شاهد ۷۰۰ساله تفرشی

درخت چنار هفتصد ساله ششناو در قلب شهر تفرش جا خوش کرده است. به همین خاطر برای بازدید از آن باید بار سفر ببندید و به‌سمت استان مرکزی بروید. تفرش در ۹۰کیلومتری شهر اراک و در دره‌ای محصور بین بلندی‌های زاگرس شکل گرفته است. این درخت بزرگ در خیابان آیت الله سعید و نزدیک به میدان امام خمینی (ره) استوار است. مسجد ششناو را که پیدا کنید، درخت چنار را هم می‌بینید.

درخت چنار ششناو از درخت های کهن ایران و قدیمی‌ترین درخت در استان مرکزی است. بلندای آن ۱۷.۵ متر است و اندازه تاج درخت ششناو را حدود ۱۵ متر تخمین زده‌اند. محیط تنه درخت به ۹ متر می‌رسد و قطری به‌اندازه ۸ متر دارد. عظمت این درخت همه را متحیر می‌کند. درخت چنار ششناو آن‌قدر باشکوه است که نمی‌شود از آن چشم برداشت. بعد از گذشت سال‌های طولانی این درخت خم به ابرو نیاورده است و همچنان استوار مانده است. شاخ‌وبرگ‌هایش در‌ هم‌ پیچیده است و نور خورشید به‌سختی از بین آن‌ها می‌گذرد. شاخه‌های درخت ششناو در طی این سال‌ها سایه‌بان عابرهایی بوده است که از کنار این چنار گذشته‌اند.

قدمت درخت ششناو

از عظمت تنه و بلندای درخت چنار ششناو پیداست که سن‌وسال دورودرازی دارد؛ اما شاید فکرش را هم نکنید که حدود ۷ قرن از زندگی این درخت می‌گذرد. درخت ۷۰۰ ساله ششناو از مهم‌ترین بخش‌های تفرش و مجموعه ششناو است. در پای درخت آب قناتی جاری است که حدود ۱۰۰۰ سال قدمت دارد. محل اصلی قنات مسجد ششناو است. در گذشته برای تقسیم‌کردن آب قنات، شش ناودان ساخته بودند و با کمک آن آب را به بخش‌های مختلف هدایت می‌کردند. ششناو تفرش شامل مسجدهای جامع و تابستانه، تکیه، درخت چنار و قنات است.

بعد از ساخت قنات، مسجد ششناو را ساختند و درخت چنار را کنارش کاشتند. یکی از این ناودان‌ها به کنار درخت چنار می‌رسد. آبی زلال از این کانال جاری است که زیبایی درخت چنار را چندبرابر می‌کند. این آب در کانال‌های شهر جاری می‌شود و به محله‌های اطراف و حمام‌ها می‌رسد. به همین خاطر درخت چنار را از قدیم‌ها به شش ناودان می‌شناختند و امروزه اسم آن را به ششناو تغییر داده‌اند.

سایر درختان کهنسال شهرستان تفرش

تفرش به‌خاطر موقعیت آب‌وهوایی و پوشش گیاهی مناسبش یکی از جذاب‌ترین شهرهای کوهستانی است. باغ‌های گردو و بادام از زیباترین چشم‌اندازهای این منطقه هستند. درخت ششناو تفرش تنها درخت قدیمی در این شهر نیست. در بخش‌های مختلف تفرش چند درخت چنار دیگر هم وجود دارد که سن‌وسالی از آن‌ها گذشته است.

چنارهای کهنسال تفرش

در روستای «دینه گرد» یا «دینیجرد» می‌توانید از چناری دیدن کنید که محیط آن به ۹ متر می‌رسد. قطر تنه درخت ۸.۲ متر است و زیبایی محصورکننده‌ای دارد. بلندای این درخت ۱۷.۵ متر است و تاجش به ۱۱.۵ متر می‌رسد.  این چنار ۴۰۰ساله است. می‌توانید آن را کنار بقعه «عزیز پیغمبر (ص)» پیدا کنید. این درخت برای بومی‌های دینیجرد ارزش زیادی دارد. آن‌ها معتقد هستند که این درخت برایشان خوش‌یمنی می‌آورد.تا مسجد وقف محله تفرش که بروید، چناری تنومند می‌بینید که ۴۰۰ سال از سن آن می‌گذرد. بلندای این درخت ۱۱ متر است و جلوه باشکوهی دارد. علاوه بر آن می‌توانید از مسجد قدیمی هم دیدن کنید. کتیبه‌ای گچی در این مسجد است که از دوره قاجار به یادگار مانده است.کنار مزار «شاهزاده قاسم»، یکی از نوادگان اما موسی کاظم (ع)، چنار دیگری سر به فلک کشیده است. دست‌های هنرمند طبیعت پیچ‌وتاب زیبایی به تنه این درخت داده است که دیدن دارد. از زیبایی این چنار۴۰۰ساله همین را بگویم که بخشی از ریشه‌هایش از دل خاک بیرون زده‌اند. این ریشه‌ها نشان از اصالت درخت چنار دارد. بلندای این درخت به ۱۶ متر می‌رسد و پهنای تاجش ۱۴ متر است.چنار ۴۰۰ساله دیگری هم نزدیک به امامزاده «شاهواروق» استوار است. کشف زیبایی‌های آن را به عهده خودتان می‌گذارم.

توت ۱۷۰ساله

روستای قلعه محی الدین یکی از روستاهای خوش‌آب‌وهوای تفرش است. در این روستا درخت‌های سرسبزی مثل گردو، بادام، زرآلود و توت به ثمر رسیده‌اند. بین آن‌ها درخت توتی هست که ۱۷۰ سال از عمرش می‌گذرد. خوب است تا پای این درخت بروید و از زیبایی‌هایش دیدن کنید.

چاپ در شماره ی ۱۲۶۳روزنامه ی یادگار امروز مورخ۱۴۰۲/۰۳/۰۱