گام جدید در مسیر تهران – بغداد

رئیس‌جمهور عراق در صدر هیأتی بلندپایه روز گذشته وارد تهران شد. عبداللطیف جمال رشید را در این سفر هیئت عالی رتبه همراهی می کرد .

عبداللطیف جمال رشید نخستین بار بود که در مقام رئیس جمهور به ایران سفر می کرد .کارشناس مسائل منطقه در باره این سفر مهم گفت: سفر رئیس جمهور عراق به ایران که اولین سفر وی بعد از تصدی عنوان ریاست جمهوری است، می‌تواند گام جدید و یک نقطه عطفی در روابط دو کشور به حساب آید.

اصغر زارعی، کارشناس مسائل منطقه در خصوص اهمیت و اهداف سفر رئیس جمهور عراق به ایران به خصوص در شرایط فعلی منطقه پس از عادی سازی روابط ایران و عربستان، اظهارداشت: آقای «عبداللطیف رشید» رئیس جمهور عراق به دعوت رسمی جمهوری اسلامی ایران در یک سفر یک روزه وارد کشورمان شده و دیدارهایی را با مقامات ارشد کشورمان، خواهد داشت.

وی ادامه داد: عراق به واسطه‌ی قرابت‌های فرهنگی، سیاسی، امنیتی، اقتصادی و همکاری‌های بسیار نزدیکی که این دو کشور در طی سال‌های پس از سقوط رژیم بعث اتفاق افتاده، یکی از کشورهای نزدیک به ایران در موضوعات مختلف بوده و دولت عراق و گروه‌های سیاسی در این کشور برای ایجاد پیوند و اتحاد بیشتر با ایران، نقش کلیدی و موثری داشته‌اند.

این کارشناس مسائل منطقه افزود: سفر رئیس جمهور عراق که اولین سفر وی بعد از تصدی عنوان ریاست جمهوری است، می‌تواند گام جدید و یک نقطه عطفی در روابط دو کشور باشد. موضوعات فی مابین در جهت توسعه همکاری‌های سیاسی، امنیتی و خصوصا مباحث اقتصادی و گسترش تبادلات تجاری به خصوص در حوزه انرژی و نفت از مسائلی است که می‌تواند روابط دو کشور را از ابعاد جدیدی برخوردار کند.

زارعی مطرح کرد: همان طور که در گذشته هم ایران و عراق در زمینه‌های امنیتی و بحث‌های «مبارزه با تروریسم و امنیت پایدار» در منطقه همکاری‌های خوبی داشتند و با توجه به حضور برخی از عناصر بر هم زننده ثبات در منطقه اقلیم کردستان عراق و همچنین حضور نیروهای تروریستی و آمریکایی در این کشور و ایجاد ناامنی، همکاری دو کشور برای اقداماتی که می‌تواند موجب خروج نیروهای تروریستی آمریکا از عراق شود، می‌تواند بسیار موثر باشد.

وی گفت: نقشی که دولت عراق برای «ایجاد تعادل و رابطه میان ایران با عربستان» ایفا کرد، بسیار سازنده‌ بود و پنج دور مذاکراتی که بین مقامات ارشد ایران و عربستان سعودی با وساطت و میانجگیری دولت عراق صورت گرفت، منجر به دیدار نهایی در پکن شد.

این کارشناس مسائل منطقه افزود: این دیدار با وساطت رئیس جمهور چین، ایجاد یک روابط جدید در روابط منطقه‌ای بین ایران و عربستان و سایر کشورهای عربی با جمهوری اسلامی ایران و فاصله گرفتن از سیاست‌های مداخله جویانه رژیم صهیونیستی و آمریکایی‌ها در منطقه را در پی داشته است.

زارعی بیان‌ کرد: این سفر از ابعاد بسیار مهم و گسترده‌ای برخوردار است و تداوم این ارتباطات و رایزنی‌های سیاسی، می‌تواند برای منافع بلند مدت منطقه، فضای جدیدی را ایجاد کند.

