سفرهِ پهن لرستان برای غیر بومی ها

عباس دارایی/ اختصاصی یادگار امروز

سید حسین صابری استاندار وقت لرستان در آخرین روزهای سال ۸۸ درمصاحبه ای  تامل برانگیز خاک لرستان را در کنار معرفی کردن آن به عنوان همیشگی بیکارترین استان ایران ،”نان آوربیکاران غیر بومی” معرفی کرد (تبلور اندیشه، ۲۳اسفند ۸۸،شماره ۳۶). وی در گفته های خود به حضور غیر بومیانی در قالب اصفهانی ، ترک ، افغانی ،خوزستانی ، قمی ،عرب  وغیره وذالک  در خرم آباد و دیگر شهرهای لرستان از جمله نورآباد ، درود ، الیگودرز، ازنا اشاره نموده و بیان داشت: “غیر بومیان خاک استان لرستان را عرصه اشتغال ودرآمدزایی خود کرده و بومیان یعنی لرها را به حاشیه انداخته و به مهاجرت به دیگر استان ها برای کارهای دون پایه رانده اند” .

صابری در آن مقطع  به تسلط این غیر بومیان بر بخش های کشاورزی ، شیلات و دیگر شغل های واقع در بازارهای محلی استان لرستان اشاره داشت و به شکلی مبهم آه و ناله هایی را نیز سرداد. از گفته های او پیدا بود به زبان بی زبانی که شاید واژه هایی پوزخند آمیز برایش نداشت خاک لرستان را قلمرو غیر بومیان می خواند. در این بین اگرچه اشخاصی چون صابری ها خود نیز در ردیف همین غیر بومیانی قرار می گیرند که به شکل وارداتی از سر انکار حق قومیت ها ، سوءمدیریت استانی و فقدان پرورش وچرخش نخبگان دلسوز و حقیقی قومی از ناحیه مرکز و مرکزگرایی تاریخی  بر محرومیت تحمیلی لرها و لرستانی ها وارد می شوند ، لیکن برای اهل فکر وعاقلان واقعی واصیل قوم که با موشکافی خاصی مسائل را کنکاش می نمایند. سخنان استاندار وقت در سال گذشته از یک خلاء دردناک در وضعیت مردم این سرزمین کهن حکایت می کند که هنوز هم بر وجود فقر آلود مردم این مرز و بوم باستانی  فرمان می راند؛ خلائی خاص که در آن به خاطر تهی شدن بومیان لرتبار از حس مسئولیت عمودی ،هویت قومی ، احساس غیرت و عرق بلند به زادگاه و ناسازگاری افرادی قبیله گرا  در سطوح مختلف مدیریتی که هر دم مردم و قبایل ساده دل را به سازی برای منافع حزبی ، گروهی و شخصی شان می رقصانند باید به وسیله حضور غیر بومیانی پر شود که در هم آغوشی با بومیانی بی مسئولیت و بی تعهد  شیره لرستان را در ابعاد گوناگون می بلعند. به هر حال سخنان استاندار وقت تاملات جالبی در امر پرداختن سلطه غیر بومیان بر بخش کشاورزی لرستان داشت ولیکن نکته جالب تر این است که حضور غیر بومیان تنها مختص به بعد اقتصاد محلی نیست  که نماینده یک استان همجوار تلفنی از استاندار ما بخواهد برای تامین آب مورد نیاز کشاورزی کشاورزان هم تبارش دستور وار اقدام کند ، بلکه ابعاد مدیریتی را نیز بر آن باید افزود که درنگ بر آن نشانگر فقدان حس عمودی در تربیت مدیران ومسئولان بومی کارا و نخبه چه در سطح استان و چه در سطوح شهرستان ها بر اساس ریشه های خودشان است.

