جهش بی‌سابقه نرخ مسکن

(محمد فیروزی/ کارشناس مسکن)

در قانون اساسی دولت مکلف شده است که زمین یا مسکن را برای خانواده‌های ایرانی فراهم کند. این‌ یک قانون تکلیفی برای دولت است. ساخت مسکن ملی در این حجم نیاز به همکاری تمام قوای دولتی و نهادهای حاکمیتی دارد تا عملیاتی و اجرا شود و تنها وزارتخانه از پس آن برنمی‌آید.

رشد نرخ تورم و کاهش ارزش پول به‌قدری قدرتمند بوده که تلاطم در تمامی بازارهای مالی از جمله بازار مسکن را ایجاد کرده است. این اتفاق باعث شده، نرخ مسکن به‌صورت روزانه تغییر داشته باشد و بسیاری از فروشندگان از ترس رشد نرخ از فروش عقب‌نشینی کنند که این امر باعث رکود بازار مسکن شده است. از طرفی، نرخ مصالح ساختمانی با رشد چشمگیری مواجه بوده و هر بار شوک قیمتی تازه‌ای را از ابتدای پاییز تجربه کرده که در ماه‌های اخیر شدت گرفته است.

در قانون اساسی دولت مکلف شده، زمین یا مسکن را برای خانواده‌های ایرانی فراهم کند که این ‌یک قانون تکلیفی برای دولت است. سوالی که پیش می‌آید، این است که دولت در ۴۲ سال گذشته، چرا این کار را انجام نداده است؟ در گذشته طرحی ملی با نام مسکن مهر ایجاد شد که فارغ از ایرادات موجود، به‌علت حجم بالای کار، در مجموع مقداری از انتظارات را که حق مردم و البته قشر با سطح درآمدی پایین‌تر بود، برآورده کرد. این طرح باعث شد، هم اشتغال و نیروی کار افزایش پیدا کند و هم چرخه اقتصادی به‌دلیل چند صد شغلی که به‌شکل مستقیم از این طرح به وجود آمد، رونق پیدا کند، اما متاسفانه به‌دلیل سیاست‌های موجود، فرآیند این موضوع کند و متوقف شد.

ساخت مسکن در این حجم نیاز به همکاری تمام قوای دولتی و نهادهای حاکمیتی دارد تا عملیاتی شود. تعادل در عرضه و تقاضا در بازار مسکن برقرار نشد و کاهش عرضه و تقاضا براساس میانگین جمعیت جوان باعث جهش بی‌سابقه نرخ مسکن در بازار شد. وقتی زمین گران می‌شود، به‌طبع مصالح ساختمانی هم افزایش نرخ می‌یابد و همین دلایل باعث افزایش نرخ مسکن، رهن و اجاره است. یکی از آسیب‌هایی که افزایش نرخ مسکن به همراه دارد، سست شدن بنیاد خانواده‌ها است.

متاسفانه حتی با روی کار آمدن دولت سیزدهم هم، به‌دلیل ناتوانی مسئولان وزارتخانه‌ای، آن‌ها نتوانستند بر برنامه‌های رئیس‌جمهوری برای ساماندهی بخش مسکن نظارت و انتظارات مردم را برآورده کنند. به‌طبع هر چیزی که گران شود، تاثیر مستقیم بر زندگی مردم دارد و پول‌های سرگردان وارد این بازار می‌شوند، در نتیجه تورم و گرانی مسکن روز به روز تشدید می‌شود و خرید خانه را برای اقشار کم‌درآمد به یک رویا تبدیل می‌کند.

کشور ما در دنیا جزء معدود کشورهایی است که با وجود اینکه در بازار خرید و فروشی انجام نمی‌شود، اما قیمت‌ها روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کنند. امیدواریم با ورود آقای بذرپاش و مدیریت ایشان، در حوزه‌هایی که فعالیت می‌کنند، حرکت مثبتی را شاهد باشیم. برخلاف جوان بودن، اما تجربه ایشان به‌طور حتم می‌تواند به این وزارتخانه کمک کند. به‌طورقطع، اگر حمایت‌های مجموعه دولت و قوای دیگر درباره برنامه‌های جدید محقق شود، ایشان در حوزه راه و شهرسازی می‌تواند یکی از وزرایی باشد که سابقه ماندگار از خود بر جای می‌گذارد.

باید توجه داشت که وزارت راه و شهرسازی متولی امر مسکن است، اما تامین منابع مالی دست این وزارتخانه نیست و باید وزارتخانه‌های دیگر هم کمک کنند تا مقداری این وضعیت را درست کنند. موضوع مسکن جزو نخستین آورده‌های یک خانواده است که باید به آن توجه داشت.

(چاپ در شماره‌‌ی ۱۲۳۱ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۲۱ فروردین ۱۴۰۲)