وی مطرح کرد: زمینه‌هایی که امروز ما می‌بینیم با توجه به فرآیند خوبی که در منطقه شروع شده و ایجاد صلح و ثبات در یمن، سوریه و عراق و سایر مناطق، این همکاری‌ها و رایزنی‌های دیپلماتیک، می‌تواند شرایط را برای همزیستی بهتر، امنیت و ثبات پایدار سیاسی، اقتصادی و امنیتی را به همراه داشته باشد.

این کارشناس مسائل منطقه اظهارداشت: قطعا رفت‌ و آمدهای دو کشور دوست و همسایه‌ ایران و عراق زمینه را برای همکاری‌های گسترده‌تر در سایر کشورهای منطقه در پی خواهد داشت.

زارعی در خصوص تاثیر این سفر در رفع موانع موجود در مسیر «تعاملات تجاری» دو کشور، گفت: ابتدا باید توجه داشت که با آنکه رئیس جمهور عراق به عنوان مقام رسمی دولت عراق است اما بحث‌های اجرایی و عملیاتی با دولت و نخست وزیر عراق وجود دارد لذا رئیس جمهور یک نقش تشریفاتی می‌تواند داشته باشد.اما می‌تواند زمینه ای را فراهم کند که در بحث‌های اجرایی و عملیاتی آقای سودانی و پارلمان عراق، به تبعیت از تفاهمات همکاری‌هایی که در این سفر بحث‌ و بررسی خواهد شد، گام‌های موثری را بردارند.

این کارشناس مسائل منطقه افزود: قطعا دو کشور قائل به این هستند که روابط و همکاری‌ها در سطوح بالاتر تداوم پیدا کند و موانعی که مطرح می‌شود، نمی‌تواند مانع گسترش روابط و همکاری دو کشور شود.

زارعی خاطر نشان کرد: امروز ما شاهد هستیم که دولت عراق با توجه به رفع برخی از موانع توانسته بخش قابل توجهی از معوقه خود را در خصوص واردات انرژی از ایران را پرداخته و در زمینه ورود تجار و صادرات اقلام ایرانی به داخل عراق و اقلیم‌ کردستان زمینه‌های خوبی را فراهم آورده و قطعا این دیدارها نیز بستر این موضوعات را بیش از پیش مهیا می‌کند.

اراده ایران و عراق، توسعه روابط و مناسبات است

آیت الله سید ابراهیم رئیسی روز شنبه پس از مذاکرات خصوصی با «عبداللطیف رشید» رئیس جمهور عراق، در نشست مطبوعاتی مشترک ضمن خوشامدگویی به وی و هیات همراه اظهار داشت: مذاکرات خوبی بین ما انجام شد که در حوزه های مختلف بحث‌هایی انجام شده است.

وی بیان کرد: در حوزه های سیاسی ، اقتصادی و تجاری و حوزه های فرهنگی بین ایران و عراق مناسبات خوبی تاکنون رقم خورده و اراده دو کشور برتوسعه روابط و مناسبات است

آیت الله رییسی روابط تهران و بغداد را فراتر از روابط سایر کشورها و روابطی راهبردی توصیف کرد و گفت: سطح روابط تجاری و اقتصادی ایران و عراق بیش از ۱۰ میلیارد است و این‌ رقم می تواند به سطح بالاتری ارتقا یابد.

رئیس جمهور افزود: روابط دو کشور در حوزه مسائل زیرساختی، آب و برق و گاز و انرژی ادامه دارد به شکلی که بتوانیم با استفاده از ظرفیت های موجود، تبادلات بین دو دولت صورت گیرد تا نیازها مرتفع شود.

آیت‌الله رییسی با اشاره با امضای تفاهم نامه امنیتی ایران و عراق که سال گذشته به امضا رسید، امنیت عراق را برای ایران مهم دانست و گفت: تفاهم نامه امنیتی بین دو کشور برقرار شده است که به امنیت منطقه کمک خواهد کرد؛کوچکترین ناامنی در عراق ناامنی در ایران محسوب می شود و امنیت عراق برای ایران مهم است.

