داغ «بهمن » در آذر

هر ساله خبر مفقود شدن کوهنوردان در اشترانکوه از سوی رسانه‌ها مخابره می‌شود و گاهی این خبر همراه با حوادث تلخی است که نمونه آن را در آذرماه سال ۱۳۹۷ دیدیم، جایی که یک تیم کوهنوردی زیر بهمن دفن شدند.

روز جمعه  گذشته هم خبر مفقود شدن یک تیم کوهنوردی در ارتفاعات اشترانکوه نگرانی‌ها برای ثبت حادثه‌ای تلخ در «آلپ ایران» را دوباره ایجاد کرد، موضوعی که چند ساعت بعد با پیدا شدن اجساد تعدادی از کوهنوردان رنگ واقعیت به خود گرفت.

منطقه «بهمن خیز» است

مطابق اطلاعات اعلام‌شده از سوی هلال‌احمر لرستان روز جمعه یک تیم ۹ نفره به منطقه «سن‌بران» ازنا صعود می‌کند؛ اما متأسفانه درگیر بهمن می‌شود. از این ۹ نفر دو نفر اهل شهرستان ملایر استان همدان و مابقی اهل لرستان بودند. بر اساس این گزارش، به‌محض اطلاع حادثه رخ‌داده تیم‌های امداد و نجات کوهستان و تیم‌های امداد و نجات هوایی با بالگرد به منطقه حادثه اعزام می‌شوند؛ اما نتیجه جست‌ و جو و تلاش‌ها پیدا کردن اجساد برخی کوهنوردان مفقود شده و مصدومیت برخی دیگر از آنها بود که مصدومان بلافاصله به بیمارستان منتقل شدند. لازم به ذکر است که همانطور که اشاره شد منطقه وقوع حادثه در اشترانکوه یک منطقه «بهمن خیز» است و در این خصوص هشدارهای لازم بارها داده شده است، چیزی که گاهی برخی کوهنوردان به آن توجه نکرده و نکات ایمنی و ارزیابی منطقه در صعود را جدی نمی‌گیرند.

مدیر کل مدیریت بحران لرستان: هشدار داده بودیم

مهدی پازوکی، مدیر کل مدیریت بحران استانداری لرستان در تشریح وضعیت کوهنوردان گرفتار شده در ارتفاعات سنبران در «اشترانکوه»، اظهار داشت: یک تیم ۹ نفره روز جمعه  گذشته علی‌رغم هشدارهای اداره کل مدیریت بحران استان و شهرستان ازنا مبنی بر عدم صعود کوهنوردان و گردشگران به ارتفاعات، از دورود به ارتفاعات «سن‌بران» صعود می‌کنند که متأسفانه درگیر بهمن می‌شوند. مدیر کل مدیریت بحران استانداری لرستان گفت: این ۹ نفر از استان‌های همدان (دو کوهنورد ملایری) هفت نفر لرستانی (یک نفر بروجردی و شش نفر دورودی) بودند.وی با بیان اینکه در این عملیات نجات پنج تیم کوهنوردی شامل یک تیم زمینی و چهار تیم هوایی در مجموع ۲۵ نفر از کوهنوردان زبده در انجام عملیات جست‌وجو حاضر بودند، افزود: از شهروندان و هم استانی‌ها خواهش می‌کنیم اطلاعات را از طریق رسانه‌های رسمی و اداره کل مدیریت بحران کسب کنند و به شایعاتی که در فضای مجازی ممکن است منتشر شود توجه نکنند و تحت هیچ شرایطی به منطقه مراجعه نکنند. مدیر کل مدیریت بحران استانداری لرستان با اشاره به ناایمن بودن منطقه به دلیل ریزش بهمن، گفت: منطقه ممکن است مخاطراتی برای هم‌وطنان و شهروندان در پی داشته باشد. پازوکی با اشاره به اینکه به محض اطلاع از حادثه نیروهای امداد و نجات هلال‌احمر و تیم‌های تخصصی کوهنوردی در منطقه مستقر شدند، افزود: در حالت کلی مشکلی از لحاظ امکانات و تجهیزات نجات در منطقه وجود ندارد و در صورت نیاز تجهیزات لازم به منطقه اعزام خواهد شد. محسن آدینه وند، رئیس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیر حوادث دانشگاه علوم پزشکی لرستان هم پیش‌از این با اشاره به گرفتار شدن ۹ کوهنورد در بهمن «اشترانکوه»، اظهار داشت: چهار سورتی پرواز اورژانس هوایی الیگودرز برای نجات این کوهنوردان به منطقه انجام شد.وی عنوان کرد: متأسفانه با وجود اعزام امدادگران هلال‌احمر، تعدادی از این کوهنوردان فوت شدند. محمد قدمی، مدیر عامل جمعیت هلال‌احمر لرستان هم اظهار داشت: عملیات جست و جوی کوهنوردان مفقود شده در «اشترانکوه» به سرعت انجام شد و کوهنوردان مصدوم پس از ساعت‌ها عملیات توسط تیم‌های امداد و نجات کوهستان جمعیت هلال‌احمر ازنا و الیگودرز و تیم‌های امداد هوایی جمعیت هلال‌احمر و اورژانس به بیمارستان منتقل شده‌اند. وی گفت: از هم‌وطنان عزیز تقاضامندیم اخبار حوادث را از منابع معتبر پیگیری کرده و از نشر اکاذیب خودداری کنند.

