عقب نشینی بانک مرکزی از ورود به بازار شبانه

سهیل بانی  /  گروه  اقتصادی

در هفته‌ای که بانک مرکزی، بار دیگر در بازار شبانه مداخله نکرد، نرخ بهره بین بانکی با رشدی ۰.۰۵ واحد درصدی مواجه شد و به روند صعودی خود بازگشت. بانک مرکزی در ادامه روند انتشار هفتگی نرخ‌های بهره بازار پول، در پایان سومین هفته مرداد ماه سال ۱۴۰۲ نیز این آمار را منتشر کرد؛ گزارشی که بانک مرکزی در آن آمار دو مورد از مهم‌ترین نرخ‌های بهره این بازار، یعنی نرخ بهره بین بانکی و همچنین نرخ ریپو را اعلام کرده است.بر اساس گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی، در هفته منتهی به ۱۸ مرداد ماه سال جاری، نرخ بهره بین بانکی پس از یک هفته افت، بار دیگر به روند صعودی خود بازگشته است. این در حالیست که طبق گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی، بانک مرکزی در هفته منتهی به ۱۶ مرداد ماه، تزریق پولی در بازار بین بانکی نداشته است.

بازگشت نرخ بهره بین بانکی به روند صعودی

گزارشی که بانک مرکزی منتشر کرده، حاکی از آن است که نرخ بهره بین بانکی پس از افت ۰.۱ واحد درصدی در هفته منتهی به ۱۱ مرداد ماه، در هفته گذشته بار دیگر افزایش یافت و به روند صعودی خود ادامه داد. به این ترتیب و با این رشد ۰.۰۵ واحد درصدی، میانگین موزون نرخ بهره بازار بین بانکی در سطح ۲۳.۵ درصدی ایستاد.نرخ سود بازار شبانه در حالی رقم خورد که حداقل نرخ توافق بازخرید همچنان در سطح ۲۳ درصد ثابت باقی مانده است.حداقل نرخ توافق بازخرید که بیشتر با نام نرخ ریپو شناخته می‌شود، نرخ انجام مبادلات بین بانک‌ها و بانک مرکزی در بازار باز است که برای ۲۲ هفته متوالی و از آخرین هفته اسفند ماه سال گذشته به این سو، تغییری نکرده است.در همین مدت اما نرخ بهره بین بانکی از رقم ۲۳.۱۴ درصد به ۲۳.۵ درصد صعود کرد و در این میان، در اواخر اردیبهشت ماه به سقف تاریخی خود در ۲۳.۷۶ درصد رسید.بررسی‌ها نشان می‌دهند که یکی از مهم‌ترین مواردی که بر روند حرکتی نرخ بهره بین بانکی تاثیر می‌گذارد، میزان تزریق پول بانک مرکزی در بازار بین بانکی در قالب اعتبارگیری قاعده‌مند است. به نحوی که روند صعودی نرخ بهره بازار شبانه در هفته‌های اخیر، پس از آن بود که بانک مرکزی، پولی در این بازار تزریق نکرد؛ با این وجود با از سرگیری تزریق پول بانک مرکزی در بازار بین بانکی در هفته گذشته، نرخ بهره این بازار برای یک هفته نزولی شد.حال باید دید که موضع بانک مرکزی در قبال بازار بین بانکی در هفته‌های آینده چه خواهد بود و نرخ بهره این بازار به کدام سو خواهد رفت؟

بازار بین بانکی چگونه عمل می‌کند؟

تامین منابع نقدی مورد نیاز بانک‌ها در دوره‌های زمانی کوتاه‌مدت با استفاده از بازار بین بانکی، یکی از سازوکارهای مهم در جهان برای تامین وجوه نقد شبکه بانکی محسوب می‌شود. این بازار محیطی را فراهم می‌کند که بانک‌ها می‌توانند با استفاده از آن، کسری منابع نقدی خود را با استقراض از دیگر بانک‌ها جبران کنند.بانک‌هایی که در فعالیت‌های روزمره خود دچار کسری وجوه نقد می‌شوند، می‌توانند در بازار بین بانکی این کسری را با استقراض از بانک‌هایی که منابع مازاد در اختیار دارند، پوشش دهند. در عوض، بانک‌های مقروض مکلفند که منابع قرض گرفته‌ شده را در تاریخی مشخص که معمولا یک روزه است و با نرخ بهره‌ای از قبل تعیین‌شده که همان نرخ بهره بین بانکی است، به بانک وام‌دهنده بازگردانند.

چاپ در شماره ۱۳۲۹ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۵/۲۲