معضل اطلاع‌رسانی در مواقع بحران

نگاه تحلیلگر/ محمدصادق کوشکی؛

تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: تا مادامی که قانون و آیین نامه دقیق و محکم در حوزه مدیریت بحران نداشته باشیم این مصیبت و

۶ روز از سقوط بالگرد حامل رئیس جمهور و هیأت همراه می گذرد اما هنوز اطلاع رسانی کارشناسی و مسئولانه درباره این حادثه انجام نشده است، هر کسی روایتی را مطرح می کند که ناقض روایت های دیگر است. بذرپاش وزیر راه و شهرسازی می گوید «کسی در بالگرد رئیس جمهور جواب تلفن نداد» اما اسماعیلی رئیس دفتر رئیس جمهور می گوید تا سه ساعت پس از حادثه با شهید آل هاشم امام جمعه تبریز تلفنی صحبت می کرده است. این روایت کاملا ناقض روایتی است که تیم جستجو اعلام کرد و گفت «امام جمعه تبریز تا یک ساعت پس از حادثه در قید حیات بود». به هم ریختگی و تعلل در اطلاع رسانی و تصمیم گیری ها تنها به موضوع سانحه ختم نشد و حتی برای اعلام روزهای عزای عمومی و روز تعطیل برای تشییع پیکرها نیز بارها و بارها تکرار شد.

محمدصادق کوشکی درباره تداوم اطلاع رسانی های متناقض از سانحه بالگرد حامل رئیس جمهور گفت: با وجودی که ادارات مختلفی داریم، هنوز در تعیین ارکان مسئول مدیریت بحران با مشکل مواجه هستیم. به عبارت بهتر ما نمی‌دانیم بحران را چه طور اطلاع‌رسانی کنیم، چه خبرهایی را منتشر کنیم، چه خبرهایی را منتشر نکنیم و اساسا چه کسی مسئول اطلاع رسانی است؟

وی افزود: این عدم اطلاع رسانی صحیح از بحران تنها مربوط به این سانحه نیست. حتی زمانی هم که رخدادهای غیرمترقبه همچون زلزله یا سیلی اتفاق می افتد، بحران و آشفتگی در اطلاع رسانی برای کمک رسانی، امدادرسانی و خدمت رسانی کاملا مشهود به چشم می خورد.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: در حالت عادی بین دستگاه ها و ادارات موازی کاری هایی وجود دارد اما چون وضعیت عادی هستند پیامدها و تبعات این موازی کاری ها زیاد به چشم نمی آید. حالا وقتی شرایط بحرانی می شود اصلا مشخص نیست مدیریت بحران را چه کسی یا دستگاهی برعهده دارد. زمان بحران دستگاه های متعددی همچون از ادارات دولتی تا هلال احمر، ستاد مدیریت بحران، آتش نشانی، نیروهای نظامی و انتظامی درگیر ماجرا می شوند اما مشخص نیست اطلاع رسانی صحیح باید از چه کانالی مدیریت شود. هر بار نیز ما با حوادث غیرمترقبه مواجه شدیم، لحظه ای با موضوعات برخورد کردیم.

وی با بیان اینکه عدم اطلاع رسانی صحیح در زمان بحران صدمات و تبعات منفی بسیاری به دنبال دارد، افزود: متأسفانه مسئول بالادستی مدیریت زمان بحران در کشورما مشخص نیست، نیازمندیم برای مدیریت بحران به شکل ساختاری قانون، آیین نامه و مقررات دقیق بنویسیم. یعنی آنقدر دقت قانون و مقررات دقیق باشد که تمام موازی کاری ها و مداخلات از بین برود و معلوم باشد در هر کدام از بحران های مختلف سیاسی، امنیتی، بلایای طبیعی یا حوادث و سوانح غیرمترقبه، مقام مسئول مدیریت اوضاع کیست و چه کسی سخنگویی و اطلاع رسانی را بر عهده دارد.

کوشکی با بیان اینکه متأسفانه تجربه حوادث بزرگ مبنای تدوین قانون یا آیین نامه جدید نمی شود، گفت: بارها حوادث بزرگ در کشور ما اتفاق افتاده و تجارب زیادی را هم در این حوزه ها داشتیم اما بعد از پایان کار، این تجربیات بایگانی شدند و برای تدوین یک ساختار قانونی مشخص استفاده نشدند. تا مادامی که قانون و آیین نامه دقیق و محکم در حوزه مدیریت بحران نداشته باشیم این مصیبت و مشکل در اطلاع رسانی ها ادامه خواهد یافت.

چاپ در شماره۱۵۴۹روزنامه ی یادگار امروز مورخ۱۴۰۳/۰۳/۰۶