فناوری موج چهارم

صیدمیرزا بزرگ تبار-فعال رسانه ای

درمورداین فناوری که چرا فراگیر شده ومنشا آن کجاست وچرا درزندگی امروز بشرتحول ایجاد میکند،همچنین درمورد فواید این فناوری در جهان وایران ،واینکه ایران از کدام موج این فناوری استفاده میکندوجایگاه بعضی کشورهای توسعه یافته اشاره خواهدشد.

انقلاب صنعتی چهارم باتغییرات سریع فناوری صنایع والگوهای اجتماعی وعملیاتی درقرن ۲۱ به منظور افزایش اتصال های متقابل  اتوماسیون هوشمندفراگیرشد،این لغت اولین بار توسط بنیان گذار مدیراجرایی مجمع جهانی اقتصاد«کلاوس شواب» استفاده شده که تحول در سرمایه گذاری صنعتی را دنبال میکند،فناوری هایی مانندهوش مصنوعی،ویرایش ژن تا،رباتیک پیشرفته و…است، این فناوری مرزبین دنیای فیزیکی دیجیتال وبیولوژیکی را ازبین

میبرد ماننداستفاده از ماشینهای هوشمند بدون دخالت انسان وغیره،این فناوری تاکنون چهارمین موج رادرجهان ایجادکرده،اولین انقلاب صنعتی تغییرات تولیدات دستی به ماشینی بابهره مندی ماشین بخار وآب،پیاده سازی فناوریهای جدید دربازه زمانی ۱۷۶۰تا۱۸۴۰درآمریکا و اروپا،این انقلاب در صنعت تولید پارچه وکشاورزی درابتدا چشمگیرتربود،انقلاب صنعتی دوم در فاصله ی سالهای۱۸۷۱تا۱۹۱۴ اتفاق افتاد،نتیجه آن راه اندازی خط ریلی وشبکه های تلگراف واختراع الکتریسیته بود

،انقلاب سوم بنام انقلاب دیجیتال شناخته شده که بعدازجنگ جهانی دوم رخ داد، انقلاب چهارم ده روندبرترداشت که عبارتند از:هوش مصنوعی و یادگیری ماشین،اینترنت اشیابا کلان داده ها؛بلاکچین بارایانش ابری ولبه ای؛رباتیک،ماشینهای خودران شبکه ی۵g باویرایش انستیکی ومحاسبات کوانتومی.اولین بار کشورآلمان باهدف کامپیوترسازی وبه عنوان یکی ازنوآورترین کشورها در حوزه صنعت بهینه سازی صنعت خود

را باهوشمندسازی مهم ترین روشها برای کاهش هزینه وبهره وری مبادرت ورزید که شامل ظرفیتهای اینترنتی وسایبری و

به طور کلی تبادل اطلاعات برای بهره وری بهتر این فناوری ترکیبی ازسیتم های سایبری وفیزیکی است که بر پروسه های فیزیکی درون کارخانه های صنایع نظارت خواهدکرد،علاوه براین فناوری موج چهارم بخشی ازصنعت مشتمل بر تولید وساخت وسازراتحت تاثیر خود دارد که برچهاراصل استوار است:۱_ عمل کردن  همکارانه:که ماشین آلات ،دستگاهها،سنسورهاوافراد

ازطریق اینترنت اشیا و اینترنت افراد برای مدیریت خط تولید در ارتباط هستند.۲_شفافیت اطلاعاتی که داده ها ی خام سنسورهارا تبدیل به اطلاعات با ارزشترودارای مفهوم میکنند.۳_کمکهای فنی:  کمک در تصمیم گیری وکمک فیزیکی.

۴_تصمیم گیری غیرمتمرکز:که سیستمهای فیزیکی _سایبری علاوه بر توانایی کمک به عوامل انسانی بصورت مستقل وخودکارتصمیم گیری میکند،ازدیدگاه کلاوس شواب فناوری موج چهارم طیفی از فناوری های نوین مهارتی فیزیکی،دیجیتال وبیولوژیک راهم ادغام میکندوبرهمه ی حوزه های علمی،اقتصادی وصنعتی تاثیرمیگذارد.

