تنازع بقا

صیدمیرزا بزرگ تبار-فعال رسانه ای

وقتی یورش شیرهادردامن صحرا را برگورخرهای قهاروقدرمی بینم که برای بقای خویش جان یک حیوان بی گناه رامی گیرندتادربسترطبیعت زنده بمانند،وقتی پروازعقابهابرفرازآسمانهارامی بینم که بلافاصله برقله ی کوههافرودمی آیندتاشکارشان را بی محابا صیدکنند، دربهت  وحیرت فرومی رویم اما این ذات موجودات طبیعت است که لازم است اتفاق بیفتدچراکه

عقابهاوقتی نتوانندمارها وخرگوشها وبزکوهی راشکارکنند،ازگرسنگی خواهندمرد،سایرجانوران هم به همین شکل،بنابراین

اصل تنازع بقاراباهمه اشکالاتش بایدپذیرفت،اماسوال اساسی اینجاست که چرااصل تنازع بقا دربین اشرف مخلوقات هم یک رویه شده است؟! که دربعضی جوامع بشری باشکلهای متفاوت، نمود پیدا کرده که در ادامه باذکردلایلی اشاره خواهدشد.

دربحث تنازع بقا آنچه مهمترازهرچیز برایم غیرقابل قبول است،این است که بعضا مهاجم علاوه براینکه طعمه خویش را

به صورت تهاجمی وبیرحمانه موردحمله قرار می دهد که در بسترخشونت،قربانی ازبین می رود واین رویکربعضا دربین همه ی موجودات وحتی انسانهابه شکل ناباورانه اتفاق می افتدروزگارعجیبی شده است ،که این عجایب، باتسریع دربین انسانها

بیشتر ناخوشایند شده است،بطوریکه انسانی براحتی موجب مرگ هزاران نفر بی گناه میشودبراستی انسانیت بااین رویکردها

بعضا زیرسوال میرودمثال بارزاین سخن جنگهائیست که در جهان اتفاق می افتدوباعث نابودی تعدادی انسان بی گناه می گردد که این مایه یاس و نگرانی می شود،آخرکشتن انسانها به چه قیمتی؟محووکشتن انسانها در جامعه ی امروزی به اشکال مختلف دیده می شود،ضعیف وگرسنه نگه داشتن انسانها دربعضی جوامع بشری ازمصیبت های امروزیست که اتفاق می افتد،ازدیدگاه فرضیه کنتراسوسیال بقازمامداران وحاکمان زمانی میسرمی شود که اینها حقوق طبقات اجتماعی را رعایت بکنندامااگرجامعه ای درست وطبقه بندی گرددورهیافت پلوتوکراسی واتوکراسی دورنمای این سناریو گردد،چرخه جدایی طبقاتی وریزریز کردن طبقات اجتماعی بااین تمرکزگرایی وگاگ سیاسی در جامعه نمودعینی پیدا می کندو طبقات اجتماعی پایینتر د راین مونوپل باامتیازدهی به طبقات برترروزبروز ضعیف ترمیشوند ودراین رولوسیون برتعدادفقیران افزوده می گردد.

درجامعه ای که این رویکردها رفرنس گرددیک نوع دشمنی وآنتاگونیسم (از لحاظ اخلاقی خوب یا بدی ملاک نیست )آشکاربرطبقات پایین دیکته می شودودر این بسترقدرت تخریبی ومحدود کننده بوجود می آید،حق طبقات پایین دست تصاحب وتسخیرمی شودوباحیطه ی امنی که فرادستان برای خود ایجادمیکنند روزبروز فرودستان فقیرترمی شوند چون قوی برضعیف هژمونیک می شود،ویک نوع تنازع بقا درجوامع بشری دگردیسی می گرددچون بخش عظیمی ازحق وحقوق طبقات پایین دست به این شکل ازبین می رودوچالش ها ،بیدادگری هاوبی عدالتی هاومانع تراشی هادراین فرایند موجب تضعیف لایه های پایینی جامعه می گردد بنابراین تصورنگارنده این است که انسانها علف هرزه نیستند که به هر دلیلی ضعیف ،ناتوان ویاازبین بروند.

اصل تنازع بقا که در طبیعت بین موجودات رخ میدهدشرایط خاص خودش رادارد،رفتارحیوانات دریائی وزمینی رانمی توان کنترل ومهارکرد،تنازع بقادربین حیوانات برای زیست وادمه ی حیات یک امر اجتناب ناپذیراست گرچه حیات همدیگررابه خطرمی اندازند،اماانسانهاچطور؟آیاانسانهاهم برای بقاخویش بایدبه شیوه ی سایرموجودات عمل کنند؟آیاماانسانها که اشرف مخلوقات هستیم بایدبرای بقاجان خویش به جان همدیگربیفتیم؟جنگ وکشتارهاونابرابری ها و فاصله ی طبقاتی باکدام قانون و وجدان وانسانیت سنخیت و همخوانیدارد؟ بعضا شورش های که ازجنس سیاسی،نظامی وحتی اقتصادی برعلیه ی هم نوعان خلق میشود،دلیلش چیست؟آسیب رساندن به بشریت ازجانب هرکس وهرایده ای که پشت سراین رفتارباشد مذموم وزشت است وازاولویت دنیای پست مدرن نیست!به عنوان مثال حمله به کنگره آمریکا،شورش جلیقه زردهادرفرانسه وکشتارانسانهاویاهمین شورشواگنرهاوشورش هایی ازجنسهای متفاوت برعلیه انسانها عملی ناپسند است ،حتی درجنگ بین کشورها حمله به غیرنظامیان بی دفاع عملی غیرانسانی ومطرود است چنین اقداماتی باید تحت فشارافکارعمومی جهانی قراربگیرد، انسانهاقرب ومنزلت دارندوبایدکرامت وحفظ جان انسانها خط قرمز همه ی دول باشدچراکه هرنوع کوتاهی دراین زمینه تعرض به حقوق انسانها تلقی می گردد،بنابراین رویکرد دولتها برای تعامل جهانی بایدبرمبنای کارجمعی ،رفاقت ورقابت مسالمت آمیز وثبات سیاسی ونظامی ومبادلات اقتصادی و تجاری باشدتابااین اجماع سیاسی و ژئوپلیتیکی جهان فارغ ازجنگ گردد وآرامش به جامعه ی جهانی برگردد، ازدیدگاه ماکس وبر،جامعه مدرن،جامعه ای است که درآن هیچ کس وهیچ نهادی مقدس نیست چون هرکسی وهرنهادی خطاپذیر ونقدپذیراست.

چاپ در شماره ی۱۳۱۲روزنامه ی یادگار امروز مورخ۱۴۰۳/۰۴/۳۱