حضور متنوع  غیر بومیان در لرستان ریشه ای دیرینه دارد

حضور متنوع  غیر بومیان در لرستان ریشه ای دیرینه تر دارد ،  خیلی پیش از دیگرشهرها و بازارهای محلی و حتی کشاورزی  این استان محروم غیر بومیان را به آغوش خود راه داده  که در بعد محلی وحتی مدیریتی پیش از هر چیز در عدم خلاقیت ، فقدان کنجکاوی و نگره های درست برای باروری اقتصادی و از همه مهم تر در مهمان نوازی بیمارگونه وغریب پرستی مردمانش همانند بسیاری از دیگر جاهای لرستان ریشه دارد که گویی از سلطه پذیری به طرز بیمارمئابانه لذت می برند.کیست که در نیافته باشد در متن سقوط اخلاقی فسادی دامن گستر که ملموس ترین نشانه اش اعتیاد تا مرز آلودگی به مواد صنعتی چون کراک وشیشه است تا مغز استخوان جامعه قومی – قبیلگی  وخانواده های ما فرو نرفته است ؟ به راستی ما کی و چگونه از این باتلاق رهایی خواهیم یافت وبه توسعه ای که بر مبنای مالکیت بومی خودمان شکل می گیرد زندگی را جشن خواهیم گرفت و میراث زیبایی از توسعه ای پایدار را در امتداد روح حماسی و قومی نیاکان به آیندگان خواهیم سپرد ؟ آیا این آرزو دست یافتنی است ؟ آیا می رسد روزی که ما نیز از سهم نفت زاد بومی، چرا گاه های سرسبز که گله های افزونمان در نسیم بلوط زارهای زاگرسی در آن می چرند، زمین هایی که در چین چین دامنه ها و در دشت های دلباز محصور در قله های تابان زاگرس اساطیری بارورترین باغستان ها و کشتزارهای کوهستانی را به نمایش می نهد به غایت بهره ای ببریم ؟ و خود سرمایه گذاران اصلی و سخاوتمند سرزمین باستانیمان باشیم و دیگر رویاهای کار و شور جوانی مان را به بردگی در شهرهایی نبریم که مردمان بیکار و حتی سرمایدارانش با سرمایه گذاری های سوداگرانه به نام پیمانکاری و جاده سازی و غیره مالک سرزمین هزاران ساله مان شده اند!؟ بدون تردید این مهم بر می گردد به درک چیستی معنای زندگی که در ساده ترین شکلش بارور کردن قلمرو بومی خویش در جایی است که در آن به دنیا می آییم و تبار و نژاد و زبان و ریشه هایمان برآمده از آن است و این یعنی تداوم سالم نسل ها در مسیر تکامل مادی و معنوی حیات خلاقانه در واقع هر انسان و هر نسل دو روز زنده است یک روز برای خودش  وسرزمینش و روز دیگر برای فرزندان و سرزمینش می بینیم که عرق به زادگاه و بومیت واولویت استفاده از منابع آن توسط خود مردم بومی و بارور کردن فرهنگ و اقتصاد آن در بستر محیط  زیستی سالم پدیده ای است کاملا طبیعی  که منشاء در سرشت بشری دارد و حتی نشانه بعد معنوی حیات انسان های بومی آن مناطق ورابطه ای خداگونه با سیاره زمین و کل کائنات است. در آمیختگی بومی و غیر بومی در لرستان پدیده ای خاص خود و مستعمره نمایی مرموز و مخفیانه است که هیچ شباهتی با مفهوم سرمایه گذاری مدرن برای توسعه مورد نظر نخبگان نداشته وحتی  نمی تواند این جامعه را با با فتار و مواد فرهنگی ویژه اش بر مدار پیشرفت قرار دهد وضعیتی که شبیه به حالتی از دست رفته است تا انگیزشی برای پیشرفت در تکثر فرهنگی واقتصادی  و پیش از هر چیز از خلاءفکری خود مردم این سامانه درعدم خودآگاهی به تبار و نژاد و ظرفیت های فرهنگی و اقتصادی ، فقدان قائم به ذات بودن در مطالبات قومی وهمچنین  از بی مسئولیتی عمومی خود مردمان به ویژه اقشار تحصیل کرده شان بر سرنوشتشان حکایت دارد در حالی که  در پیشرفته ترین کشورهای جهان هر ایالت و استان و شهر طبق قانون مهاجرت و قوانین خاص آن نواحی که مالکیت مادی و معنوی و فرهنگی بومیان را از هرحیث به رسمیت بشناسد و در راستای حفظ تبار ونژاد و زبان و باروری فرهنگی  شان باشد غیر بومیان را با آگاهی کامل و نظارت تمام برمحور توسعه بخشی و پرورش فرهنگ و تولیدات اقتصادی خاص درتوازن با تبار و نژاد و زبان و طبیعت  زاد بومشان  در خود جذب می نمایند به عبارت روشن تر:« آنان ابتدا خود را در همه ابعاد  قوی ، نیرومند و قدرتمند می کنند آنگاه مبدل به مهمان نوازانی خوب می شوند».

چاپ در شماره ۱۳۰۷ روزنامه ی یادگار امروز مورخ ۱۴۰۲/۰۴/۲۵