دانشجو معلمان در  مسیر مدرسه

 آموزش و پرورش مهر امسال را با کمبود معلم آغاز کرد و به‌گفته مسئولان وزارت آموزش و پرورش، با افزایش جمعیت دانش‌آموزان و رشد میزان بازنشستگی معلمان، کمبود معلم حادتر از سال‌های گذشته شده است.

مسئولان وزارت آموزش و پرورش در ابتدا تعداد کلاس‌های درس بدون معلم را اعلام نکردند اما پس از آنکه محمد وحیدی؛ عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، تعداد کلاس‌های درس بدون معلم را ۲۳ هزار کلاس اعلام کرد و پس از آن با پیگیری محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، وزیر آموزش و پرورش تعداد کلاس‌های درس بدون معلم را ۳ هزار کلاس اعلام کرد!. وحیدی با اشاره به بررسی مسئله کمبود نیروی انسانی در علت‌های کمبود معلم بررسی شد، اظهار کرد: کمبود معلم در شرایطی به وقوع پیوسته است که وجود کلاس‌هایی با جمعیت بالاتر از ۴۰ نفر، تعطیلی فرآیند تعلیم و تربیت بهینه را در این کلاس‌ها نشان می‌دهد.وی با بیان اینکه با در نظر گرفتن تمامی رشته‌های شغلی فرهنگیان همچون مربی پرورشی، متصدی کتابخانه، معلم تربیت‌بدنی و متصدی آزمایشگاه، حداقل به ۳۰۰ هزار نیروی انسانی نیاز است، ادامه داد: ️ضعف مدیریت و عدم پیش بینی مسئله در مجموعه ستادی وزارت آموزش و پرورش، تعلل و تأخیر سازمان اداری و استخدامی در صدور ردیف‌های آزمون استخدامی موضوع ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان و کاستی در تعداد این مجوزها، عدم پرداخت منظم حق‌التدریس شاغلان و بازنشسته‌ها توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و کاهش شدید انگیزه آنان برای همکاری برخی از علت‌های کمبود معلم در مدارس است.وی در رابطه با علت‌های دیگر کمبود معلم در مدارس، تصریح کرد: کاهش جذب دانشجو معلمان در دانشگاه‌های فرهنگیان، ️نقص در زیرساخت‌های دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی و ظرفیت بسیار اندک آن‌ها برای تأمین نیاز آموزش و پرورش، ️انحراف دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی از مأموریت تربیت دبیر در دهه ۹۰، ️عدم تناسب جذب از طریق آزمون‌های استخدامی در ۱۰ سال گذشته، ️طولانی شدن روند ارزیابی داوطلبان آزمون آموزگاری، ️آمار بالای بازنشستگی معلمان در سه سال گذشته، ️ممنوعیت به کارگیری معلمان خرید خدمات، عوامل مؤثر در کمبود معلم مدارس است.وی ضعف ساختار منابع انسانی آموزش و پرورش و درنتیجه عدم برنامه‌ریزی به موقع برای تأمین نیروی انسانی، کاهش جذابیت حرفه معلمی را از علت‌های کمبود معلم در مدارس دانست.وی تأکید کرد: سازمان برنامه و بودجه کشور به دلیل عدم پرداخت مناسب، منظم و ماهانه حق‌التدریس شاغلان و بازنشسته‌ها و سایر مطالبات معلمان که باعث کاهش شدید انگیزه آنان برای همکاری شد از مقصران این اتفاق تلخ هستند.وی در رابطه با راهکارهای رفع این مشکل، تصریح کرد: افزایش ظرفیت دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی با تقویت زیرساخت های آن، صدور ردیف‌های استخدامی به تعداد کافی برای جذب معلم از طریق آزمون استخدامی موضوع ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان توسط سازمان اداری و استخدامی کشور، پرداخت منظم، مناسب و ماهانه حق‌التدریس شاغلان و بازنشسته‌ها و سایر مطالبات معلمان توسط سازمان برنامه و بودجه کشور در جهت افزایش انگیزه همکاری آنان برای تدریس، برخی از راهکارها برای مشکل مذکور است.با این حال مسئولان وزارت آموزش و پرورش این را اعلام کردند که مهر امسال با کمبود ۲۰۰ هزار معلم آغاز شد البته برای خالی نماندن کلاس‌های درس از حضور معلمان، روش‌های مختلفی به‌کار گرفته شد از جمله افزایش جمعیت دانش‌آموزان حاضر در کلاس‌های درس، دعوت به کار مجدد معلمان بازنشسته، اضافه‌کار معلمان شاغل و استفاده از دانشجومعلمان. وزارت آموزش و پرورش امسال برای نخستین بار، برای جبران کلاس‌های درس بدون معلم از دانشجومعلمان ورودی سال‌های ۹۸ و ۹۹ در کلاس‌های درس استفاده کرد.

