افزایش سواد رسانه‌ای؛ راهکار مدیریت فضای مجازی

(راضیه ناظری/ روان‌شناس)

این روزها در هر خانواده‌ای شاهد استفاده زیاد از اینترنت و گشت‌وگذار در داخل وب‌سایت‌های مختلف هستیم که این امر زندگی شخصی افراد را تحت شعاع خود قرار داده است. عدم مدیریت و کنترل در استفاده از اینترنت باعث شده تا صله‌رحم، صمیمت بین اعضای خانواده، حرف‌زدن چهره‌به‌چهره کم‌رنگ شود و جای آن را ساعت‌ها گشت‌وگذار در بسترهای مختلف بگیرد که این عامل خود اثرات منفی زیادی بر نوع روابط در زندگی به‌ویژه زندگی زناشویی وارد کرده است.

اعتیاد به اینترنت و فضای مجازی علاوه بر تلف کردن و ازبین‌بردن زمان باعث ازهم‌پاشیدگی اعضای خانواده از یکدیگر می‌شود، عدم نظارت والدین و دوری اعضای خانواده از یکدیگر، کاهش معاشرت، گـسست فکری و عاطفی، جذب‌شدن به ارزش‌ها و افراد بیگانه، آسیب به‌سلامت روان و جسم تنها بخشی از مضرات استفاده بیش از حد از اینترنت و وابستگی به فضای مجازی است.

راهکار جلوگیری از اعتیاد به اینترنت باید از والدین که الگوی فرزندان هستند شروع شود، والدین باید توجه داشته باشند که وسایل ارتباطی که با اینترنت و فضای مجازی سروکار دارند را در سنی در اختیار  کودکان و نوجوانان قرار دهند که بتوانند لزوم استفاده از آن را درک کنند نه این‌که برای سرگرم‌کردن کودک اجازه استفاده راحت از اینترنت و فضای مجازی را به آن‌ها بدهند.

به‌هرحال امروزه استفاده از شبکه‌های اجتماعی سبک زندگی افراد را تغییر داده است، این بستر باعث شده تا علی‌رغم حضور فیزیکی افراد خانواده در کنار هم اما از هم دور باشند و هرکدام ساعت‌ها وقت خود را در دورهمی‌ها صرف گشت‌وگذار در این بستر کنند این در حالی است که برای استفاده از فضای مجازی باید زمان را مدیریت کرد. در این بین داشتن سواد رسانه‌ای برای همه اعضای خانواده امری ضروری است، افزایش سواد رسانه‌ای بهترین راهکار برای مقابله با آسیب‌های فضای مجازی است. در کل آموزش استفاده از شبکه‌های اجتماعی و اینترنت، همراهی والدین با فرزندان و ایجاد رابطه دوستانه از جمله راهکارهای در امان‌ماندن از آسیب‌های فضای مجازی به شمار می‌رود.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۲۱۷ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۲۰ اسفند ۱۴۰۱)