برای آماردهی در حوزه اشتغال تیر در تاریکی می اندازیم

علی حیدری/ کارشناس رفاه و بازار کار

با توجه به نداشتن نظام چند لایه تأمین اجتماعی ،آمار و اطلاعات دقیقی از بیکاران ارادی و غیرارادی وجود ندارد.برخی از بیکاری ها در ایران ارادی و خودخواسته است. افرادی که فرصت کاری دارند اما تمایل به کار ندارند. یکی از دلایل آن دستمزد پایین و دیگری درآمد ناشی از اقتصاد غیررسمی است. در حوزه اشتغال نباید به آمار اتکا کرد. متأسفانه در کشور ما شناسنامه اقتصادی و اجتماعی خانوار وجود نداردهمچنین شناسنامه کار هم وجود ندارد. پرونده الکترونیک رفاه و تأمین اجتماعی هم نداریم.این پرونده ها را به صورت ثبتی مبنا نداریم. اگر بخواهیم ثبتی مبنا باشند باید اطلاعات به صورت خانوارشامل کد ملی، کد شغلی،کدپستی (مکان محل اقامت) را داشته باشیم. در این صورت متوجه می شویم که این افراد کجا هستند و به راحتی می توانیم آمار ارائه دهیم. مشکل این است که برای آماردهی در حوزه اشتغال تیر در تاریکی می اندازیم و  آمار می دهیم, به صورت سرشماری نمونه گیری وروندی آمار داده می شود. در حالی که این امکان وجود دارد که با توجه به ظرفیت پایگاه اطلاعاتی که در کشور داریم اطلاعات ثبتی مبنا داشته باشیم و مقدمه این کار این است که نظام چند لایه تأمین اجتماعی را مطابق سیاست های کلی ابلاغی تأمین اجتماعی که ۲۱فروردین سال گذشته ابلاغ شد و بند ۵سیاست های کلی برنامه هفتم را داشته باشیم. در این دو مورد تکلیف شده است که دولت نظام جامعه کامل را ایجاد کند. چون این دو مورد را نداریم, باید قبل از هر کاری برای حوزه اشتغال و حمایت  پرونده رفاه تأمین اجتماعی را داشته باشیم. در حال حاضربرخی از افراد در کشور هستند که درآمد ناشی از شغل را ندارند, یعنی یا به صورت سودا گری درآمد دارند یا به صورت دلالی, یا به صورت اقتصاد غیررسمی فعالیت دارند. این افراد خود را بیکار تلقی می کنند. این افراد به صورت نوسان گیری در بورس و رمز ارزها فعالیت انجام می دهند و درآمد دارند گاهی  حتی درآمدآنها ازکارمندان بیشتر است. چون در فضای مجازی کارشان انجام می شود. در پایگاه اطلاعاتی مربوط  شغل  و رفاه و مالیات این افراد دیده نمی شوند. در این صورت اگر پایگاه اطلاعاتی ملی که در بند ۲سیاست های کلی تأمین اجتماعی آمده است. شکل دهیم و به صورت ثبتی مبنا انجام شود ‌به صورت شرایط هر فرد می توانیم شغل طراحی کنیم و حتی پرداخت یارانه ها هوشمندشود.در سه دولت گذشته سه طرح اشتغال ایجاد شده است. طرح ضربتی ایجاد شغل در دولت اصلاحات بنگاه های زود بازده در دولت احمدی نژاد طرح برداشت ۱.۵میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای توسعه اشتغال خرد خانگی و روستایی در دولت روحانی انجام شد. چون پایگاه اطلاعات ثبتی مبنا و شغل را نداریم احتمال اینکه فردی از هر سه طرح استفاده و منابع را دریافت کرده و شغل پایداری هم ایجاد نکرده باشد وجود دارد؛‌به همین دلیل پاشنه آشیل اشتغال, ایجاد شناسنامه هایی که بیان شد است.در بسیاری از کشورهای دنیا نیز افراد زمانی که محل کار و سکونت آنها جابه جا می شود باید اطلاعات خود را ثبت کنند.

چاپ در شماره۱۴۳۷  روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۰۴