سایه ریسک ها بر سر بورس

میناسادات حسینی/  گروه اقتصادی  

گروه پالایشی بورس را به آتش کشیدند؛ به طوری که نماد‌های شبندر، فارس و شتران بیشترین نقش را در افت شاخص کل بورس ایفا کردند.شاخص کل بورس تهران مرداد ۱۴۰۲ را با ریزش آغاز کرد، به طوری که در پایان معاملات، شاخص کل ۶ هزار و ۱۸۹ واحد معادل ۰.۳۱ درصد نسبت به روز شنبه پایین‌تر ایستاد و به سطح یک میلیون و ۹۷۶ هزار و ۹۴۴ واحدی رسید.

اما یکی از سوالات اصلی این است که آیا بورس به مدار صعودی بازمی گردد؟هابیل خاوری، کارشناس بازار سرمایه در این رابطه گفت: بازار سرمایه تک عاملی نیست که ریزش‌های اخیر را به نامه‌ای یا عاملی ربط دهیم و متغیر‌های دیگر را کنار بگذاریم.وی افزود: بخش‌هایی از بازار سرمایه همانند اقتصاد کشور دستوری است؛ از نامه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بگیرید تا قیمت گذاری دستوری، عرضه خودرو در بورس کالا و… و این مهم، همیشه به عنوان یک ریسک سیستماتیک مطرح بوده است. اینکه بخواهیم یک طرفه قضاوت کنیم و همه تقصیرات را گردن شخص یا جایی بیندازیم دور از انصاف است؛ اما در مقابل اگر وزنی نسبت به آن قرار دهیم کمی از هیجانات سهامدار کاهش می‌یابد.«بازار سرمایه این روز‌ها شرطی شده و به دنبال خبر است و سهامداران به ارزندگی سهم‌ها توجهی نمی‌کنند.» خاوری با ذکر این مطلب ادامه داد: واقعیت این است که از سال ۱۳۹۸ به بعد، بورس تهران فاند محور نیست و به فاندامنتال و تحلیل بنیادی یکسری از نماد‌ها و ارزش شرکت‌ها توجهی نمی‌کند.این کارشناس بازار سرمایه در تشریح این موضوع ادامه داد: اجماع تحلیلگران در سال ۱۳۹۹ بر این بود که بورس ارزنده و پایین‌تر از ارزش واقعی است و فاکتور‌های اثرگذار مثبتی در بازار سرمایه وجود دارد؛ ولی هر روز بازار منفی می‌شد و مسیر خود را می‌رفت. از طرفی پیش از ریزش، بورس حباب وار بالا می‌رفت و کسی نگران نبود. به عبارت بهتر، بازار سرمایه مسیر خود را طی می‌کند و کاری به حرف کسی ندارد.

سریع‌ترین ریزش بورس در دو ماه اخیر رخ داد

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، یکی از عوامل اثرگذاری که باعث شده نوسانات بورس این روز‌ها بسیار شدید شود، اثرگذاری فضای مجازی روی معاملات است. هرچند این نوسانات ذات بازار است و همیشه بوده؛ ولی به این شدت نبوده؛ به طوری که از اردیبهشت ماه امسال تاکنون، سریع‌ترین ریزش بازار سرمایه اتفاق افتاده است.خاوری دلیل این موضوع را «امنیت سرمایه گذاری» عنوان کرد و افزود: سازمان بورس به عنوان متولی بازار و نهادی که باید سیاست‌های شورایعالی بورس را اجرا کند وظیفه خود را به درستی انجام نداده است. البته هجمه وارد کردن به سازمان بورس در جهت اینکه بازار را مثبت یا منفی کند، کار اشتباهی است. همیشه در شرایط منفی بازار سرمایه، گلایه‌ها و شکایت‌های سهامداران شروع می‌شود مبنی بر اینکه سازمان بورس از بازار حمایت کند؛ در حالی که این مطالبه مجوزی برای دخالت سازمان در بورس و دستوری بودن بازار است.این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه «مطالبه بحق منِ تحلیلگر و فعال قدیمی بورس تهران باید ابزارسازی صحیح در بازار باشد؛ ولی متاسفانه در حال حاضر ابزار‌های خاصی برای پوشش ریسک نداریم»، گفت: نیازی نیست منِ سهامدار، خودم را درگیر نوسانات شدید کنم وقتی می‌دانم ابزاری وجود دارد که می‌توانم ریسک خود را با آن پوشش بدهم و به حداقل برسانم.خاوری ادامه داد: در حالی به سهامداران خرد توصیه می‌کنند که سرمایه گذاری غیرمستقیم در صندوق‌ها کنند که بررسی این صندوق‌ها نشان می‌دهد پرتفو‌هایی تشکیل داده اند که ضرر و زیان‌های بسیار سنگینی به وجود آورده است؛ این مطلب به این معناست که خود صندوق‌ها هم ابزاری برای پوشش ریسکشان ندارند. از طرفی تامین مالی این صندوق‌ها نیز از بازار سرمایه است؛ یعنی ما پول‌ها را در بازار سرمایه از این جیب به آن جیب می‌کنیم.

چاپ در شماره ۱۳۱۵ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۵/۰۳