کولبری دردی در مناطق مرزی

یکی از علل کولبری عدم توسعه‌یافتگی مناطق مرزی است و به عقیده کارشناسان کامل ترین دیدگاه به مناطق مرزی در میان برنامه های توسعه مربوط به برنامه چهارم بود و می توان این برنامه را به عنوان الگویی برای برنامه هفتم استفاده کرد.در نشست مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری، با عنوان “تبادلات اقتصادی ­مرزی؛ معیشت مرزنشینان و توسعه منطقه‌ای” حامد ملک‌زاده؛ معاون فرهنگی و اجتماعی معاون اوّل رئیس‌جمهور به‌عنوان مدیر علمی و  بهزاد رحیمی؛ نماینده مردم شهرستان‌های مرزی سقّز و بانه در مجلس شورای اسلامی، علیرضا زاور؛ معاون امور عمومی، قضایی، دفاعی و امنیّتی سازمان برنامه‌وبودجه کشور و محمّدحسام محمّدی‌فرد؛ پژوهشگر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به‌عنوان سخنرانان در این نشست به ایراد نظرات خود پرداختند.در ابتدای نشست حامد ملک‌زاده؛ معاون فرهنگی و اجتماعی معاون اوّل رئیس‌جمهور به‌عنوان مدیر علمی نشست گفت:  در دولت مردمی سیزدهم همواره یکی از دغدغه‌های اصلی این بود که نقش مرزنشینان را جدّی بگیریم و این نقش را پررنگ‌تر کنیم و آنچه که به دنبال آن هستیم شکل‌گرفتن یک الگو برای این نقش‌آفرینی است. ما در دولت نهم و دهم همواره به دنبال آن بودیم که حاکمیت محلی استان‌ها و شهرستان‌ها را توانمند کرده و عدم تمرکز ایجاد کنیم تا بتوانیم شاهد نقش‌آفرینی هرچه بیشتر استان‌ها و شهرستان‌ها در عرصه حاکمیت باشیم؛ اما این تمرکز زدایی آن زمان، تصویب و اجرا نشد و دلیل آن هم این بود که یک الگوی مشخص برای عدم تمرکز در آن زمان وجود نداشت. حال اگر این الگو در دولت سیزدهم نیز وجود نداشته باشد در نتیجه الگوی حکمرانی مردم بنیان و عدم تمرکزگرایی و فعال کردن حاکمیت محلی شکل نخواهد گرفت.ملک‌زاده ادامه داد: به لحاظ تراکم همسایه تقریباً جزو ۱۰ کشور اول دنیا هستیم که به روایتی ۱۵ همسایه داریم، همچنین از محدود کشورهایی هستیم که دسترسی به آب های بین المللی داریم، و همچنین به لحاظ تعداد افراد حدود ۶۰۰ میلیون نفر همسایه داریم و به لحاظ ارتباطات میان‌فرهنگی با ۱۸ کشور ماهیّت و قرابت فرهنگی مستقیم داریم .در ادامه نشست بهزاد رحیمی؛ نماینده مردم شهرستان‌های مرزی سقّز و بانه در مجلس شورای اسلامی گفت:  در دهه‌های اخیر شاهد هستیم که در مورد مناطق مرزی تحقیقات گسترده‌ای در خصوص ماهیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اکولوژیکی این مناطق صورت گرفته است و تصوری که وجود دارد این است که این مناطق دارای یک نوع روابط فرهنگی و قومی محلی هستند که می‌توانند موجب بیشترشدن توجه به مناطق مرزی باشند. اما موضوع مهمی که در این نشست مدنظر است بحث معیشت مرزنشینان می باشد که باید ساماندهی و مدیریت شود؛ اما آنچه که شاهد آن هستیم این است که در مناطق مرزی به خاطر دورافتادگی از مرکز کشور اکثر برنامه‌هایی که برای این مناطق در نظر گرفته می‌شود به صورت اتفاقی و غیرآمایشی است و در نتیجه حاصل آن هم بروز تبعات اجتماعی و فرهنگی همچون پدیده کولبری در این مناطق است.در ادامه نماینده مردم شهرستان‌های مرزی سقّز و بانه در مجلس شورای اسلامی، پیشنهاداتی همچون توجه به همگرایی پیوندهای فرهنگی و اقتصادی ملی با پیوندهای فرهنگی و اقتصادی مرزی، توسعه خطوط مواصلاتی و ارتباطی زمینی و هوایی با کشورهای همسایه از طریق استفاده از مناطق مرزی، توجه به تعادل جمعیتی در مناطق مرزی، تشکیل و بازگشایی بازارچه‌های مرزی در آن مناطق، ایجاد مناطق آزاد تجاری مشترک و ایجاد اشتغال پایدار مرزنشینان را جهت ساماندهی و مدیریت مرزنشینان و بهبود وضعیت معیشت مرزنشینان ارائه داد.

چاپ در شماره۱۴۰۰  روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۸/۲۰