزش اهمیت دارد و کارشناسان آموزشی معتقد هستند که ما در این فضاها به ویژه فضای ورزشی ضعف بسیار زیادی داریم و از دنیا عقب هستیم. مثلا فضای سرپوشیده‌ای برای ورزش نداریم که در روزهای آلودگی هوا بچه‌ها از ورزش محروم نشوند.از سوی دیگر زمانی که کمبود سرانه فیزیکی در کنار کمبود نیرو قرار گیرد، مشکل آموزش و پرورش بحرانی‌تر شده و همین امر زمینه‌ساز افزایش تراکم کلاس‌ها خواهد شد. بنابراین  اگر برنامه‌ای برای اصلاح آن وجود نداشته باشد کمبود معلم و کمبود مدرسه دست در دست هم خواهد داد تا شاهد افت کیفیت آموزشی در سال های تحصیلی جدید باشیم.

نقش تعارض منافع

حسین صادقی؛ کارشناس مسائل آموزش و پرورش معتقد است که یکی از دلایل تراکم بالای کلاس‌ها و کمبود سرانه فیزیکی بحث تعارض منافع است. او به این مضوع اشاره کرد و توضیح داد: تعارض منافع چه در آموزش و پرورش و چه در دیگر دستگاه‌ها، موقعیت‌هایی را شامل می‌شود که می‌تواند زمینه‌ساز بروز فساد شود؛ حال این موقعیت می‌تواند در سازمان مشارکت‌ها و مدارس غیردولتی، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی، مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی، مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور، مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی، سازمان نوسازی و تجهیز مدارس و حتی معاونت‌های آموزشی و معاونت برنامه‌ریزی منابع و ادارات کل تابعه آن باشد.او افزود: انتظار می‌رود آموزش و پرورش با ارایه چارچوب علمی و پژوهشی، عوامل و بسترهای ایجاد فساد ناشی از تعارض منافع را شناسایی و با تدوین آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های لازم و فراهم کردن زمینه اجرای آن زمینه ارتقای سلامت اداری در نهاد آموزش و پرورش را فراهم کند.رضا مراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش درباره تأمین نیروی انسانی مورد نیاز برای این وزارتخانه و رفع چالش کمبود معلم برای سال تحصیلی جدید، گفت: گفت: سال ۱۴۰۲، ۵۰ هزار معلم از طریق آزمون استخدامی و ۲۵ هزار نفر از طریق دانشگاه فرهنگیان استخدام شدند و سال ۱۴۰۳، ۷۲ هزار معلم استخدام خواهیم کرد و و ۲۰ هزار فارغ التحصیل دانشگاه فرهنگیان و رجایی نیز به مدارس وارد می‌شوند و از معلمان بازنشسته هم دعوت به همکاری کرده ایم.

حمیدرضا خان‌محمدی؛ رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور فروردین ماه در خصوص استان هایی که بیشترین کمبود مدرسه دارند، اظهار کرد: استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، تهران، قم، البرز و آذربایجان غربی برای ساخت مدرسه نیاز به توجه بیشتری دارند و در صدر دریافت اعتبارات مالی قرار دارند، خیران هم بیشترین توجه را به این استان‌ها دارند.وی افزود: سال گذشته یک هزار و ۱۱۴ کلاس درس در استان خراسان رضوی، هزار کلاس درس در استان تهران، و ۱۵۰۳ کلاس درس در استان سیستان و بلوچستان ساخته شدند.رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور گفت: هم‌اکنون ۷۰ هزار کلاس درس کشور نیازمند مقاوم‌سازی و ۳۰ هزار کلاس درس نیازمند تخریب و بازسازی هستند. البته مدارس نوساز، در برابر زلزله حتی تا ۷ ریشتر مقاوم هستند.خان‌محمدی با اشاره به تمرکز بر ساخت مدارس بزرگ عنوان کرد: تا پایان برنامه هفتم باید ۲۰۰ مجتمع آموزشی (مدارس بزرگ) ساخته شود بر این اساس در قالب برنامه مولد سازی، مدارس کوچک جمع‌آوری و به جای آن مدارس بزرگ ساخته می‌شود.وی درباره هزینه ساخت یک کلاس درس گفت: هزینه ساخت در مدارس مختلف متفاوت است اما به طور متوسط هزینه ساخت یک کلاس درس، ۱.۵ میلیارد تومان است.خان‌محمدی با اشاره به اینکه روزانه حدود ۴۰ کلاس درس ساخته می‌شود، تصریح کرد: عمر مفید مدارس به شرط نگهداری و تعمیر مناسب، ۵۰ سال است. مدارس جدید باید دارای نمازخانه و مطابق با معماری ایرانی و اسلامی باشند.رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور گفت: ۵۴ درصد مدارس ساخته شده با مشارکت خیران است و سال گذشته ۱۶۰۰ مدرسه از تعداد ۲۹۰۰ مدرسه با مشارکت خیران ساخته شد.

