باید نسبت ‌به تفاوت بین ایران و روسیه واقع‌بین باشیم

حسن حسن‌خانی /کارشناس اقتصادی

میزان ۶.۵ میلیارد روبل اعتبار چندان چشمگیری برای ما  نیست، آن هم در حجم تجارت ۱۱۰ میلیارد دلاری ایران. بنابراین اثر واقعی کوتاه‌مدت این اتفاق، چندان زیاد نخواهد بود، اما یک اثر روانی برای اقتصاد و عاملان اقتصادی و کسانی که درگیر تجارت هستند، خواهد داشت و مقداری اطمینان‌بخش است از این جهت که ایران گام‌به گام اثر تحریم را پشت سر می‌گذارد.منظور از اثر تحریم، قدرت تخریب زیادی است که تحریم‌ها در نظام پرداخت رسمی بین‌الملل ما ایجاد کردند، در ۱۳ آبان ۱۳۹۷ در یک روز تاریخی و سخت، حدود ۷۰۰ ایجنت ما توسط امریکا تحریم شد؛ اعم از بانک مرکزی، بانک‌ها، بیمه‌ها، کشتی‌ها و غیره. در دوران ریاست جمهوری ترامپ حداقل ۹۰ واقعه تحریمی داشتیم که بیش از ۶۰ واقعه فقط در حوزه روابط مالی، تجاری، کالایی، بیمه‌ای و حمل‌ونقل بود و از این ۶۰ واقعه، مهم‌ترین آن‌ها در ۱۳ آبان رخ داد. با وجود این، امروز با توجه به قراردادها و ایجاد خط اعتباری‌های ارزی می‌توان این‌طور امیدوار بود که بتوانیم اثر تحریم‌ها را به‌آهستگی کمرنگ کرده و در فضای بین‌الملل مجددا، ال‌سی باز کنیم، سواپ ارزی شکل دهیم، بتوانیم آزادانه و با مشکلات کمتری از یوترن دلار تجارت خود را اعم از صادرات، واردات و سرمایه‌گذاری و سواپ‌های ارزی مختلف داشته باشیم. با اشاره به فرصت‌های آینده بازگشایی خط اعتباری در خارج از کشور، باید  گفت  اگر این فرصت در همین اندازه باقی بماند، اثر روانی مثبتش به‌زودی خنثی می‌شود و از بین می‌رود؛ اما اگر یک مبدا و آغاز باشد برای اینکه ما بتوانیم ارتباطات کارگزاری مالی و تجاری خود را با منطقه اوراسیا افزایش دهیم، می‌تواند اثر تحریم را بیش از گذشته خنثی کند برای اینکه ما بتوانیم توان از دست رفته خود را در نظام و تجارت بین‌الملل بازیابی کنیم. روسیه با ما یک تفاوت اساسی دارد، زیرا دچار تحریم ثانویه نیست، در حالی که ما دچار تحریم ثانویه هستیم. تحریم ثانویه به این نحو که اگر یک دولت یا شرکت با کشور تحریم‌شده ایران مبادله کرد، آن دولت یا شرکت و کارگزار اقتصادی خودش در لیست تحریم‌های اوفک قرار می‌گیرد. این تحریم ثانویه فقط برای ایران وجود دارد و حتی روس‌ها هم تحریم ثانویه نیستند، به همین دلیل امروز حتی شرکت‌ها و افراد روس‌ که تحریم هستند، هم با ما بی‌محابا کار نمی‌کنند، زیرا بیم این را دارند که به‌دلیل تعامل با ایران، دچار تحریم ثانویه شوند. بنابراین ما باید نسبت‌به تفاوت بین ایران و روسیه واقع‌بین باشیم.جنس و حجم تحریم روس‌ها با تحریم‌ها علیه ایران متفاوت است، تحریم بودن روس‌ها امروز تاثیری در میزان همکاری با ما ندارد. میزان همکاری روس‌ها با ما تابع یک‌سری اهداف راهبردی است که چه روس‌ها تحریم بمانند و چه تحریم نباشند، آن اهداف راهبردی‌شان با ما ادامه‌دار خواهد بود؛ روس‌ها در رویکردی که در نگاه به شرق دارند و رویکردی که در تقابل با آمریکا و اروپا برایشان ایجاد شده، در نیاز به آب‌های خلیج فارس و مسیری که برای دسترسی به هند دارند، با توجه‌به اهداف راهبردی خود، حدی از همکاری و هم‌پیوندی اقتصادی را با ایران ادامه می‌دهند.

چاپ در شماره۱۴۴۱  روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۰۹