از دیدگاه کارشناسان فناوری موج چهارم میان کمپانی ها و کارخانه های مختلف کشورها رقابت ایجادمیکند،موجب افزایش بهره وری در صنایع میشود،مثلا درآلمان افزایش بهره وری فراگیر موج چهارم ۶۰درصدافزایش داشته است وموج افزایش درآمدوافزایش اشتغال درمیان قشرتحصیلکرده ومتخصص شده است،علاوه براین بهینه سازی فرآیندهای تولیدی موج چهارم ،باعث توسعه ی فناوریهای جانبی میشودکه دراین فرایند صنایع مختلف متحول میشوند واین روندباعث خوشحالی مشتریان میشودچرا که اطلاعات رابه صورت خودکار جمع آوری میکنند.

اماموج چهارم فناوری درایران چه کارهایی میتواندبکند؟«تحقق اقتصاد مقاومتی،تامین استقلال اقتصادی؛ پایان وابستگی به نفت؛حل بحران مسکن؛بهبود وضعیت خودروسازی؛ خنثی سازی تحریم اقتصادی ومجهزکردن صنایع زیرساختهای کشور رابهاین فناوری جدیدبرطرف کند» مثلآ درگذشته صادرات سنگ آهن باکشتی های۶۰ تا۷۰ هزارتنی انجام میشدامااکنون کشوراسترالیاچهارکشتی ۶۰۰ هزارتنی راخریداری کرده وبابه خدمت گرفتن فناوری موج چهارم هزینه  حمل یک تن سنگ آهن ازاسترالیا به چین چهار دلار است اما در ایران هزینه انتقال سنگ آهن در مسافتی کوتاهتر نظیریزد وبندرعباس با فناوری موج دومی ۱۷ دلاراست که ایران به دلیل عدم فناوری موج چهارم نمی تواندبااسترالیا رقابت بکندیادرایران بافناوری موج دومی در تهران یک ساختمان پنج طبقه را با فناوری موج دومی در۱۸ ماه ساخته میشوداما چینی هابافناوری موج چهارمی یک ساختمان ۱۱۰طبقه را طی ده ماه می سازند،استفاده ازفناوری موج چهارمی هم درحمل ونقل وهم قیمت مسکن تاثیر زیادی دارد،علاوه براین استفاده ازفناوری جدید نیاز به وام بانکی را حداقل به یک ششم کاهش میدهد،یادرمورد احداث شهرهای اقماری که خیلی از کشورها« شهرهای اقماری» میسازند،اگرایران درکنارکلان شهرها, «شهرهای اقماری» بسازد واین شهرها باقطارشهری موج چهارمی به قلب کلان شهرها وصل شوندقیمت زمین در تهران به شدت سقوط م یکند،چراکه با قطار شهری موج چهارمی میتوان ۵۰۰ کیلومترمسافت رادر یک ساعت طی کردیا فاصله یزمانی یک شهر اقماری بافاصله۱۲۰کیلومتری از تهران به ۱۵ دقیقه برسد. درکل استفاده ازفناوری موج چهارمی درقیاس باموج دوم وسومی بسیارکم هزینه تراست ولازم است درایران بستری فراهم شود تا بااستفاده ازاین تکنولوژی نوین جهانی،هزینه هارادرهمه ی زمینه ها ی زیرساختی کاهش داد تابااین روندکاهشی بتوان در منابع طبیعی،علمی وانسانی،یا دردیگربخشهای اقتصادی  ازاین فناوری موج چهارمی استفاده مطلوب برد،تابتوان بدنه ی ساختارمعیوب اقتصاد بیمار ایران را رونق وجانی تازه بدهد.

چاپ در شماره ی۱۳۳۹روزنامه ی یادگار امروز مورخ۱۴۰۲/۰۶/۰۲