حذف ۳ میلیون صنف از پرداخت مالیات، هدفی سیاسی دارد

(غلامرضا سلامی/ اقتصاددان)

پیشنهادی که درباره حذف ۳ میلیون صنف از مالیات مطرح شده، فقط هدفی سیاسی دارد؛ که این هم کوتاه‌مدت است و این خوشحالی مدت زیادی نمی‌ماند. در رابطه با این رقمی که اعلام شده، اگر در واقعیت درآمد کسبه ماهی ۵۰۰ میلیون تومان باشد، رقم مالیاتی باید خیلی بیشتر باشد. ۵۰۰ میلیون تومان یعنی هر کسبه حداقل باید ۵۰ میلیون تومان مالیات بدهد؛ این در شرایطی است که من مالیات کسبه را ۱۰ درصد در نظر گرفتم، اما مالیات کسبه تا ۲۵ درصد بالا می‌رود.

با توجه به مالیات ۵۰ میلیون تومانی و حدود ۳ میلیون کسبه‌ای که اعلام شده، باید مالیات کسبه حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان باشد. این‌که در عمل از این ۳ میلیون نفر چقدر مالیات می‌گیرند، بحث دیگری است، ولی اگر واقعا درآمد کسبه عدد ۵۰۰ میلیون تومان باشد، رقم مالیات باید بالاتر باشد. در هر صورت این‌که درآمد مالیات مشاغل این‌قدر پایین است، به ضعف ساختار مالیاتی کشور برمی‌گردد؛ وگرنه شما می‌دانید که برای مثال اگر قیمت پنیر گران شود، کاسب قیمت پنیر را بالا می‌رود. گوشت گران شود، قیمت گوشت را بالا می‌برد.

کاسب، درصد سود خود را می‌گیرد؛ یعنی نه‌تنها تورم، روی درآمد کسبه اثر منفی ندارد، بلکه اثر مثبت هم دارد. البته من درباره صنوفی صحبت می‌کنم که درآمد دارند و گروهی هم هستند که درآمدی ندارند. اما در کل صنوف خود را با تورم تطبیق می‌دهند، در حالی که کارمند و کارگر اصولا نمی‌توانند خود را با تورم تطبیق دهند. اگر ۲۰ درصد حقوق‌شان اضافه شود، باید ۴۰ درصد تورم را تحمل کنند. ما اگر بخواهیم طبق قانون از مشاغل مالیات بگیریم، بالقوه باید عددی در حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان باشد، اما آنچه که در عمل اتفاق می‌افتد، بنا به گفته نماینده مجلس، ۱۵ هزار میلیارد تومان است که این به ضعف سیستم مالیاتی برمی‌گردد. بر همین اساس، معتقدم که پیشنهادی که درباره حذف ۳ میلیون صنف از مالیات مطرح شده، فقط هدفی سیاسی دارد؛ که این هم کوتاه‌مدت است و این خوشحالی مدت زیادی نمی‌ماند.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۲۱۳ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۱۴ اسفند ۱۴۰۱)