ورود دانشجو معلمان برای کمک به آموزش و پرورش

در همین ارتباط ایوب ابراهیمی؛ سرپرست معاونت نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت دانشگاه فرهنگیان درباره حضور دانشجومعلمان به‌منظور همراهی با وزارت آموزش و پرورش برای تأمین معلم مورد نیاز، گفت: طبق اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، دانشجومعلمانی که از طریق کنکور سراسری جذب می‌شوند و مشمول قانون متعهدین خدمت هستند، از ابتدای ورود به دانشگاه فرهنگیان استخدام می‌شوند و ضمن دانشجوبودن، با آموزش و پرورش نیز همکاری می‌کنند. وی افزود: طبق تبصره ۳ ماده ۲۳ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، دانشجومعلمان دوره کارشناسی مطابق با برنامه درسی مصوب خود موظفند حداقل ۸  واحد درسی خود را به‌عنوان کارآموز در مدارس مشغول به تدریس شوند و آموزش و پرورش نیز موظف است زمینه‌های لازم را برای تحقق آن فراهم کند. سرپرست معاونت نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت دانشگاه فرهنگیان با اشاره به این‌که، کارورزی یکی از واحدهای درسی دانشجومعلمان ورودی ۹۸ و ۹۹ دانشگاه است که هر ترم تکرار می‌شود، گفت: دانشجومعلمان مکلف به اجرای آموخته‌های خود در موقعیت واقعی کلاس درسهستند و هم‌اکنون به‌دلیل نیاز آموزش و پرورش به معلم  که ناشی از تأخیر در ورود معلمان جدید الاستخدام است، کنار واحدهای درسی کارورزی، آموزش و پرورش را یاری می‌رسانند.

ورود دانشجومعلمان دارای وجاهت است

ابراهیمی متذکر شد: دانشجویان ورودی ۹۸ و ۹۹ رشد لازم و توسعه حرفه‌ای خود را کسب کرده‌اند و برخی از آنها سال آینده به‌طور رسمی به‌عنوان معلم وارد مدارس کشور می‌شوند به همین دلیل ایفای نقش معلمی در این بازه زمانی که وزارت آموزش و پرورش به حضور آن‌ها نیاز دارد، دارای وجاهت است. وی در پاسخ به این پرسش که “آیا دانشجومعلمان تا پایان سال تحصیلی اداره کلاس درس را عهده‌دار هستند و به‌عنوان معلم فعالیت می‌کنند؟” گفت: حضور این افراد به‌دلیل تأخیر در اعلام نتایج آزمون استخدامی است و احتمالاً تا هفته‌های ابتدایی آبان معلمان جدید وارد مدارس شوند بنابراین اداره کلاس‌های درس که خارج از وظیفه کارورزی دانشجومعلمان است به معلمان جدید واگذار می‌شود.

چه‌تعداد دانشجو معلم وارد کلاس‌های درس شدند؟

ابراهیمی در پاسخ به این پرسش که چه‌تعداد از دانشجومعلمان هم‌اکنون وارد مدارس شده‌اند، عنوان کرد: به‌تناسب تقاضای هر استان که توسط مدیرکل آموزش پرورش و تأیید معاونت برنامه‌ریزی وزارتخانه انجام می‌شود، دانشجومعلمان وارد مدارس می‌شوند، در اینزمینه حدود ۱۴ استان اعلام نیاز کرده‌اند که با تمایل دانشجومعلمان ساماندهی آن‌ها صورت می‌گیرد و از ردیف حق‌التدریس هزینه جبران خدمات آن‌ها پرداخت خواهد شد.

ادامه تدریس دانشجومعلمان در صورت خالی‌بودن کلاس‌های درس

عضو هیئت رئیسه دانشگاه فرهنگیان در پاسخ به این پرسش که “با ورود معلمان جدید دانشجومعلمان به دانشگاه بازمی‌گردند؟” تصریح کرد: دو حالت وجود دارد؛ اگر کلاس‌های درس توسط معلمان جدید الاستخدام تکمیل شود، دانشجومعلمان مکلف به اجرای کارورزی خود هستند که تا پایان سال ادامه دارد اما اگر کلاس‌های درس خالی بماند، دانشجومعلمان کنار گذراندن واحدهای درسی به‌عنوان معلم به آموزش و پرورش کمک و حق‌التدریس آن را دریافت می‌کنند.

ادامه تحصیل مجازی

وی ادامه داد: اگر حضور در مدرسه با واحدهای درسی دانشجومعلمان همخوانی نداشته باشد، برای واحدهای درسی که با ساعت حضور در مدرسه تداخل دارد، کلاس فوق‌برنامه توسط اساتید برگزار می‌شود، اگر این اتفاق نیفتاد ممکن است کلاس‌هایی را به‌صورت آن‌لاین برای آنها برگزار کنیم. ابراهیمی درباره اینکه آیا این دانشجو معلمان زیر نظر استاد راهنما کلاس‌های درس را اداره می‌کنند، گفت: خیر، هر فردی زیر نظر مدیر مدرسه و گروه‌های آموزشی هر پایه تحصیلی فعالیت می‌کند و قطعاً دانشجومعلمان ورودی ۹۸ و ۹۹ به بلوغ حرفه‌ای رسیده‌اند و جای نگرانی وجود ندارد. وی با تأکید بر اینکه ورود دانشجومعلمان ۱۴۰۰ به مدارس مجاز نیست، مطرح کرد: گروه‌های آموزشی هر منطقه به دانشجومعلمان ورودی به مدارس برای رفع ابهامات احتمالی کمک می‌کنند.

چاپ در شماره۱۳۸۸ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۸/۰۶