در حوالی سی سالگی

عباس دارایی / اختصاصی یادگار امروز

سن ابتلا به بیماری‌های قلبی در ایران به ۳۰ سال رسیده است . سن سکته در ایران در حالی در یکی دو دهه گذشته بین ۵۵ تا ۶۰ سال بود که در حال حاضر مواردی از بروز سکته قلبی در افراد جوان و کمتر از ۳۰ سال نیز مشاهده می‌شود که این موضوع نگرانی ها را در این زمینه به‌دنبال داشته‌است.

در مطالعه سیمای مرگ و میر در ۳۰ استان کشور از میان ۲۰ علت اول مرگ‌ها در کل سنین و هر دو جنس در سال گذشته شایع‌ترین علت مرگ و میر در جامعه به علت بیماری‌های ایسکمیک قلب (از جمله سکته‌های قلبی (۲۵ درصد) و سکته مغزی (۲/۹ درصد) و بیماری‌های ناشی از فشارخون بالا (۲/۸درصد) رخ داده است. سهم مرگ های ناشی از بیماری های قلبی عروقی در ایران از کل علل مرگ از ۲۵ درصد در سال ۶۹ به بیش از ۴۵ درصد در حال حاضر افزایش یافته است. از میان مرگ و میر های سکته ای ، ایسکمیک قلبی با ۵۹  درصد سکته مغزی با ۲۳ درصد و فشار خون بالا با ۱۰ درصد در مجموع با سهم ۹۳ درصدی، سه رتبه نخست را در بین علل مرگ های ناشی از بیماری های قلبی عروقی در ایران داشته است . بر اساس تعریف علم پزشکی، مرگ بر اثر بیماری‌های قلبی عروقی در سنین ۳۰ تا ۷۰ سال را مرگ زودرس می‌نامند ، این در حالی است که حجم وسیعی از مرگ و میرهای ایرانی ها در طی سالهای گذشته همین مرگ های زودرسی بوده است که بر اثر بیماری های قلبی و عروقی رخ داده است . امروز عمده دلیل سکته و بیماریهای قلبی و عروقی در بین مردم ایران ناشی از فشار خون است که تقریبآ بین افراد جامعه تعمیم یافته و عمومی شده است  به گونه ای که این روزها بیماری های قلبی و عروقی و سکته قلبی ناگهانی گریبان اشخاصی را می ‌گیرد که در سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی به سر می ‌برند و سن بیماریهای قلبی و عروقی و سکته قلبی سن مناسبی نیست . با تغییرات فشارخون، عروق شکننده و احتمال پارگی آنها افزایش می یابد و درصورت ایجاد لخته و یا پارگی شریان ها سکته های قلبی و مغزی اتفاق می افتد که این امر در بین بیمارانی که از بیماری قلب و عروق رنج می برند هم اینک شایع شده است.

کاهش سن بیماری های قلبی و عروقی با الگوی زندگی مردم مرتبط است

در بیماری فشار خون استرس وارده بر روی جداره داخلی عروق شریانی سبب، تصلب شرایین و غیر قابل ارتجاع و سخت شدن جداره شریان ها و موجب رسوب کلسیم می شود. با این وجود اما مسئله کاهش سن بیماری های قلبی و عروقی و سکته با رواج نوع خاصی از الگوی زندگی در بین مردم مرتبط شده  به گونه ای که موضوع بیماری های قلبی و عروقی و سکته قلبی بیش از آنکه نیازمند درمان باشد باید بر اساس یک شیوه درست و منطقی مدیریت شده و پیشگیری شود زیرا به دلیل شرایط اقتصادی و اجتماعی ، مردم  مجبور هستند بیش از توان روحی و جسمی خود تلاش کنند که سبب ساز افزایش فشار خون، استرس، بیماری قلبی و مرگ می‌شود. بیشتر مسائل سکته قلبی در کشور ما مربوط به مصرف زیاد غذاهای چربی دار و سرانه مصرف بالای روغن نباتی جامد است و در حالی که  در بسیاری از کشورها افراد بین ۶۵ تا ۷۰ سال به بیماری‌های قلبی عروقی مبتلا می‌شوند ولی سن ابتلاء در ایران به طور متوسط ۵۰ سال است اما در سنین پایین بین ۳۰ تا ۳۵ سال نیز شایع شده است . به طور کلی عواملی نظیر استعمال دخانیات، دیابت و فشار خون، کم تحرکی و کاهش فعالیت فیزیکی، اختلال در چربی‌های خون و کنترل آن، رژیم غذایی و عادات غلط تغذیه و استرس‌ها در قالب عوامل خطر تعریف می شوند که در ابتلا به بیماری قلبی بسیار موثر است  و در کنار آن نیز  عوامل ارثی و ژنتیکی، تغییر سن و جنس مذکر هم جزو فاکتورهای هم پرخطر یه شمار می روند. کم تحرکی جامعه ایرانی نیز در تشدید بیماری قلبی بسیار تاثیر گذار شده است ، به همین منظور برای جلوگیری از ابتلاء به بیماری پرفشاری خون باید از غذاهای کم‌نمک استفاده نمائیم، وزن خود را کاهش دهیم و در طول هفته فعالیت ورزشی داشته باشیم. معدل فشار خون ۱۳۰ روی ۸۰، یک فشار خون ایده آل است بدین منظور اگر اضافه وزن داریم باید حتماً سعی نمائیم وزن خود را کاهش دهیم و پرهیز غذایی داشته باشیم زیرا چاقی منجر به افزایش فشارخون، اختلال چربی، دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود. علاوه بر این داشتن سابقه ژنتیک بیماری‌های قلبی عروقی احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد ، بنابراین افرادی که در خانواده  سابقه  ابتلا به بیماری‌های قلبی دارند باید حتما بیشتر موارد پیشگیری از ابتلا به بیماری را رعایت کنند و معاینات دوره‌ای خود را به‌طور منظم  ادامه دهند و بیشتر به خودشان توجه نشان دهند. افرادی که سابقه ابتلا به این بیماری را در خانواده دارند باید فشارشان را بررسی کنند. به‌علاوه در صورت ابتلا به فشارخون بالا و هنگام  شروع مصرف دارو هم باید به طور مرتب فشار خون خود را بررسی کنند و آن را به پزشک معالج خود اطلاع دهند،  بهینه و بهتر نیز این است که افراد از هجده سالگی یک بار فشارخون خود را چک کنند که اگر طبیعی نبود آن را ادامه دهند و پس از آن همیشه آن را کنترل و بررسی کنند. درغیراین صورت می‌توانند فقط به طور سالانه آن را  چک کنند. به طور کلی تغذیه سالم یکی از عوامل اصلی کاهش بیماری های قلبی و عروقی است و از این رو اگر ما می‌خواهیم قلب مان سالها از ما مراقبت نماید، باید از آن مراقبت کنیم و مراقبت از قلب با رعایت و کنترل عوامل خطر امکان پذیر خواهد بود.

چاپ در شماره ۱۳۲۸ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۵/۲۱