عاطفه امیدی راد –روزنامه نگار
کیسههای پارچه ای زمانی در فرهنگ خرید مردم جایگاه خاصی داشت جایگاهی که نتیجه سبز آن نگاه دوستانه محیط زیستی بود و با هر بار خرید افراد مجبور نبودند انبوهی از کیسه های پلاستیکی را با خود به خانه بیاورند.
هر چند زنبیل ها این روزها چندان با اقبال بلند گذشته شان مورد توجه نیستند و در بهترین حالت شکل و شمایل نوستالژیک به خود گرفته اند اما فرهنگی که استفاده از زنبیل و کیسه های پارچه ای در آن وجود دارد به نوعی حافظ و نگهدارنده دراز مدتی برای محیط زیست و سلامت غذایی و طبیعت مورد استفاده انسان است.
با تغییر سبک زندگی، دیگر خبری از کیسه های پارچه ای نیست و در فروشگاه های بزرگ به راحتی کیسه های پلاستیکی در اختیار افراد قرار می گیرد، در حالی که در کشورهای پیشرفته کیسه پلاستیکی به راحتی در اختیار افراد قرار نمی گیرد به گونه ای که برای کیسه پلاستیکی از مشتری پول دریافت می شود، با این کار به گونه ای روی مدیریت مصرف آن کنترل اعمال می شود.
در دنیای امروز ضایعات پلاستیکی به معضلی در زمینه آلودگی محیط زیست تبدیل شده آنهم در شرایطی که بنا بر تایید فعالان محیط زیست در زمینه تفکیک از مبدا و بازیافت هم آنگونه که باید عمل نمی شود، در همین خصوص باید یادآوری کرد که براساس آمار سالانه حدود ۶ میلیون تن ضایعات پلاستیکی در کشور جمع آوری و فقط هشت درصد آن بازیافت میشود.
در این میان بطری های انواع نوشیدنی ها رایج ترین زباله های تولیدی در راستای پسماندهای پلاستیکی است و به نظر می رسد با توجه به تغییر مدام ذائقه بشر این بطری ها روز به روز بیشتر شوند، بنا بر دادههای موجود از دهه ۵۰ میلادی که استفاده از پلاستیک رواج یافت تا کنون حدود ۹ میلیارد تن پلاستیک در کره زمین تولید شده که ۹۰ درصد آن قابلیت بازیافت ندارد و زمینه ساز آلودگی زمین، آب، خاک و هوا را فراهم میکند.
متوسط طول عمر کاربری یک پلاستیک یعنی از زمان خرید و آوردن آن به منزل حدود ۱۰ تا ۱۲ دقیقه است، در واقع برای کالایی با طول عمر ۱۰ تا ۱۲ دقیقه، ضربه ای جبران ناپذیر به طبیعت و محیط زیست وارد می آید، در زمان وقوع بارش ها و سیلابی شدن مسیرها، آبراه ها از پلاستیک مسدود می شوند و تا چشم کار می کند پلاستیک به تنه درختان، بوته ها و اطراف چسبیده است.
در پشت سدها حجم زیادی بطری های پلاستیکی در سطح آب جمع می شود که هم منظر و چشم انداز را خراب می کند و هم آلودگی محیط را به همراه دارد، اینها اثرات و خساراتی است که پلاستیک بر اقتصاد و طبیعت وارد می کند که در طولانی مدت وارد چرخه غذایی ما خواهد شد.
تصور اینکه محیط زیست سهم مسلمی است که هر طور می توان با آن رفتار کرد و یا منابع طبیعی هیچ گاه تمامی ندارد، نگاه نابالغی به این مقوله است که خود آغازی برای بسیاری چالشهای محیط زیستی میتواند باشد، در جوامعی که نگاه کاملتری به محیط زیست دارند همه رفتارهای انسانی تعیین کننده است و با جهت دهی متناسبی به این نگرشها میتوان به یک تعادل در برخورد با محیط زیست رسید.
در همین خصوص جامعه شناس و فعال محیط زیست می گوید: با توجه به اینکه کاهش زباله پلاستیکی یکی از راههای حفظ محیط زیست است و مصرف خانواده ها و سازمانها در این مورد بسیار اهمیت دارد ضروری است به راههایی اندیشید که چگونه میتوان مصرف مواد پلاستیکی و یکبار مصرف را در خانوار کاهش داد.
پروین زمانی بیان کرد: یکی از این راهها کمک کردن اعضای خانواده و همکاری آنها در استفاده از ظروف شیشه ای و کاهش استفاده از ظروف پلاستیکی یکبار مصرف است گرچه در مدیریت خانواده معمولا توجهات به بانوان است ولی نقش همه اعضای خانواده و دغدغه های زیست محیطی آنها در این موضوع اهمیت دارد، پدر و فرزندان خانواده معمولا خرید را به عهده دارند و این موضوع که در حمل اقلام مورد نیاز باید از کیسه های پارچه ای و یا کاغذی استفاده کنند، بسیار اهمیت دارد.
این فعال محیط زیست با بیان اینکه موضوع بعدی به آموزش و یادگیری رفتارهای زیست محیطی در درون خانواده مربوط می شود، گفت: این رفتارها نه فقط در درون مدرسه و رسانه ها باید آموزش داده شود بلکه در در درون خانواده تمرین میشود، خانواده جایی برای تمرین و نهادینه کردن رفتارهای زیست محیطی مانند کاهش مصرف پلاستیک در خانواده و یاد دادن به فرزندان است که با مصرف پلاستیک بیشتر، آینده خود و نسل بعدی را تباه می کنیم و تاکید بر مباحث فرهنگی چه به صورت همکاری در تفکیک زباله از مبدا و بازیافت آن و چه تلاش برای استفاده کمتر از انواع پلاستیک ها و بازگشت به زنبیل ها یا سبدهای پلاستیکی که قابلیت استفاده مجدد دارند می تواند در استفاده و خردی کمتر پلاستیک ها موثر باشد، باید برنامه ریزی شود تا فرهنگ استفاده از کیسه های پارچه ای به جای کیسه های پلاستیکی در فروشگاه های زنجیره ای نهادینه شود.
دیدگاه ها