شکستن انحصاربرداشت در صنعت نفت و گاز

یکی از اتفاقات مهم در خصوص برنامه هفتم توسعه، توسعه میادین به دست بخش خصوصی و شکستن انحصار موجود در زمینه برداشت از میادین نفتی و گاز بوده است. شکستن انحصار در صنعت نفت و گاز ایران دارای پتانسیل بازگشایی طیف وسیعی از مزایا از جمله پیشرفت‌های فناوری، سرمایه‌گذاری‌های خارجی، ایجاد شغل، رشد اقتصادی و افزایش پایداری زیست‌محیطی است.

یکی از اتفاقات مهم در روز‌های اخیر در زمینه برنامه هفتم توسعه، در ماده ۱۵ این قانون در صحن علنی مجلس روی داد؛ جایی که یکی از مهم‌ترین انحصار‌های کشور، یعنی انحصار در توسعه میادین نفتی و گازی شکسته شد و از این پس کلیه شرکت‌های بخش خصوصی، امکان رقابت برای توسعه میادین را خواهند داشت. این اقدام بسیار مهم موجب خواهد شد که توسعه میادین مشترک نفتی و گازی رونق گرفته و بسیار بیشتر از قبل و به شکل رقابتی‌تر شاهد توسعه میادین نفتی و گازی مشترک کشور خواهیم بود.

در قانون برنامه هفتم توسعه به منظور افزایش سرمایه‌گذاری در بالادست صنعت نفت و ایجاد فضای رقابتی، این امکان فراهم شده است که شرکت‌های غیردولتی (خصوصی) با شرکت ملی نفت در توسعه میادین نفتی و گازی رقابت و از وزارت نفت برای سرمایه‌گذاری و توسعه مجوز بهره‌برداری دریافت کنند.

محمدرضا کارگزار کارشناس حوزه انرژی پیرامون این موضوع ، با اشاره به اهمیت مصوبه اخیر مجلس در برنامه هفتم توسعه گفت: یکی از محور‌های مهم مصوب در زمینه بحث توسعه صنعت نفت و گاز، برداشتن انحصار شرکت ملی نفت از توسعه میادین نفت و گاز کشور بوده است. طبق ماده ۱۵ قانون برنامه هفتم توسعه اعلام شده است که به‌منظور مولدسازی ذخایر نفت و گاز کشور، سرعت بخشی به توسعه میادین نفت و گاز و اصلاح رابطه مالی دولت با شرکت ملی نفت؛ وزارت نفت مکلف است در خصوص میادین درحال بهره‌برداری و یا دارای قرارداد توسعه فعلی، نسبت به عقد قرارداد مجزا با شرکت ملی نفت و سایر شرکت‌های اکتشاف، تولید و بهره‌برداری نفت و گاز در قالب قرارداد بلندمدت به تفکیک میدان/مخزن نفت و گاز و در چهارچوب شرایط عمومی، ساختار و الگوی قرارداد‌های بالادستی نفتی و گازی با تصویب شورای اقتصاد اقدام نماید.

وی ادامه داد: توسعه میادین به دست بخش خصوصی و شکستن انحصار موجود در زمینه برداشت از میادین نفتی و گاز توسط مجلس، چندین مزیت مهم و اصلاحی دارد که از جمله این موارد، می‌توان به افزایش رقابت‌پذیری صنعت نفت و گاز، توسعه بازار‌های صادراتی ایران و متنوع شدن مبادی فروش، افزایش بهره‌وری و ظرفیت تولید و استخراج نفت و گاز و همچنین توسعه درآمد‌های ارزی کشور اشاره کرد.

همچنین با شکستن انحصار در برداشت از صنعت نفت و گاز ایران، بخش خصوصی می‌تواند فناوری‌ها و تخصص‌های پیشرفته‌ای را وارد کند که ممکن است به راحتی در شرکت ملی نفت ایران در دسترس نباشد. شرکت‌های خصوصی اغلب به فن‌آوری‌های پیشرفته و رویکرد‌های نوآورانه برای اکتشاف، حفاری و تولید دسترسی دارند که می‌تواند کارایی عملیاتی را به میزان قابل توجهی افزایش داده و حجم تولید بالاتری را به همراه داشته باشد. معرفی فن آوری‌های جدید همچنین می‌تواند به بهینه سازی بازیابی منابع و کاهش اثرات زیست محیطی از طریق بهبود روش‌های استخراج کمک کند.

کارگزار با اشاره به تسهیل ورود سرمایه‌گذاری خارجی با برداشتن انحصار توسعه میادین نفت و گاز گفت: باز کردن صنعت نفت و گاز به روی مشارکت بخش خصوصی می‌تواند سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) را به ایران جذب کند. افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی می‌تواند به تامین مالی فعالیت‌های اکتشاف و توسعه، ارتقای زیرساخت‌ها و توسعه زمینه‌های جدید کمک کند. حضور شرکت‌های خارجی همچنین می‌تواند انتقال دانش را تسهیل کرده و بهترین شیوه‌ها را ترویج کند و به رشد و توسعه کلی صنعت منجر شود.

وی ادامه داد: شکستن انحصار توسعه میادین نفت و گاز می‌تواند یک صنعت نفت و گاز رقابتی‌تر و پویاتر ایجاد کند که فرصت‌های شغلی قابل توجهی را با خود به همراه دارد. مشارکت بخش خصوصی می‌تواند منجر به ایجاد شغل در بخش‌های مختلف از جمله اکتشاف، حفاری، مهندسی، لجستیک و خدمات پشتیبانی شود. گسترش فرصت‌های شغلی می‌تواند تأثیر موجی مثبتی بر اقتصاد گسترده‌تر، تقویت رشد اقتصادی، کاهش نرخ بیکاری و بهبود استاندارد زندگی برای جمعیت داشته باشد.

وی در پایان گفت: شکستن انحصار در صنعت نفت و گاز ایران دارای پتانسیل بازگشایی طیف وسیعی از مزایا از جمله پیشرفت‌های فناوری، سرمایه‌گذاری‌های خارجی، ایجاد شغل، رشد اقتصادی و افزایش پایداری زیست‌محیطی است. معرفی مشارکت بخش خصوصی می‌تواند رقابت، نوآوری و کارایی را تقویت کند و در نهایت ایران را به عنوان یک بازیگر رقابتی‌تر در بازار جهانی نفت و گاز قرار دهد.

چاپ در شماره۱۴۱۲  روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۹/۰۴