آب در هاون کوبیدن

بحران ناترازی حالا دیگر چنان گلوله برفی است که مدام بزرگ‌تر می‌شود و انگار که آرام آرام آن گلوله برفی کوچک در حال تبدیل شدن به بهمنی است که می‌تواند بر سر شبکه بانکی کشور سرریز شود.

اما مساله این است که معضل ناترازی در نظام بانکی، میراثی است که از سال‌های گذشته و به دنبال رویکرد‌های غیرکارشناسی و بعضا سیاسی دولت‌ها و مجلس‌های مختلف، به یادگار باقی مانده است، اما اکنون به نظر می‌رسد که بانک مرکزی تلاش و برنامه ریزی دارد تا شاید از ادامه این روند جلوگیری کند و معتقد است ادامه فعالیت بانک‌های ناتراز، تبعات منفی همچون خلق پول، رشد پایه پولی و فشار تورمی و کاهش قدرت خرید مردم را در نهایت به دنبال خواهد داشت.نتیجه ناترازی البته حالا چنان بحران زا و سنگین شده است که نه تنها بانک مرکزی به سرعت به دنبال راهکار برای حل بحران می‌گردد و اخیرا نیز موسسه نور، ملی شد بلکه کار به اولتیماتوم و هشدار رئیس بانک مرکزی نیز رسیده است. محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در مراسم همایش «اقتصاد ایران» به دو مساله مهم و جدی اشاره کرده و گفت: «نگاهی که در چند ماه اخیر چندین بار در جمع فعالان اقتصادی از جمله نمایندگان مجلس و اعضای اتاق بازرگانی هم مطرح شده کسری تراز تجاری کشور در کنار بحث ناترازی است.»او همچنین خبر داده است که: «ما در چند ماه گذشته با یک جهش بیش از حد پولی و نرخ ارز مواجه شدیم و بانک مرکزی هرچند از ابتدای سال سیاست کاهش نقدینگی را داشت و ابتدای سال گذشته رشد نقدینگی حدود ۴۰ درصد بود، ولی تلاش کردیم نرخ رشد نقدینگی به ۳۰درصد برسد و به ۳۰ درصد رسید و در پایان سال نیز به ۳۱.۵ درصد رسید.»البته هرچند آمار‌های ارائه شده از سوی رئیس بانک مرکزی کاهشی بوده است، اما اثرات مخرب آن در شبکه پولی و بانکی کشور غیرقابل انکار است. رئیس کل بانک مرکزی، اما در بخش مهم دیگری از صحبت‌های خود در خصوص برنامه بانک مرکزی برای رفع این ناترازی‌ها نیز گفت: «برنامه اول بانک مرکزی احیا، ساماندهی و اصلاح بانک‌های ناتراز است. در مرحله دوم اگر عملیات احیا و ساماندهی به نتیجه مطلوب نرسید برنامه توقف و انحلال موسسه اعتباری یا بانک را اجرا می‌کنیم. در حال حاضر به ۸ بانک برنامه اصلاحی ارائه کرده ایم و به طور مرتب عملکرد آن‌ها را پایش می‌کنیم و محدودیت‌هایی را نیز برای پرداخت تسهیلات، پرداخت سود به سهامدار و .. برای آنان در نظر گرفته ایم تا به سمت کاهش ناترازی حرکت کنند و اگر نتوانند ناترازی را رفع کنند برنامه توقف و انحلال را در خصوص آن‌ها اعمال می‌کنیم.»حال، اما رئیس‌جمهور و مسئولان اقتصادی کشور به بانک‌های ناتراز هشدار داده اند و کار به اولتیماتوم ۶ گانه رئیس کل بانک مرکزی رسیده است .نکته اینجاست که اردیبهشت سال جاری نیز یک بار دیگر رئیس بانک مرکزی درباره بانک‌های ناتراز هشدار داده بود. در آن زمان رئیس کل بانک مرکزی از مهلت ۶ ماهه این بانک به بانک‌های ناتراز (تا شهریور سال جاری)، برای اصلاح اضافه برداشت هایشان خبر داده و تاکید کرده بود که: حجم اضافه برداشت برخی بانک‌ها از بانک مرکزی قطعا قابل قبول نیست و بانک‌های ناتراز در این زمینه برای تعیین تکلیف، حتما مشمول «قاعده و فرایند گزیر» خواهند شد.فرزین ادامه این وضعیت را که عمدتاً ناشی از عملکرد چند بانک مشخص بود، موجب این دانست که امکان اجرای درست و موثر سیاست‌های کنترل تورم را دچار مشکل می‌کند. در این خصوص سرانجام مدیر نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری بانک مرکزی، رسماً از قرار گرفتن سه موسسه مالی و اعتباری و یک بانک در آستانه انحلال خبر داد .این‌ها نشان از جدیت مجموعه دولت برای حل مشکل ناترازی بانک‌ها است که باید دید این معضل که سال‌هاست بر اقتصاد ایران سایه انداخته، چه زمانی حل خواهد شد .

چاپ در شماره۱۴۳۵  روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۰۲