ازبلعیدن درآمدهای نفتی تا حذف شدن از بازار انرژی

سید احسان حسینی گفت: در شرایط فعلی افزایش درآمد‌های نفتی دولت با تشدید ناترازی انرژی در کشور و عدم‌النفع‌های ناشی از آن تباه می‌شود.

سید احسان حسینی پژوهشگر انرژی با اشاره به وضعیت نامطلوب ناترازی انرژی در کشور اظهار داشت: در شرایط فعلی در سه حامل انرژی گاز، برق و بنزین به ترتیب با ناترازی روزانه ۳۰۰ میلیون متر مکعب،۵ هزار مگاوات و ۱۰ میلیون لیتر مواجه هستیم و سال آینده این ناترازی به گازوئیل هم خواهد رسید.
وی افزود: از سال‌های پیش کارشناسان نسبت به لزوم بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور هشدار داده بودند، اما دولت‌ها توجهی نکرده و اکنون به مرز بحران رسیده‌ایم. اگر اقدامی برای بهینه‌سازی صورت نگیرد تا ۱۰ سال آینده چه تحریم باشیم و نباشیم باید هر چه نفت و گاز و فرآورده تولید می‌کنیم در داخل هدر دهیم و از بازار انرژی حذف خواهیم شد.
حسینی گفت: از سال ۲۰۲۰ و در شرایط تحریم حداکثری تاکنون سهم دولت از درآمد‌های نفتی سالانه حدود ۱۳ میلیارد دلار بیشتر شده، اما ارزآوری دولت از صادرات بنزین از مثبت ۳ به حدود منفی ۳ میلیارد دلار رسیده یعنی ما واردکننده بنزین شده‌ایم.
پژوهشگر انرژی توضیح داد: یعنی ناترازی بنزین، یک قلم معادل ۶ میلیارد دلار ارزآوری کشور را منفی کرده و نیمی از این ۱۳ میلیارد دلار افزایش درآمد نفتی دولت را از بین برده است که وضعیت بدتر از این هم خواهد شد.
وی اشاره کرد: به دلیل ناترازی گاز، ایران در چند سال اخیر مجبور شده حدود ۹ میلیارد دلار گازوییل و نفت کوره در فصل زمستان در صنایع و نیروگاه‌ها بسوزاند. قبلا این میزان سوخت مایع صادر میشد، اما الان در داخل کشور مصرف می‌شود.
حسینی گفت: یعنی در مجموع کشور از ۱۵ میلیارد دلار درآمد صادرات فرآورده نفتی محروم شده و در عوض ۱۳ میلیارد دلار از صادرات نفت درآمد بیشتری کسب کرده است. با وضعیت فعلی اصلا نیازی به تحریم نیست و ناکارآمدی در حوزه حکمرانی اقتصاد انرژی کشور را به بن‌بست می‌کشاند.
پژوهشگر انرژی توضیح داد: اگر فکری به حال بهینه‌سازی مصرف انرژی نکنیم، تا سال ۱۴۱۲ مجبور هستیم سالانه ۲۵ میلیارد دلار از صادرات نفت را با واردات بنزین تهاتر کنیم. ایران هم‌اکنون از تجارت گاز تقریبا حذف شده است و این خطر وجود دارد که از تجارت نفت نیز حذف شود.
وی تاکید کرد: ایران سومین تولیدکننده بزرگ گاز دنیا و سومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک است و روزانه حدود ۱۰ میلیون بشکه تولید منابع هیدروکربوری دارد، مشابه کشور عربستان. درحالیکه ایران تولید خوبی دارد، اما با این شیوه هدررفت منابع و مصرف غیربهینه، کشور در حال فقیرتر شدن است.
حسینی گفت: مردم حق دارند که بپرسند پس پول نفت کجاست؟ چون هر چقدر در حوزه سیاست خارجی تحریم را کم‌اثرتر میکنیم و نفت بیشتری می‌فروشیم، این درآمد‌ها صرف پوشش ناکارآمدی‌های داخلی می‌شود که البته دیگر قابل جبران نیست.
پژوهشگر انرژی گفت: بدون یک برنامه توسعه برای اصلاح ساختاری اقتصاد، هر گونه دستاورد در سیاست خارجی بی معناست، زیرا پیوندی با برنامه داخلی نداشته و اثرات آن از بین میرود. اینگونه امکان بی‌اثر کردن تحریم نیز وجود ندارد.
وی توضیح داد: دولت سیزدهم باید فکری به حال حل ناترازی و هدررفت انرژی در کشور کند. ما نیازمند یک برنامه جامع هستیم تا بتوانیم ضمن حل ناترازی انرژی با افزایش درآمد ارزی، وضعیت معیشت مردم را نیز بهبود ببخشیم.

چاپ در شماره۱۴۲۸  روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۹/۲۲