ضرورت بهره‌مندی از دیپلماسی اقتصادی برای توسعه تجارت

یحیی آل اسحاق / رئیس اتاق مشترک ایران و عراق

اگرچه در حال حاضر شرایط تجاری بین ایران و عراق مطلوب است اما برای حفظ و گسترش تجارت با این کشور همسایه و با در نظر گرفتن وجود رقبای فعال، باید رویکرد را در تجارت با این کشور اصلاح کنیم و تغییر دهیم.عراق یکی از مقاصد صادراتی برای صدور کالاهای متنوع ایرانی است و در واقع از لحاظ تنوع کالاهای صادراتی، متنوع‌ترین در میان کل مقاصد صادراتی ایران محسوب می‌شود، توسعه حضور رقبایی مانند امارات متحده عربی، ترکیه، چین، هند، آمریکا در بازار عراق در شرایطی که این کشورها در میان مقاصد مهم صادراتی عراق نیز حضور دارند، منافع دو جانبه‌ای برای کشور مذکور ایجاد می‌کند و این موضوع زنگ خطر جدی برای برنامه‌های توسعه صادرات ایران در بازار عراق محسوب می‌شود.البته در سال جاری وضعیت صادراتی ما به این کشور خوب بوده است اما با توجه به نگرانی‌هایی که کارشناسان حوزه تجارت در خصوص تجارت ایران به عراق دارند باید اقدامات در راستای پایداری تجاری با این کشور صورت بگیرد. بازار عراق تا ۱۵ سال آینده از فرصت صادراتی برای ایران بهره‌مند است، تجارت ۲۰ میلیارد دلاری به عراق امکان پذیر است اما برای تحقق آن ۳ شرط «شناخت واقعی بازار»، «روحیه و عزم» و «انجام اقدامات حرفه‌ای» لازم است.  باید بدانیم که رقبای سرسختی در تجارت با عراق وجود دارد که با امن شدن این کشور به دنبال آن هستند که حضور بیشتری در بازار عراق داشته باشند و از مزیت‌های تجاری بازار این کشور بهره‌مند شوند بنابراین برای حفظ و توسعه بازار صادراتی عراق باید متناسب با واقعیت ها عمل کرد و در غیر این صورت این بازار را از دست خواهیم داد. دیپلماسی اقتصادی رابطه مستقیم بین روابط استراتژی تجاری اقتصادی با توسعه و امنیت کشورها دارد، بنابراین نحوه حضور در روابط اقتصادی دنیا نقش موثری در حوزه‌های سیاسی‌، فرهنگی و اقتصادی دارد اما بررسی ها حاکی از آن است که جایگاه ما در دیپلماسی اقتصادی آن چیزی نیست که باید باشد.  با توجه به ضرورت توسعه دیپلماسی اقتصادی، پیشنهادی به معاون اول رئیس‌جمهور ارائه شده مبنی بر اینکه دبیرخانه یا شورای دیپلماسی اقتصادی تشکیل شود که این شورا زیر نظر معاون اول باشد که اختیارات خود را از شورای امنیت ملی یا رؤسای سه قوه بگیرد به‌طوریکه وقتی که در آنجا تصمیمی اتخاذ شد دیگر کسی نتواند آن تصمیم را اجرایی نکند.توجه به اینکه نکته نیز برای ادامه روابط تجاری با عراق لازم است که بدانیم که عراق تلاش دارد که از کشور وارد کننده به تولید‌کننده تبدیل شود و حتی در این کشور قانونی در خصوص حمایت از تولید‌کنندگان مصوب شده که بر اساس این قانون از تولید کنندگان انواع کالاها مانند سیمان، مواد غذایی و غیرخ حمایت می شود بنابراین براساس سیاستگذاری‌ها و نقشه راه، این کشور تمایل برای واردات کالاهایی که امکان تولید آن را دارند، کم شده است و‌ تمایل برای همکاری و سرمایه‌گذاری بیشتری دارد.در حال حاضر گوی تجارت در بازار عراق را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به کشورهای امارات، چین و ترکیه باخته‌ایم و این در حالی است که بازار صادراتی عراق بسیار برای ما حائز اهمیت است .

چاپ در شماره۱۳۹۷ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۸/۱۶