شوک به صنعت پخش و توزیع

حوزه توزیع در ایران در خلال دهه‌‌های گذشته سهم بسیار بالایی در ایجاد تعادل در تامین نیازهای بازار کالاهای اساسی بر عهده داشته به‌‌طوری که امروزه هم کالا به اندازه کافی در اختیار همگان قرار دارد و هم قیمت در تهران و یک نقطه مرزی با هم اختلاف چندانی ندارد.

با این حال شرکت‌های پخش و توزیع همواره تحت فشارهای بسیار زیادی از ناحیه دولت‌‌ها قرار دارند در حالی که دولت حتی در تعیین نرخ‌های سود این شرکت‌ها نیز به وظیفه قانونی خود عمل نکرده است.از سوی دیگر تصمیمات دولت در حوزه قیمت‌گذاری و تعیین مارجین‌‌ها باعث شده تا توان رقابتی در این شرکت‌ها کاهش یابد و همه این عوامل باعث کاهش محسوس سرمایه‌گذاری در این صنعت شده است.رئیس انجمن ملی پخش ایران در گفت‌‌وگویی با بیان اینکه مسائل ارزی همواره روی نوسانات عرضه در صنعت غذا اثر گذاشته و اکنون نیز ارز نیمایی تعیین‌‌کننده روند قیمت‌گذاری در این صنعت است گفت: خانوار در شرایط نوسانات قیمتی به انبار کردن کالاهای مختلف در صنعت غذا مبادرت می‌کند و به عنوان مثال اگر هر خانواده ایرانی تصمیم بگیرد به اندازه ۵ کیلوگرم تقاضای خود را در محصولی مانند روغن نباتی افزایش دهد رقم نهایی به اندازه ۳ ماه مصرف کل روغن کشور خواهد شد و واضح است چه نتایجی به همراه خواهد داشت.سهراب کارگر افزود: این مثال به ما قدرت ارزیابی این موضوع را می‌دهد که شرایط اقتصادی تورمی‌‌ در کشور علاقه‌مندی به انباشت کالا را تا یک‌چهارم مصرف کل سال با تقاضای کاذب روبه‌‌رو می‌‌سازد، بنابراین دولت‌‌ها باید از ایجاد شوک‌‌های مختلف در برهه‌‌های زمانی بپرهیزند و در این شرایط به صورت منطقی با شوک‌‌های ایجاد شده برخورد کنند و به تولید فرصتی بدهند تا موجودی خود را با قیمت منطقی عرضه کنند.او با بیان اینکه متوسط سهم هزینه کالاهای اساسی در سال‌های اخیر از درآمد خانوار از ۴۵‌درصد در سال ۱۴۰۰ به ۵۷‌درصد در سال‌جاری رسیده گفت: این در حالی است که سرانه مصرف کالای اساسی خانوار روند کاهشی به خود گرفته، بنابراین باید گفت این افزایش سهم ناشی از رشد تورم در این بخش بوده است.

چرا توزیع‌کننده همیشه متهم است

کارگر در بخش دیگری از صحبت‌‌های خود با اشاره به اینکه چرخه عرضه زنجیره همیشه در دسترس است و هر مشکلی در بازار ایجاد می‌شود زنجیره عرضه در سمت اتهام قرار می‌گیرد، گفت: این اتهام در حالی است که شرکت‌های گروه عرضه به دلیل دارا بودن سیستم‌های مدون اصولا امکان احتکار کالا ندارند و از طرفی برندهای بزرگ در صنعت غذا اغلب دارای زنجیره‌‌های توزیع منحصر به خود هستند، چراکه نیازمند ساختاری برای عرضه مناسب‌تر هستند و وقتی فرهنگ عرضه حاکم باشد دلیلی برای احتکار کالا وجود ندارد.رئیس انجمن ملی صنعت پخش ایران در ادامه با بیان اینکه چرخه عرضه در دنیا از واحدهای سنتی به فروشگاه‌‌های دیجیتال در حال حرکت است و هر لحظه بر اساس ذائقه مصرف‌کننده کانال‌‌های عرضه متفاوت است گفت: چرا در زمان‌‌های نوسانات اقتصادی مانند افزایش نرخ شدید عرضه اولیه یا نوسانات ارزی یا مشکلات تامین کالا در کشور، چالش‌‌های توزیع نیز خودنمایی می‌کنند؟ اگر ارز موردنیاز برای شیرخشک به موقع توسط سازمان غذا و دارو تامین می‌‌شد با مشکل تامین شیرخشک روبه‌‌رو نمی‌‌شدیم و متاسفانه مشکلات خارج از عرضه اولیه شرکت‌های پخش و عرضه ثانویه فروشگاه‌‌ها به دلایل ثانویه برمی‌‌گردد و انداختن مشکلات به گردن این زنجیره اساسا درست نیست.او با بیان اینکه در اقتصاد ایران شرایط ما شرایط خاصی است و دارای یک بازار ناشناخته هستیم افزود: به همین دلیل مجبوریم در برخی جاها نظارت‌‌ها را حاکم کنیم، اما این نظارت‌‌ها باید نظارت‌‌های پسینه باشد و باید اجازه بدهیم بازار آزاد و رقابت حاکم شود، اما این نظارت پیشینه است و دولت با دخالت در چرخه، مشکلات را افزایش می‌دهد.کارگر با اشاره به اینکه دولت مارجین‌‌ها را براساس قانون اصلاح نکرده تصریح کرد: این موضوع باعث ایجاد آلودگی در زنجیره می‌شود و مصرف‌کننده متضرر می‌شود.

چاپ در شماره۱۴۷۶ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۲۳