آیا قشر خاکستری می تواند از اقتصاد و سیاست گره گشایی کنند
انتخاباتی که باید خرداد سال ۱۴۰۴ برگزار میشد، حالا باید پس از شهادت سید ابراهیم رئیسی و همراهان در سانحه سقوط بالگرد به فوریت و در یک ماه آینده برگزار شود و به این ترتیب پس از وقایع سال ۱۳۶۰ و جا به جا شدن زمان انتخابات و البته رویدادهای سال ۱۳۶۸، بار دیگر زمان انتخابات دستخوش تغییر شده است.هر چند ایران در ۴ دهه اخیر با این تغییرات بیگانه نبوده است، اما آیا اقتصاد کشور توان تحمل این همه نا به سامانی سیاسی را دارد؟ موج تحریمها و مذاکراتی که بارها نصفه و نیمه رها شده و بحرانهای جدی شبکه بانکی کشور حالا در همراهی با وقایع خارج از کنترل سیاسی شاید بحرانی برای اقتصاد شوند.در این میان، اما بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران معتقد هستند که برای تضمین ثبات سیاسی و اقتصادی مشارکت بالای شهروندان دارای اهمیت خاصی است.مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه، درباره روند چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری در ایران و آن چه در ادامه تصور میشود، اما میگوید: «پیش بینی آن چه برای اقتصاد ایران ممکن است رخ بدهد بسیار بستگی دارد به اینکه اول چه کسانی قرار است به عنوان نامزد در این انتخابات حاضر شوند و دوم نیز اینکه برخورد شورای نگهبان چطور خواهد بود. اینکه آیا شورای نگهبان با همان تنگ نظری که در ۱۴۰۰ برخورد کرد، باز با روند تایید صلاحیت نامزدها برخورد میکند و یا اینکه در سال ۱۴۰۳ دست باز را میگیرد و با فرض اینکه شورای نگهبان با دست باز برخورد کند و به سلایق دیگر نیز اجازه مشارکت و ورود به عرصه انتخابات بدهد، آیا این باعث میشود که بخش معروف به بخش خاکستری در جامعه که اتفاقا بسیار تاثیرگذار است و تقریبا اکثریت هستند، در انتخابات مشارکت کنند و شرایط برای نامزدهای حداقلی مورد نظر آنان به گونه ای تعدیل خواهد شد که باعث مشارکت آنها شود.»این استاد دانشگاه در ادامه میافزاید: «تصور من این است که شرایط آنگونه نخواهد بود و به نظر نمیرسد شورای نگهبان راه جدیدی را انتخاب کند و از طرف دیگر با این شرایط که فعلا دیده میشود حتی اگر که نامزدهای رقیب اصولگریان، یعنی اعتدالیون و یا اصلاح طلبان اجازه نامزدی پیدا کنند و وارد نیز شوند باز از سوی شورای نگهبان، تاکنون شهود و یا شواهدی دال بر اینکه اکثریت مشارکت کنند یا خیر مشاهده نشده و به نظر من اکنون آن اکثریت یا قشر خاکستری همچنان مشارکت نمیکنند و اگر مشارکت نکنند نیز حتما باز یک فرد از جناح اصولگرا است که پیروز رقابت خواهد شد.مرتضی افقه در ادامه نیز با اشاره به مساله سیاست خارجی در دولتها و تاثیرات آن بر کشور خاطرنشان میکند: «هر چند در این میان دیده شد که در دولت رئیسی، با شواهدی اعلام شد که دولت سیزدهم در حال مذاکره با آمریکا است، اما اگر همین تفکر حاکم شود، و چه از روی ناچاری و چه از روی اختیار، بخواهد این مذاکره را ادامه بدهد، میتواند یک گره از یک بن بست را باز کند. اما اگر بین این اصولگرایان گروههای تندرویی که اکنون مرتب در حال تبلیغات هستند، انتخاب شوند، عملا همین مذاکراتی که دولت رئیسی شروع کرده، احتمالا ناکام میماند و در مقابل یک دولت تندروی ضد مذاکره با آمریکا به قدرت میرسد و از طرف دیگر نیز با احتمال انتخاب شدن ترامپ، این تضاد ممکن است شرایط را بسیار بدتر کند.این استاد دانشگاه، اما در ادامه درباره وضعیت اقتصاد ایران به خصوص دو مساله اصلی بورس و دلار و آنچه ممکن است در ادامه رخ بدهد نیز میگوید: «به نظر بنده بورس و دلار راه خود را از هم جدا کرده اند. دلار البته فعلا ثابت است چرا که سیاست دولت در ارتباط با دلار خیلی تغییر نکرده است اگرچه طی روزهای اخیر گفته شده که گویا دولت ثبت سفارش را منع کرده است و این خود میتواند تاثیر منفی بر قیمت دلار بگذارد و این خود تصمیم عجیبی است که بعدتر شنیدم این تصمیم از روی سایت دولت برداشته شده است. اگر دولت ثبت سفارش برای واردکنندگان را به جز بخش کشاورزی و بهداشتی حذف کرده باشد، احتمالا تاثیر منفی بر دلار میگذارد.»افقه در پایان تاکید میکند: «در مساله بورس نیز با توجه به مساله سقوط بالگرد رئیس جمهوری و پیش بینی مشارکت کنندگان در بازار سرمایه، به نظر میرسد که بلاتکلیفی در این بازار دستکم تا زمان انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب رئیس جمهور جدید، ادامه خواهد داشت و منجر به تداوم روند سرخ ماندن بورس خواهد شد، در عین حال امروز تولیدکنندگان و سرمایه گذاران نگران هستند در این مدت دولت در غیاب رئیس جمهور، دچار سردرگمی و بلاتکلیفی در تصمیم گیری شود.»
چاپ در شماره ۱۵۵۲ روزنامه یادگار امروز مورخ ۱۴۰۳/۰۳/۰۹
دیدگاه ها