تحویل حدود ۱۲ هزار کلاس درس به دانش‌آموزان در مهرماه

رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در روزهای اخیر همچنین به ماموریت‌ها و مسائل‌ حوزه نوسازی مدارس اشاره کرد و ادامه داد: جایگاه معلم، محلی است که در آن تدریس می‌کند. هر چقدر آن مدرسه مرتب‌تر و معماری خاص داشته باشد، جایگاه تعلیم و تربیت تقویت خواهد شد. بر این اعتقاد هستیم که جایی که در تابستان بانک‌ها از مدارس خنک‌تر، در زمستان از مدارس گرم‌تر و از لحاظ نظامات معماری، بانک‌ها بهترین ساختمان را داشته باشند و مدارس ضعیف‌ترین ساختمان را داشته باشند، آن تمدن؛ آن جریان، آن روستا، آن انقلاب و … رشد نمی‌کند. یکی از مهمترین مواردی که باید به گفتمان تبدیل شود، همین موضوع است.رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، افزود: هر چه بیشتر امکانات به آموزش و پرورش اختصاص پیدا کند باعث می‌شود بقیه مسیرها بیشتر رشد کنند. اگر می‌خواهیم سوخت را کنترل ‌و مملکت‌مان را با محیط‌زیست سازگار کنیم راه آن آموزش و پرورش است. راه همه موفقیت‌ها از کوچه پس‌کوچه‌های مدرسه می‌گذرد. مدرسه اما اگر از لحاظ کالبدی نامناسب‌ باشد، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. این مطالبه از جنس اینکه بتوانیم فضاهای آموزشی را طبق آن چیزی که سند تحول تعیین کرده است، باید عمومیت پیدا کند، باید به یک جریان تبدیل شود.خان‌محمدی با بیان اینکه حداقل ۱۵۰ مدرسه داریم که معماری‌های آن‌ها بی‌نظیر است، گفت: این‌ها اگر روایت شود سطح انتظارات مدیران هم بالا خواهد رفت. نباید تصور شود که مدرسه فقط یک چهاردیواری است با چند کلاس یک‌شکل و تمام.‌وی با بیان اینکه ما مدارس را از دور دوم سفرهای آقای احمدی‌نژاد تا الان تکمیل می‌کنیم، گفت: مدارس آفتاب ۱۲ سال بلاتکلیف افتاده بود و اکنون در حال تکمیل شدن است. خیرین مهمترین ارکان در مدرسه‌سازی هستند. وقتی خیرین می‌آیند می‌گویند ما از مال خود و ارث خود برای مدرسه‌سازی می‌گذریم این یعنی اینکه ای مسئولان، رسانه‌ها و دولتی‌ها، مجلسی‌ها، مهمترین مساله در کشور مدرسه و مدرسه‌سازی است.معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه همگان از خنده و شادی دانش‌آموزان خوشحال می‌شوند، گفت: همچنین شأنیت و جایگاه مدرسه از نظر کالبد اهمیت دارد.رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس درباره تعداد مدارسی که قرار است امسال تحویل آموزش و پرورش شود، گفت: یکی از اتفاقات خوبی که در دولت سیزدهم وجود دارد، اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام است. رئیس‌جمهور هم در ابتدای امسال در دیدار کارگزاران این را تاکید کردند. پیش‌بینی ما این است از پروژه‌های فعال، ۲ هزار پروژه را حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار کلاس درس را با حضور رئیس‌جمهور تحویل دانش‌آموزان بدهیم که شامل پروژه‌های آموزشی، پرورشی، ورزشی، تربیتی خواهد بود. این هدیه دولت به دانش‌آموزان خواهد بود.

چاپ در شماره ۱۵۳۶ روزنامه یادگار امروز مورخ ۱۴۰۳/۰۲/۲۲