رئیس جمهور در ادامه با اشاره به حضور نیروهای آمریکایی در منطقه بیان‌ کرد: به همان میزان که انجام‌ مذاکرات بین کشورهای منطقه را مفید می دانیم، حضورهای نیروهای خارجی در منطقه را مفید نمی‌دانیم و حضور آمریکایی ها را مخل امنیت منطقه تلقی می‌کنیم.

رئیس شورای عالی امنیت ملی تاکید کرد: ارتباطات ایران با عراق و کشورهای منطقه با نگاه به منافع مشترک است ولی آمریکا به منافع خود می اندیشد.

آیت الله رئیسی اظهار داشت:‌ روابط خوبی که امروز بین ایران و عراق برقرار است، فقط همکاری های دوجانبه نیست بلکه به همکاری های منطقه ای و بین المللی خواهد انجامید.

رییس جمهور ابراز امیدواری کرد که سفر رییس جمهور عراق به تهران نقطه عطفی در جهت ارتقای روابط دو کشور باشد.

«عبداللطیف رشید»نیز  در نشست خبری مشترک با آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی با قدردانی از دعوت رئیس جمهوری اسلامی ایران برای سفرش به تهران، گفت: هدف از این سفر تأکید بر روابط تاریخی دو کشور دوست و همسایه، ایران و عراق است.

رئیس‌جمهور عراق اضافه کرد: این روابط میان دو کشور تنها به روابط میان نهادهای دولتی منتهی نمی‌شود؛ زیرا ما با ایران تاریخ و جغرافیای مشترکی داریم و علاوه بر این شاهد اقوام و قومیت‌های مشترکی نیز هستیم.

وی با اشاره به روابط خوب ایران و عراق در حوزه تجارت، ادامه داد: مثل روز روشن است که روابط بین دو کشور، روابط محکم و غیرقابل تغییری است و این امر، ناشی از تلاش دو کشور در همه زمینه‌ها بر اساس منافع مشترک و با حفظ استقلال است.

رشید اظهار داشت: برای بیان روابط تاریخی دوکشور به ساعت‌های زمان نیاز داریم. ملت عراق به وفاداری مشهور است و هیچ‌گاه کمک جمهوری اسلامی ایران را فراموش نخواهیم. دولت ایران در مبارزه با رژیم سابق دیکتاتوری به ملت عراق کمک کرد و مرزهای خود را به روی اقوام عراقی گشود تا بتوانند پناهی برای خود پیدا کنند.

رئیس‌جمهور عراق تصریح کرد: هیچ‌گاه حمایت ایران از کُردهای عراق در حلبچه را که مورد حملات شیمیایی رژیم قبلی قرار گرفتند فراموش نمی‌کنیم. روابط دو کشور محکم است و روزبه‌روز محکمتر هم خواهد شد. ما باید این روابط را در تمامی زمینه‌ها بهبود ببخشیم و مشکلات را از سر راه برداریم.

وی با درخواست توجه به حق‌آبه عراق از رودخانه‌های منتهی به دجله و فرات، همچنین خواستار همکاری ایران و عراق در زمینه مبارزه با تجارت مواد مخدر شد و گفت: مواد مخدر ملت‌ها را درگیر کرده و مهم است که نهادهای دو کشور برای بهبود زیرساخت‌ها در همه حوزه‌ها تعامل و همکاری داشته باشند.

رشید افزود: در نشستی که اندکی قبل داشتیم، به جزئیات موضوعاتی که باید حل شود پرداختیم. ما باید برای دستیابی به موفقیت به خصوص در ارتقای امنیت تلاش خود را افزایش دهیم.

رئیس‌جمهور عراق ضمن تبریک بهبود روابط ایران و پادشاهی سعودی گفت: ما اعتقاد داریم که این گام باعث تثبیت امنیت در منطقه خواهد شد و به امنیت ملت‌های ما و سایر ملت‌های منطقه کمک خواهد کرد.

(چاپ در شماره‌‌ی ۱۲۴۵ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲)