مشکلات اقتصادی ایران هرگز با آزمون و خطای ادغام وزارتخانه‌ها حل نمی‌شود

(محمدرضا سبزعلیپور/ اقتصاددان)

این تفکر که رفع مشکلات تولید و تجارت کشور را در گرو ایجاد “وزارت بازرگانی” می‌دانند، اشتباه است.  این مبحث را باید با این توضیح آغاز کنم که قریب به ۵ سال پی در پی از تأکید مقام معظم رهبری در خصوص رشد و رونق و جهش تولید و رفع موانع آن سپری شده اما در این ۵ سال چندان خبر مثبت و راضی کننده‌ای در زمینۀ توسعه و “رونق و جهش تولید” به گوش نرسیده و از اَعمال و رفتار غالب دولتمردان و مسئولین ذی‌ربط اقتصادی اصلا و ابدا بوی توجه و اهتمام به “تولید” به مشام نمی‌رسد، اما متأسفانه در طی ۵ سال اخیر، آمار دلالی و قاچاق کالا چشمگیر و قابل تأمل بوده است!!

در این راستا یادآور می‌شوم که “دولت روحانی” تمام هم و غم خود را صَرف تفکیک “وزارت صنعت، معدن و تجارت” و همچنین عزم خود را جزمِ احیای مجدد “وزارت بازرگانی” کرد و معلوم نبود در سال‌هایی که قرار بوده تا “رونق تولید” هدف باشد چرا آن دولت به ‌یاد “رونق بازرگانی” افتاده و اینچنین تند و تیز پیگیر این موضوع بود؟ قطعاً چنین سیاست و عملکردی از طرف دولت سابق سؤال‌ برانگیز بود و اکثر بزرگان کشور، صاحب نظران برجسته و کارشناسان با اقدام آن دولت جهت احیای “وزارت بازرگانی” مخالف و پیگیری آن را کاری بیهوده و آب در هاون کوبیدن می‌دانستند!!

راجع به چرایی تفکیک، عملکردِ مثبت و منفی این وزارتخانه و همچنین تفکیک “وزارت صنعت، معدن و تجارت” بسیار سخن گفته و موضوع را از مَنظرِ کارشناسی، تحلیل و واکاوی نموده‌ایم، به همین خاطر فعلاً قصد ندارم که مجدداً وارد این بحث تکراری بشوم، فقط می‌خواهم به این موضوع بپردازم که چرا دولت سیزدهم هم به این نتیجه رسیده که احیای “وزارت بازرگانی” می‌تواند مشکلات اقتصادی ایران و سختی معیشت مردم را حل و فصل کند؟ چرا و به چه دلیلی به چنین جمع‌بندی رسیده‌اند؟ چرا پس از گذشت چهل و چهار سال هنوز در “آزمون و خطا” و داستان “شل کن و سفت کن” گیر کرده و در “دور و تسلسل” افتاده‌ایم؟!

حال، اولین سوالی که به ذهن هر کسی خطور می‌کند این است که: آیا ادغام وزارت بازرگانی با وزارت صنایع و معادن به بهتر شدن اوضاع اقتصادی کشور منجر شد؟ در پاسخ باید عرض کنم که متأسفانه خیر، مسئولان و دولتمردان کشورمان باید توجه داشته باشند که مشکلات اقتصادی ایران هرگز با آزمون و خطای ادغام وزارتخانه‌ها حل نمی‌شود بلکه مشکل اصلی در ساختار وزارتخانه ها و نحوه اِعمال مدیریت دولت در این مجموعه‌ها است، ساختار برخی از وزارتخانه‌ها به۴۰ الی۵۰ سال قبل بازمی‌گردد.

(چاپ در شماره‌‌ی ۱۲۴۴ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۹ اردیبهشت ۱۴۰۲)