کاهش ارزش پول ملی در رشد صادرات ایران تاثیر ندارد
چند سالی است که ارزش پول ملی ایران در مقابل دلار به شدت در حال سقوط است. سقوط آزادی که نه تنها بر سفره مردم اثر گذاشته؛ بلکه به دلیل نوسانات نرخ ارز و افت ارزش پول ملی، بسیاری از آرزوهای مردم را دست نیافتنی کرده است.در این میان به نظر میرسد پایین نگه داشتن نرخ ارز، الگو گرفته شده از نسخهای چینی است. روزی که محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از این نسخه برای مقابله با تحریمها علیه این کشور پرده برداشت و اعلام کرد که چین، ارزش پول ملی خود را با هدف افزایش صادرات کاهش داده است. آن روز، کسی باور نمیکرد که این نسخه چینی در ایران هم اجرایی شود.آن روز پور ابراهیمی به این نکته اشاره کرد که در دنیا، دو درصد کاهش ارزش پولی میدهند و صادراتشان ۲۰ درصد افزایش پیدا میکند؛ ولی در ایران اینگونه نیست و این مساله با هیچ منطق اقتصادی همخوانی ندارد.چند ماه بعد روح الله ایزدخواه، عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در جمع دانشجویان انجمن اسلامی دانشگاه الزهرا(س) درباره پشت صحنه کاهش مداوم ارزش پول ملی در مقابل ارزهای خارجی چون دلار، یورو، درهم و دینار تصریح کرد: مساله کاهش ارزش پول ملی نه تنها جدی پیگیری نشد؛ بلکه توسط برخی تئوریزه هم شد. گفتند کاهش ارزش پول ملی طبیعی بوده و اتفاقاً برای افزایش صادرات خوب است؛ این درحالی است که عمده صادرات ارزآور برای کشور ما صادرات مواد خام است که نرخ پول ملی ضعیف باشد یا قوی، تمام دنیا خواهان آن هستند.آیا واقعا دلیل عدم تاثیر افت ارزش پول ملی در صادرات، صرفا صدور مواد خام از ایران است؟ آیا با وجود پایین نگه داشتن ارزش پول ملی، ایران به نتیجه مطلوب در زمینه افزایش صادرات رسیده است؟ روح الله لطیفی، سخنگوی کمیسیون امور بینالملل و توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت ایران می گوید: در حال حاضر قیمت ارز نسبت به سال قبل افزایش داشته است؛ یعنی ارزش پول ملی افت کرده؛ اما صادرات کالاهای غیرنفتی در سال ۱۴۰۲، نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.او اضافه میکند: این آمار نشان میدهد که مولفه افزایش صادرات در برابر کاهش ارزش پول ملی، خیلی در ایران بهعنوان متغیر موثر مطرح نیست.لطیفی سخنان خود را با ارایه مثالی ادامه میدهد: ما در زمانی که قیمت ارز حتی ثابت بوده است و اتفاقا واردات کامیون افزایش یافته بود، شاهد افزایش هزینههای حمل بهعنوان متغیر موثر در حوزه تجارت و صادرات بودیم.به اعتقاد او، نمیتوان گفت که بالارفتن نرخ ارز باعث افزایش صادرات میشود؛ بلکه این فرمول متعلق به کشورهایی است که متغیرهای تولید و صادرات آنها ثابت است و صرفا یک متغیر نرخ ارز در آن تغییر میکند. با حقوق و دستمزد ثابت، هزینه سربار ثابت و تامین ماده اولیه در داخل، افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی باعث افت قیمت تولیدات در دنیا میشود؛ زیرا کالاها در بازارهای جهانی با شاخص دلار قیمتگذاری میشوند و طبیعی است که در چنین شرایطی، کالای ارزانتر ما رقابتیتر شده. در حالی که در اقتصاد ایران، در بعضی موارد نرخگذاری خوراک پتروشیمیها با قیمت جهانی انجام میشود. بیشتر کالاهای وارداتی ما یا نهادههای مرتبط با دام و طیور و غذا هستند یا اینکه نهادههای مرتبط با تولید و ماشین آلات را وارد میکنیم. پس وقتی نرخ ارز بالا میرود، مواد اولیه هم گران شده و محصول نهایی افزایش قیمت پیدا میکند. پس در چنین شرایطی مزیتسازی نکردهایم.
چاپ در شماره ۱۵۰۰ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۲۲
دیدگاه ها