دلارهایی  که دود شد

ماجرای توافق ایران و آمریکا بر سر انتقال پول‌های نفت ایران از کره جنوبی به بانک‌هایی در قطر هر لحظه ابعاد تازه‌ای به خود می‌گیرد و جزییات آن نیز نشان از بحران در سیاست گذاری اقتصادی ایران دارد.حالا رئیس بانک مرکزی، محمدرضا فرزین، می‌گوید که از مجموع ۷ میلیارد دلار معادل جمع اولیه منابع مسدود شده ایران در کره جنوبی، به دلیل تورم در آن کشور و افت ارزش وون، تنها ۶ میلیارد دلار هم اینک عاید کشورمان خواهد شد.

محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، در صفحه شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی از آزادسازی همه منابع ارزی ایران در کره جنوبی خبر داد و گفت: این منابع به صورت پرداخت بانکی جهت خرید کالا‌های غیرتحریمی استفاده می‌شود.محمدرضا فرزین در این رشته توئیت نوشت: «به تیم دیپلماسی ارزی به دلیل موفقیت در آزادسازی منابع ارزی توقیف شده تبریک می‌گویم. بدون تردید آنچه به دست آمده فراتر از تحلیل‌های موجود است و البته که این فرآیند، ادامه خواهد داشت. لازم به تاکید است که متاسفانه نزدیک به ۷ میلیارد دلار از منابع ارزی کشورمان طی سال‌های پایانی دهه ۹۰ بصورت وون به بانک‌های کره جنوبی واریز شده بود و به آن هم، هیچ سودی تعلق نمی‌گرفت. بنا بر روند ارزش پول کره جنوبی طی پنج سال گذشته ارزش پول این کشور  ۱۴ درصد کاهش داشته است؛ پس در نتیجه ارزش دلاری طلب ایران نیز کمتر شده است، یعنی طلب ۷۸۴۰ میلیارد وون ایران از کره جنوبی ثابت مانده، اما نرخ دلاری آن یک میلیارد کمتر شد.کما اینکه نشانه‌های این بحران حداقل از یک سال پیش خود را به رخ کشیده بود. در ۳۱ مرداد ۱۴۰۱، خبرگزاری در خبری با تیتر «کاهش ارزش «وون» کره‌جنوبی به پایین‌ترین سطح طی ۱۳ سال گذشته» خبر از سقوط ارزش پول کره جنوبی در مقابل دلار داده بود. در همان زمان نیز مشخص شده بود که ارزش برابری «وون» واحد پول کره‌جنوبی برابر دلار آمریکا به کمترین میزان خود طی ۱۳ سال گذشته رسیده است و به نحوی است که هر یک هزار و ۳۳۰ وون با یک دلار آمریکا معاوضه می‌شود.این نشانه‌ها به خوبی روشن می‌کرد که مانور و تلاش بر روی این مساله که مسئولان وقت ایران می‌خواهند با پولی به جز دلار معاملات خود را ساماندهی کنند در نهایت نه به ضرر آمریکایی‌ها و نه به زیان طرف‌های معامله ایران خواهد بود بلکه تنها ایران است که در این میان دچار ضرر و زیان جدی می‌شود. با رصد ساده وضعیت ارزی در کره جنوبی می‌شد نشانه‌های بحران و آب رفتن طلب ایران را مشاهده کرد؛ حالا ناگهان مساله کاهش یک میلیارد دلاری ارزش پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی به محل مناقشه مسئولان دولت ابراهیم رئیسی و حسن روحانی تبدیل شده است تا آن‌ها یکدیگر را متهم کنند.فارغ از مساله دلار زدایی از اقتصاد کشور یک مساله مهم دیگر رقم دقیق بدهی کره جنوبی به ایران بوده است. اینکه هر بار برای محاسبه بدهی رقم به دلار تبدیل و اعلام می‌شد و هر بار نوسان ارزی کره از پول ایران کاسته، گویا مساله تازه‌ای نیست.در تاریخ ۲۵ مرداد ماه سال ۱۳۹۹، ایلنا در گزارشی از رقم ۸.۵ میلیارد به عنوان بدهی ایران یاد می‌کند.در بخشی از این گزارش آمده است که رییس اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی اظهار داشت: صحبت‌های متفاوتی در این باره انجام شده که نشان می‌دهد چیزی بین ۶ تا ۹ میلیارد دلار پول ایران در کره آزاد نشده است، اما آن رقمی که اتاق بر روی آن تاکید دارد، ۸.۵ میلیارد دلار است.»بعدتر، اما از رقم ۷ یا گاه ۷.۵ میلیارد دلار نیز صحبت شده است، اما در نهایت توافق اکنون روی رقم ۶ میلیارد دلار است.جالب اینکه هر بار ایران اصرار دارد با رقمی به جز دلار معامله کند و باز همه بدهی‌ها با دلار محاسبه و اعلام می‌شود.

چاپ در شماره ۱۳۳۱ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۵/۲۴