ریزش تعداد زنـان در بهارستان!

عباس دارایی/ با اتمام انتخابات مرحله دوم مجلس دوازدهم تکلیف تمامی کرسی های نمایندگی در این دوره مشخص شد . گرایش سیاسی نمایندگان جدید  پارلمان در دوره دوازدهم  حاکی از این موضوع مهم است که  مجلس دوازدهم مجلسی با یک فراکسیون اکثریت نخواهد بود و مجلسی چند فراکسیونی است که در آن ۱۷۰ اصولگر ای راه یافته به مجلس از چند لیست هستند ،   شانا (شورای ائتلاف نیرو‌های انقلاب)، شورای وحدت اصولگرایان، امنا (ائتلاف مردمی نیرو‌های انقلاب) و جبهه صبح ایران، ۴ ائتلاف انتخاباتی بودند که روی هم رفته ۱۷۲ کرسی پارلمان ایران در دوره جدید را تصاحب کرده اند .

با احتساب ۶۳ سهم اصلاح طلبان و اعتدال گرایان در مجلس جدید ،  پیش بینی می‌شود مستقلین  که ۵۵ کرسی  در این مجلس دارند به همراه اصلاح طلبان و میانه روها  قدرت نفوذ و تاثیرگذاری بیشتری نسبت به مجلس فعلی داشته باشند که دست کم این تاثیر گذاری در تعیین رئیس مجلس در رقابت بین حامیان دولت و حامیان قالی باف خود را نشان دهد .

صرف نظر از گرایش سیاسی منتخبین جدید ،  بر اساس نتایج نهایی مراحل اول و دوم از مجموع ۲۹۰ کرسی نمایندگی مجلس دوازدهم ، زنان توانسته اند  ۱۴ کرسی را به خود اختصاص دهند .

سهم زنان در مجلس دوازدهم در حالی نسبت به مجلس پیشین ۲ کرسی کمتر شده است که تعداد نمایندگان زن راه یافته به مجلس جدید در قیاس با مجالس دهم و یازدهم کمتر شده است ، رکورد بیشترین حضور زنان در مجلس با حضور ۱۷ نماینده زن متعلق به دوره دهم است که در قیاس با همه ادوار تعداد نمایندگان زن بی سابقه بوده است .

در ادوار اول و دوم و سوم مجلس  ۴ زن ، مجلس چهارم ۹ زن ، مجلس  پنجم ۱۴ زن،مجلس ششم ۱۳ زن، مجلس هفتم ۱۳ زن، مجلس هشتم ۸ زن، مجلس نهم ۹ زن، مجلس دهم ۱۷ زن و مجلس  یازدهم نیز ۱۶ زن به عنوان نمایندگان مردم در مجلس حضور داشته اند

در  مجلس یازدهم در ابتدای شکل‌گیری ۱۷ نماینده زن داشت که با فوت فاطمه رهبر، این تعداد به ۱۶ نماینده زن کاهش پیدا کرد.

از مجموع ۱۴ زن راه یافته به مجلس دوازدهم سه زن از حوزه انتخابیه تهران و یک زن نیز از حوزه زرتشتیان و ۱۰ زن دیگر نیز از حوزه های انتخابیه شهرستانی به مجلس راه پیدا کرده اند .

سه نماینده از ده نماینده راه یافته به مجلس از حوزه های انتخابیه شهرستانی متعلق به حوزه های انتخابیه ترک نشین میانه ، ملکان و ارومیه آذربایجان های شرقی و غربی هستند که نشان می دهد در این حوزه ها گرایش به انتخاب نمایندگان زن بالاتر از سایر حوزه های انتخابیه بوده است .

ترکیب مردانه مجلس در ایران و برجستگی حضور مردها در ادوار مختلف این مجلس و سهم بسیار پایین زنان در پارلمان که هیچ گاه در ادوار مختلف بالای ۵ درصد نرفته است  بیانگر جایگاه نامتوازن زنان در مناسبات قدرت سیاسی و در بستر‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه ایرانی است ،  حضور کمرنگ زنان در مجالس قانونگذاری گرچه  یکی از مسائل قابل توجه زنان در اکثرکشورها حتی کشورهای سطح یک دنیاست اما سهم کم زنان در ایران در همه ادوار محسوس تر  است  و علاوه بر مجلس میزان حضور این فشر در مناسبات دولتی نیز بسیار پایین است و به یک تابو تبدیل شده است به گونه ای که در دولت احمدی نژاد با انتخاب یک وزیر زن در حوزه بهداشت و درمان شکسته شد و بعد از آن در هیچکدام از دولت ها از وزیر زن استفاده نشد .

در برخی کشورهای دنیا برای حضور زنان در پارلمان سهمیه‌بندی‌های جنسیتی و صندلی‌ها یا کرسی‌های رزرو شده در احزاب سیاسی و پارلمان‌ها منجر به حضور بیشتر زنان در مجالس قانون گذاری شده است اما سهم زنان در پارلمان ایران همچنان پایین تر از ۵ درصد است .

تردیدی وجود ندارد که اگر در لیست‌های انتخاباتی از سوی احزاب به جایگاه زنان توجه و از یک سهم قابل ملاحظه برخوردار شود  احتمال موفقیت زنان به مجلس بالاست اما سالهاست که حتی در لیست بندی احزاب نیز توجه چندانی به جایگاه زنان بعنوان نیمی از جمعیت کشور نمی شود .

علاوه بر این حضور زنان در عرصه سیاست و پارلمان در اکثر مواقع  با وجود روابط نسبی و سببی با مردان برجسته و جایگاه دار  و اعمال خویشاوندسالاری امکان پذیر است و همین شرایط سخت دستیابی به رانت قدرت سیاسی باعث می شود تا زنان در ساختار سیاسی اعم از پارلمان و دولت سهم بسیار ناچیزی داشته باشند که البته در دولت در سطح وزرا صفر است .

عدم  اعتماد به نفس و فقدان خودباوری در جامعه  زنان برای حضور در عرصه سیاسی و پارلمانی و  عدم استقبال رای‌دهندگان از کاندیدا‌های زن نیز بعنوان دو دلیل دیگر  مزید بر علت شده است تا زمینه برای حضور بیشتر زنان در پارلمان ایران به تناسب جایگاه آن ها فراهم نشده و سهم زنان از کرسی های مجلس همچنان پایین و ناچیز باشد .

چاپ در شماره ۱۵۵۷ روزنامه یادگار امروز مورخ ۱۴۰۳/۰۳/۱۷