فرصتی برای رستگاری !

عباس دارایی/اختصاصی یادگار امروز

 فوتبال ایران برای میزبانی از لیگ قهرمانان آسیا در فصل جدید با یک چالش بسیار بزرگ مواجه شده است.

قرعه‌کشی لیگ قهرمانان آسیا با فرمت جدید در حالی  در کوالالامپور مالزی، مقر کنفدراسیون فوتبال آسیا برگزار شد و تیم‌های ایرانی حاضر در این مسابقات حریفان خود را در این مرحله شناختند که بر اساس اعلام داتو وینزور جان، دبیرکل AFC استفاده از VAR در مرحله گروهی الزامی است و با توجه به استفاده نشدن از این سیستم در ایران، خطری بزرگ ، میزبانی نمایندگان ایران برابر رقبای آسیایی شان را تهدید می کند.

پرسپولیس ، سپاهان و نساجی سه نماینده ایران در رقابت های لیگ قهرمانان آسیا در فصل جاری هستند ، نبود VAR نگرانی بزرگی اما  برای ایرانی‌ها ایجاد کرده است، الزام و ضرورت  استفاده از این سیستم در لیگ قهرمانان به عنوان یکی از پروتکل‌های برگزاری مسابقات به اطلاع فدراسیون‌‌هایی که در این بازی‌ها نماینده دارند، رسیده است ، از سوی دیگر اشتباهات پی در پی داوری در چهار هفته نخست لیگ برتر ضرورت  استفاده از VAR در لیگ برتر را  بیش از پیش الزامی کرده است و  ظاهرا هیچ راهی به جز استفاده از این تکنولوژی در ایران باقی نگذاشته و با توجه به ضرب العجل کنفدراسیون فوتبال آسیا در مقطع کنونی راهی جز  اجاره کردن این سیستم برای ورزشگاه‌های نقش جهان اصفهان و آزادی تهران باقی نمانده است.

این در حالیست که استفاده از این سیستم حتی به صورت اجاره‌ای در شرایطی مقدور خواهد بود که ورزشگاه آزادی و نقش جهان، زیرساخت‌های نصب تجهیزات VAR را هم داشته باشند و لذا موضوع جانمایی و فراهم کردن زیر ساخت ها برای این کار  باید هرچه‌سریع تر در دستور کار فدراسیون فوتبال قرار بگیرد.

در مقطعی به نظر می رسید کار برای اجرای این تکنولوژی در ایران تمام است ، VAR یک تکنولوژی است که کشورها برای داشتن آن موظفند پروتکل‌های فیفا را رعایت کنند. طبق پروتکل‌ها، کشورها فقط از شرکت‌هایی می‌توانند VAR بخرند که مجوز فیفا را داشته باشند. فیفا به ۱۵ شرکت مجوز داده است اما کنفدراسیون فوتبال آسیا هم قوانین خاص خودش را دارد و شرکت‌هایی که با کشورهای آسیایی همکاری می‌کنند باید مورد تأیید کنفدراسیون باشند. ایران قبل از بازی با کره با شرکت سیمپلی‌لایو هنگ‌کنگی که در بلژیک دفتر دارد مذاکره کرد و این تکنولوژی را به ایران آورد اما چون مکاتبات لازم را با AFC انجام نداده بود، این کنفدراسیون به‌عنوان مسئول برگزاری بازی اجازه استفاده نداد. درحالی‌که انتظار می‌رفت این مسئله بین فدراسیون ایران و AFC حل شود اما شائبه‌هایی که درباره ماهیت شرکت هنگ‌کنگی و نحوه ورود این تکنولوژی وجود داشت، مذاکرات را نیمه‌تمام گذاشت. مخالفان و منتقدان فدراسیون فوتبال مدعی شدند افراد نزدیک به مدیران ارشد فدراسیون، برای منفعت مالی VAR را به ایران آورده‌اند اما مسئله مهم‌تر این بود که گفته شد مدیران ارشد شرکت سیمپلی‌لایو، صهیونیست هستند. شائبه دوم، پای نمایندگان مجلس را هم به VAR باز کرد و آنها از حمید سجادی، وزیر ورزش و شهاب‌الدین عزیزی‌خادم، رئیس فدراسیون خواستار توضیحاتی در این‌باره شدند.

VAR یک اتاق با چند مانیتور می‌خواهد تا صحنه‌هایی که داوران نیاز دارند، در کمترین فاصله نمایش داده شود. چند دوربین که بازی‌ را رصد کند، تکنولوژی خط دروازه و تکنولوژی خط آفساید از دیگر موارد مورد نیاز است ، با وجود اینکه گفته می شود ایران از حیث زیرساخت شرایط را برای راه اندازی این تکنولوژی ندارد اما  در ظاهر به‌نظر نمی‌رسد تامین این زیرساخت‌ها مشکلی داشته باشد ، مشکل اما جای دیگر است ،  ایران راهی جز این ندارد که  همانند دیگر  کشورها با یکی از ۱۵ شرکت مورد تأیید فیفا وارد مذاکره شود اما احتمال اینکه مذاکره به نتیجه برسد، به صفر نزدیک است، چون شرکت‌ها از تحریم می‌ترسند. بیشتر شرکت‌هایی که تکنولوژی VAR را تولید می‌کنند، درگیر بازار ورزش هستند و بیش از نیمی از چرخه مالی آنها در بازار بزرگ آمریکای شمالی به‌دست می‌آید. هیچ‌یک از این شرکت‌ها حاضر نیستند ریسک کنند و به‌خاطر بازار کوچک ایران، بزرگ‌ترین بازار ورزش جهان یعنی آمریکا را از دست بدهند. آنها به‌خاطر تحریم حاضر نیستند موقعیت خودشان را به خطر بیندازند.

به رغم اینکه سرپرست وزارت ورزش از عزم جدی وزارت ورزش برای جانمایی این تکنولوژی در ورزشگاهها برای میزبانی رقابت های لیگ قهرمانان آسیا خبر داده و تاج نیز تلویحا اشاره کرده بود که برای سه بازی کنفدراسیون فوتبال آسیا خود تکنولوژی VAR را برای برگزاری این بازی ها در ایران تامین خواهد کرد اما به نظر نمی رسد که این باز نیز چالش  VARدست بردار فوتبال ایران باشد .

اولتیماتوم کنفدراسیون فوتبال آسیا در الزام ورزشگاهها برای نصب تکنولوژی VARرا باید فرصتی در راستای رستگاری فوتبال ایران توصیف کرد که به مثابه یک اجبار و فشار بیرونی می تواند فرصتی جدید را برای بهره مندی از این تکنولوژی ایجاد کند.

چاپ در شماره ۱۳۵۳ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۶/۲۱