مراقب باشد برخی فعالیت ها در فضای مجازی جرم است

محبوبه حجتیان ، وکیل پایه یک دادگستری

در خصوص فضای مجازی و حقوق اشخاص و جرائمی که ممکن است ارتکاب پیدا کند دو نکته بسیار حائز اهمیت است، اول اینکه سهولت دسترسی به فضای مجازی و اینکه تایم زیادی را افراد در ارتباط با فضای مجازی هستند و دائم ممکن است در این فضا باشند که باید متوجه باشند سهولت دسترسی به فضای مجازی نباید منجر به سهولت به جرم و ایجاد پرونده قضایی علیه شخصی یا برای خودشان شود. دسترسی به فضای مجازی بسیار ساده است به همین سادگی و سهولتی که وجود دارد ایجاد پرونده یا در معرض جرم قرار گرفتن هم ساده شده و کثرت پرونده‌هایی که در فضای مجازی داریم ما را متوجه می‌کند که افراد آن آگاهی لازم را نسبت به بستر‌های جرم خیز فضای مجازی ندارند. قانون‌گذار انتشار فیلم، عکس، داده، صوت و هر چیزی که بدون اطلاع از شخصی دیگر باشد جرم انگاری کرده و مجازاتی که در نظر گرفته مجازات کم و خفیفی نیست و افراد نمی‌توانند نسبت به آن بی توجه باشند. قانون‌گذار برای بحث جرائم فضای مجازی از ۹۱ روز تا دو سال حبس قرار داده است که ۹۱ روز حداقل جرم است و جرمی که ۹۱ روز است قاعدتا و طبق اصول قانون مجازات اصلا قابل تبدیل به جزای نقدی نیست و فرد باید حبس را به صورت معمول بدون در نظر گرفتن تخفیفات تحمل کند. با توجه به مجازاتی به این سنگینی و شرایطی که افراد ممکن است به راحتی عکس خودشان، دوستشان و مراسم شان را بدون اطلاع دیگران در فضای مجازی منتشر کنند و درگیر مسائل فضای مجازی شوند. بعد از تغییر آیین نامه‌هایی که در رابطه با جزای نقدی جرائم فضای مجازی بوده و افزایش قیمتی که داشته حتی ارسال یک پیامک با کوچکترین تهدید ممکن است مجازات جزای نقدی ۲۰ میلیون تومانی را برای فرد خاطی داشته باشد. این مبالغ خیلی قابل توجه است و جرم انگاری که می‌شود و دردسری که برای افراد دارد قاعدتا قابل اغماض و چشم پوشی نیست به همین خاطر افراد باید دقت بیشتری داشته باشند و از ارسال هرگونه پیامک و انتشار تصاویر، مستندی علیه خودشان خواهد بود و چنانچه این مستند بدون رضایت باشد یا دربردارنده هتک حیثیت، افتراء یا انتشار تصاویر، ویس و فیلم خصوصی افراد باشد خودشان مستندی را علیه خودشان تشکیل داده اند و قطعا در دادگاه‌ها دفاعی برای ارسال و برای توجیه اینکه چرا این کار را انجام داده اند نخواهند داشت، چون مستندی و قابل ردیابی است و افراد هیچ دفاعی در مقابل این ندارند. بهترین راه حل این است که افراد نسبت به تصاویر و انتشار فیلم و عکس دیگران کاملا محتاط باشند و هیچگونه کلمه افترا، توهین و هتک حیثیتی را بصورت پیامکی یا ارسال در فضای مجازی نداشته باشند، چون قطعا قابل دفاع نخواهد بود و نکته دیگر ارسال اخبار و انتشار مطالب کذب است که بسیاری از افراد با شنیدن خبر یا اطلاع از وضعیتی به راحتی فیلمی را منتقل کنند یا بازپخشش را انجام می‌دهند، بدون اینکه بدانند این منبع صحیح است یا نه و ناخواسته در یک سیر و زنجیره جرم خیز قرار گرفته اند و آن‌ها هم جزء ایادی هستند که انتشار مطالب کذب را قرار داده است. باید حواسمان باشد به خصوص تاکید دادستان کل کشور مبنی بر اینکه اخبار دروغ و اخبار کذب در فضای مجازی منتشر نشود به خاطر اینکه جامعه را ملتهب می‌کند و وضعیت اجتماعی روانی جامعه را با مشکلات جدی روبرو می‌کند و به همین خاطر این افراد باید حتما بدانند مطلبی که انتشار می‌دهند چقدر صحت و سقم دارد و در صورتی که اطلاع ندارند یا اطلاعاتشان کافی نیست بهترین راهکار این است که اصلا انتشار چیزی که نمی‌دانند را انجام ندهند که در غیر این صورت یکی از حلقه‌های زنجیره‌ای خواهند بود که بعد از تشکیل پرونده این‌ افراد هم درگیر خواهند شد.

چاپ در شماره ی ۱۲۶۷روزنامه ی یادگار امروز مورخ۱۴۰۲/۰۳/۰۶