آذر ۱۴۰۲ و تداعی حادثه آذر ماه ۱۳۹۷

حادثه آذرماه امسال در حالی رخ داد که آذرماه سال ۱۳۹۷ تعداد ۱۴ نفر کوهنورد مشهدی که به همراه یک کوهنورد الیگودرزی برای صعود به ارتفاعات اشترانکوه – آلپ ایران – عازم منطقه شده بودند دچار حادثه شدند. این کوهنوردان به‌رغم اعلام هواشناسی مبنی بر شرایط نامساعد جوی با همراهی یکی از کوهنوردان الیگودرزی راهی منطقه می‌شوند که متأسفانه در ادامه مسیر با «بهمن» مواجه شده و از هم فاصله می‌گیرند. در جریان این حادثه ۸ کوهنورد مشهدی به همراه یک کوهنورد الیگودرزی جان باختند که پیکر آخرین کوهنورد مفقودی حادثه پس از ۷ روز جست‌وجو در اشترانکوه پیدا شد. به‌رغم وقوع این حوادث تلخ همچنان شاهد برخی صعودهای غیرایمنی کوهنوردان در شرایط نامناسب اشترانکوه هستیم.

«آلپ ایران» کجاست؟

رشته‌کوه اشترانکوه از بلندترین رشته‌کوه‌های زاگرس است که از غرب به شهرستان دورود، از شمال به شهرستان ازنا و از شرق و جنوب به شهرستان الیگودرز محدود می‌شود؛ اشترانکوه به دلیل واقع‌شدن در قلب سلسله جبال زاگرس دارای قلل سرد مرتفع بالای سه هزار و ۵۰۰ متر از سطح دریا و همچنین دره‌های نسبتاً گرم است. اشترانکوه رشته‌کوهی به طول تقریبی ۵۰ کیلومتر است که در جهت شمال غربی – جنوب شرقی امتداد دارد.یخچال‌های طبیعی و دائمی این رشته‌کوه که یکی از زیباترین کوه‌های کشور به شمار می‌رود، در تمام سال از برف‌ویخ پوشیده است.اشترانکوه در جنوب شهر دورود و ازنا قرار دارد و به «آلپ ایران» نیز معروف است؛ البته این نام تنها به‌خاطر بلند بودن آن به آن تعلق نگرفته است؛ بلکه به دلیل شیب تند کوه‌هایش و دره‌های جوان و «وی» شکل و یخچال‌های طبیعی است.قله «سن‌بران» هم به ارتفاع ۴۱۵۰ متر مرتفع‌ترین قله رشته‌کوه اشترانکوه است و بعد از دنا و زرد کوه سومین رشته‌کوه مرتفع زاگرس محسوب می‌شود. درباره وجه تسمیه «سن‌بران» باید گفت مردم بومی این منطقه اعتقاد دارند که سنبران در زبان محلی، سنگ «سفت‌وسخت و بران» معنی می‌شود و به همین دلیل هم‌نام محلی را روی این قله گذاشته‌اند.بنابراین گزارش، بررسی حوادث گوناگون رخ‌داده در کوهستان نشان می‌دهد که بیشترین آسیب‌ها یا ناشی از بی‌توجهی به هشدارها بوده و یا به دلیل نقص در آموزش و رعایت‌نکردن آنها است.کارشناسان می‌گویند که «شیب، یکی از مهم‌ترین عوامل اصلی سقوط بهمن است و در شیب‌های ۳۵ تا ۴۵ درجه اتفاق می‌افتد؛ پس در زمان عبور از این مناطق باید دقت لازم را داشت»؛ موضوعی که در اشترانکوه وقوع آن همواره محتمل است.عموماً امکان ریزش بهمن در روزهای پس از باد و بارش به‌مراتب بیشتر است و تجربه نشان داده بیشترین بهمن‌ها مربوط به اولین بارش‌های برف و آخرین بارش‌های فصل بوده است؛ این در حالی است که طی روزهای گذشته لرستان شاهد بارش باران و نخستین برف پاییزی بوده است.

چاپ در شماره۱۴۱۳  روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۹/۰۵