بی پولیِ میراث و حالِ ناخوشِ کشکان

عباس دارایی/  یادگار امروز

طاق های پل کشکان در حال ریزش است و بخش هایی از دیواره ها نیز با خطراتی مواجه هستند که اگر اقدامی در جهت مرمت و ترمیم آن صورت نگیرد با یک فاجعه در حوزه میراث فرهنگی مواجه خواهیم شد و آن وقت حیثیت استان خدشه دار می شود.

خطر تخریب عظیم ترین پل تاریخی ایران را تهدید می کند. پل کشکان به عنوان یکی از پل های منحصر به فرد که در فهرست پل های در نوبت برای ثبت جهانی نیز قرار گرفته است در حالی در آستانه تخریب قرار دارد که روند ترمیم و مرمت آن در سال گذشته به علت کمبود اعتبارات مرمت به کندی پیش رفته و در حال حاضر نیز به گفتهه مسئولین شهرستان چگنی خطر تخریب این پل تاریخی و منحصر به فرد را تهدید می کند.

این پل تاریخی طولانی تر ین پل در ایران است که ثبت ملی نیز شده و در قالب مجموعه پل های تاریخی لرستان در نوبت برای ثبت جهانی است.

طی سالهی گذشته اعتباراتی برای مرمت این پل اختصاص پیدا کرده است اما متاسفانه متناسب با نیازها برای بازسازی کامل نبوده و عملا پل در معرض تخریب قرار گرفته است.

طاق های پل در حال ریزش است و بخش هایی از دیواره ها نیز با خطراتی مواجه هستند که اگر اقدامی در جهت مرمت و ترمیم آن صورت نگیرد با یک فاجعه در حوزه میراث فرهنگی مواجه خواهیم شد و آن وقت حیثیت استان خدشه دار می شود.

کشکان مادر پل های تاریخی ایران است و از ارزش تاریخی بالایی برخوردار است اما متاسفانه متولیان امر در سازمان میراث فرهنگی کشور  ما به قدمت و ارزش این پل توجهی ندارند و در جهت جلوگیری از تخریب آن گامی طی سالهای گذشته بر نداشته اند و حالا این پل در وضعیتی قرار گرفته که از جا کنده شده و احتمال فروریختن آن بسیار بالاست .

میراث فرهنگی استان باید پای کار بیاید و یک پیمانکار که توانمند و کننده کار باشد برای مرمت و ترمیم این اثر انتخاب کند زیرا اگر ترمیم و مرمت صورت نگیرد همچون سال ۹۵که بخشی از این اثر تخریب شد احتمال می رود طاق های پل تخریب و ریزش کنند.

در این راستا میراث فرهنگی باید از اعتبارات ملی اعتباری را برای مرمت این پل در نظر گیرد زیرا این پل در سطح ملی و جهانی یک اثر منحصر به فرد است و نباید به این وضعیت رها شود.

علاوه بر این اقدامی برای آزادسازی بستر رودخانه صورت نگرفته و برخی از اهالی منطقه بستر رودخانه را تصاحب کرده و سند گرفته اند در حالی که این بستر زیر پایه های پل است و میراث فرهنگی باید مانع از تعرض به پل و حریم آن شود.

در سال گذشته در قالب اعتبارات محدودی به‌منظور حفاظت از پل تاریخی کشکان در استان لرستان بخشی از مرمت و استحکام‌بخشی این اثر ارزشمند انجام شده است اما با وجود این ، کشکان روزهای ناخوشی را سپری می کند و در خطر ریزش قرار گرفته است .

پل تاریخی «کشکان» که از دوران ساسانیان به‌یادگارمانده است، ۳۰۰ متر طول دارد و به‌عنوان مادر پل‌های تاریخی ایران شناخته شده است. پایه‌ی باقی مانده پل هزار ساله کشکان بر اثر سیل سال ۹۸ و همچنین عدم توجه به بازسازی آن طی سالهای گذشته شسته شده و به سمت رودخانه خم شده است، سمت دیگر پل نیز از زمین فاصله گرفته و یک فضای خالی بین زمین و پایه به‌وجود آورده که همین امر  ریزش پل هزار ساله را بسیار محتمل کرده است .

مادر پل‌های تاریخی ایران پیش از سیل هم وضعیت مناسبی نداشت و به گفته کارشناسان  با روش‌هایی مانند تزریق بتن به زیر پایه امکان جلوگیری می‌شد از خسارات به آن جلوگیری کرد اما سهل‌انگاری و کم‌کاری اداره کل میراث‌فرهنگی استان لرستان پیش از سیل ۹۸  باعث شده تا  پایه‌ی پل شسته شده و به سمت رودخانه کشکان خم شود و این بنای تاریخی و منحصر به فرد امروز حالِ خوشی پیدا کند.

برای مرمت پل‌ها و آثار تاریخی آسیب‌دیده از سیل لرستان نزدیک‌به ۵۷ میلیارد خسارت در پساسِیل پیش بینی شده و  اعتیار مورد نیاز نیز برآورد شده است اما میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به دلیل نبود اعتبار ، اعتبار مرمت و بازسازی این آثار را در اولویت تخصیص اعتبار قرار نداده است .

لرستان با بیش از ۵۰۰۰ اثر تاریخی-فرهنگی، طبیعی و ناملموس یکی از استان‌های پیشتاز کشور در حوزه میراث فرهنگی است  که از این تعداد اثر  ۱۰۰ پل تاریخی شناسایی شده است.

نه تنها پل تاریخی کشکان بلکه ۹۰پل تاریخی در لرستان دارای مشکلاتی هستند که خطر تخریب آنها را تهدید می کند و باید مرمت و ترمیم شوند اما متاسفانه از نظر اعتباری آن‌گونه که باید دیده شویم به ما توجهی نمی‌شود.

چاپ در شماره ۱۵۳۸ روزنامه یادگار امروز مورخ ۱۴۰۳/۰۲/۲۴