دولت به جای مدیریت، حمایت کند
محمدجواد محمدحسینی/ گروه اقتصادی
در نشستی که ، با عنوان «واکاوی صنایع خودروسازی سنگین و سبک ایران؛ دیروز، امروز و فردا» با حضور محمد بحرینیان برگزار شد، مشکلات این حوزه مورد واکاوی قرار گرفت.محمد بحرینیان در این نشست اشارهای تاریخی به وضعیت حاکم بر صنعت خودروسازی کرد و گفت: برادران خیامی علاوه بر اینکه ساخت موتور و ریختهگری آن را آغاز کردند، از متخصصین خارجی هم دعوت کردند تا به ایران بیایند و خودروی ساخت داخل را تولید کند؛ اما از سال ۱۳۵۲، خودرو سواری هیلمن هانتر از بریتانیا وارد کشور شد تا سد جلوی راه خیامی بگذارند.وی در بخشی از سخنانش به موضوع مهم انحصار اشاره کرد و گفت: در مورد انحصار خودرو باید گفت در انتهای سال ۱۴۰۰، ۸۹ پروانۀ بهرهبرداری برای اشخاص حقیقی و حقوقی برای تولید انواع سواری، کامیون، کشنده، اتوبوس، مینیبوس و … صادر شد؛ پروانۀ بهرهبرداری، یعنی زمین اختصاص داده شده، ماشینآلات آمده، قطعات آمده، ارز اختصاص داده شده، برق و آب و … هم اختصاص داده شده و تولید خودرو آغاز شده است. ۳۲ مجوز هم در دست بررسی است؛ پس انحصاری وجود ندارد! اتفاقی که افتاده این است که شرکت خصوصی ۲۱ سال است هنوز در مونتاژ مانده و نمیتواند وارد فازهای دیگر تولید شود؛ چون دولت برنامهای ندارد.وی تاکید کرد: ما مشکل منابع هم نداریم؛ حتی در مقطعی منابع ما از چین هم بیشتر بوده است؛ آمارها نشان میدهد از سال ۱۳۳۸ تا ۱۳۹۹ کشور ۲۲۶۲ میلیارد دلار منابع ارزی مستقیم داشته و منابع ارزی غیرمستقیم، یعنی مازاد تولید نفت و صادرات، ۱۸۵۰ میلیارد دلار به انحاء مختلف در کشور مصرف شده است؛ البته این اعدادی که گفته شد، به قیمت جاری است. بحرینیان ادامه داد: از سال ۵۲ به بعد که نفت یکدفعه سه برابر شد، اجازۀ واردات خودروهای دستِدوم را دادند. این پژوهشگر توسعه گفت: از سال ۱۳۶۸ به بعد، بعد از جنگ، وضع بدهیهای ما وخیم شد. بحرینیان گفت: اما با کاری که مهندس بهزاد نبوی انجام داد و با مدیریت دکتر نژادحسینیان، میزان واردات خودرو و قطعات خودرو ، از سال ۱۳۶۹ تا سال ۱۳۷۲ بالغ بر ۷ میلیارد و ۹۸۴ میلیون دلار بود. یک سری خودرو وارد شد؛ مثل صحبتی که الان میکنند، آن زمان هم شد؛ میگویند تا کِی میخواهد پیکان تولید شود. من میدانم مردم دارند زجر میکشند و ما فشل هستیم، اما واردات راه حل پیشبرد این کشور بزرگ نیست. آن زمان هم میگفتند اجازه دهید ماشینهای خارجی بیاید تا رقابت ایجاد شود. حال آنکه رقابت با واردات ایجاد نمیشود و کیفیت خودروی داخلی اینجور بالا نمیرود..او افزود: اتفاقی که در جهت واردات خودرو در آن چهار سال افتاد، در حالی بود که منابع کشور، حاصل از فروش نفت و گاز، در همین دورۀ زمانی ۶۵ میلیارد دلار بوده است. یعنی ۱۲ تا ۱۴ درصد منابع ارزی کشور را فقط برای واردات خودرو و قطعات آن دادیم. وی تاکید کرد:. از سال ۱۳۷۰ تا آخر سال ۱۴۰۱، ارزش دلاری ایران خودرو با نرخ رسمی بوده ۲۳۵ میلیارد دلار؛ ۴۱۸ میلیارد دلار کل تولیدکنندهها بوده است. ۱۳۸۰ میلیارد دلار کل منابع ارزی در طول این دوره بوده که بنابراین خودروسازها تقریبا ۳۰ درصد منابع ارزی را مصرف کردهاند. همین محاسبه با نرخ دلار غیررسمی، میشود ۱۵ درصد کل منابع ارزی. اینها بدون در نظر گرفتن واردات قطعات است. در ۱۱۷ سال گذشته بجز برخی دورهها، به نظر من ضدیت با تولید و ضدیت با صنعت وجود دارد.یک مشکل دیگر صنعت ما هم عدم ثبات مدیریتی است؛ اگر صنایع نظامی ما پیشرفت کرده، یک دلیلش این است که مدیریت حاکم بر آن ثابت بوده است. حال آن که صنایع خودروسازی از نظر مدیریتی هم چهار ثبات و برنامهریزی راهبردی نبوده است.وی با اشاره به اینکه ما در صنعت خودروی ایران بدون هرگونه برنامه حرکت کردهایم؛ افزود: شاید علت آن، عدم آگاهی بوده باشد.او تاکید کرد: جمعبندی صحبتهایم این است که ما باید با بقیۀ دنیا پیوند اقتصادی داشته باشیم؛ تا وقتی پیوند اقتصادی نباشد، وضع همین است. دولت به جای مدیریت، حمایت کند. اگر این اصلاحات انجام شود به فردایی درخشان می رسیم .
چاپ در شماره ۱۵۵۷ روزنامه یادگار امروز مورخ ۱۴۰۳/۰۳/۱۷
دیدگاه ها