از حرف‌درمانی تا عمل نکردن به وعده‌ها

(مریم بهنام راد/ گروه اقتصاد یادگار امروز)

شاید حل مشکلات صنعت خودرو یکی از برنامه‌های وزیر صمت در دولت سیزدهم بوده، اما کاهش عرضه خودرو و تورم قیمت در بازار پُر طرفدار خودرو همچنان به مشکلات دولت گذشته که ده‌ها هزار خودرو به علت نقصی قطعات در پارکینگ خودروسازان خاک می‌خورد، افزوده است. شهریور ۱۴۰۰بود که فاطمی امین وزیر پیشنهادی صمت، برنامه‌ای با محور‌های مختلف جهت کسب رأی اعتماد، مقابل بهارستان‌نشینان معرفی کرد. بخشی از این برنامه درباره خودرو بود که طی آن فاطمی امین مدعی شده بود که می‌خواهد تولید خودرو را به تیراژ ۳ میلیون خودرو در سال برساند.

در همان زمان دستیابی به تولید سه میلیون خودرو و یک میلیون صادرات در سال ۱۴۰۴ از سوی برخی کارشناسان غیرممکن عنوان شد چراکه آنان معتقد بودند، تولید این میزان خودرو زمان‌بر بوده و حداقل ۱۵۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز دارد و ظرف چهارسال قابل اجرا نخواهد بود. بر اساس وعده وزیر صمت، دولت رئیسی تا سال ۱۴۰۴ باید در جدول خودرو جایی بین آلمان و هند قرار بگیرد، جدولی که تا امروز نه‌تنها ترسیم نشده بلکه تمام رویا‌های مردم برای صاحب خودرو شدن را دست نیافتنی کرده است.

رویاپردازی برای رسیدن به وزارت صمت

هر ایرانی آرزو دارد که صنعت خودروسازی کشورش به جایی برسد که بتواند با سایر کشور‌های صاحب نام در این صنعت رقابت کند و وعده فاطمی امین محقق شود، اما با چه برنامه و ساختاری هنوز مشخص نیست! وزیری که تاکنون نتوانسته بازار داخلی را به ثبات عرضه و قیمت برساند چطور می‌خواهد نام صنعت ایران را در جدول خودرو جایی بین آلمان و هند قرار دهد!

ایران‌خودرو و سایپا به‌همراه دیگر خودروسازان کوچک کشور در سال ۱۴۰۰ تعداد ۹۶۳ هزار و ۱۷۹ دستگاه خودرو تولید کردند. مطابق آمار‌های رسمی منتشره وزارت صنعت، معدن و تجارت، این آمار با افت ۲.۹ درصدی در مقایسه با سال ۹۹ (تولید ۹۹۱ هزار و ۶۹۸ دستگاه خودرو) همراه شد. این در حالی است که چین بزرگ‌ترین تولیدکننده خودرو سواری در جهان طی ماه‌های ژانویه تا سپتامبر امسال بوده به طوری که ۱۶ میلیون و ۳۶۱ هزار دستگاه خودرو سواری در این مدت تولید کرده و سهم ۳۲.۸ درصدی از کل تولیدات جهان را به خود اختصاص داده است. تولید خودروی چین ۱۵.۱ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد داشته است.

در همین رابطه آرمان خالقی، قائم مقام دبیرکل خانه صنعت و معدن و تجارت گفت: اعلام وعده‌هایی که تحقق آن با هیچ یک از برنامه‌های فعلی وزارت صمت هم‌خوانی و مطابقت ندارد باعث بیاعتمادی بیشتر مردم به حرف‌ها و سیاست‌های اقتصادی دولت می‌شود.

به گفته‌ی خالقی، دستیابی به تولید سه میلیون خودرو و یک میلیون صادرات به معنی طراحی و عملیاتی کردن برنامه‌ای با کمترین نقص و هدفی متعالی برای جبران کاستی‌ها در صنعت خودروسازی کشور است نه این‌که خودرو را به کالای لوکس و گران در بازار تبدیل کنند.

قائم مقام دبیرکل خانه صنعت و معدن و تجارت بیان کرد: وقتی دولت موضوعی را به عنوان سیاست کلان مطرح می‌کند، قاعدتاً باید برای آن طرح و هدف مشخص داشته و نحوه اجرای آن نیز برنامه‌ریزی شده باشد. زمانی که از تولید سه میلیون دستگاه خودرو حرف در میان است باید به نسبت آن قطعه‌سازان، تجهیز و امکانات زیرساختی تولید قطعه و در نهایت عرضه خودرو به بازار فراهم شود و بازار برای عرضه تولیدات با رقابت بالا آماده باشد.

وی تصریح کرد: اگر تمام این وعده‌ها “حرف درمانی” تنها برای تسکین موقت بازار باشد، آن هم با واکنش مخرب روبرو و در نهایت به ضرر تولید کننده و مصرف‌کننده می‌شود، اما طرح چنین وعده‌هایی با تفکر حل چالش و رفع مشکلات موجود در صنعت خودروسازی کشور به عنوان راهکار نجات این صنعت به‌شمار می‌آید و در غیر این صورت وضعیت را بحرانی‌تر می‌کند.

خالقی با طرح این سوال که در زمان طرح این وعده از سوی وزیر صمت آیا وضعیت زیرساخت زنجیره تولید خودرو ارزیابی شده بود یا خیر، گفت: تولید قطعات از سوی قطعه‌سازان داخلی و واردات بخشی از آن برای هر دو خودروساز کشور موضوع با اهمیتی است که قطعاً قبل از طرح تولید سه میلیون دستگاه خودرو از سوی وزیر و تأمین نقدینگی جهت تولید قطعات از سوی قطعه‌سازان اعتبارسنجی شده است که در صورت نبود برنامه برای تحقق چنین وعده‌ای، می‌تواند منجر به بی‌اعتمادی مردم به سایر وعده‌های وزیر صنعت شود؛ وضعیتی که متأسفانه امروز ایجاد شده است.

قائم مقام دبیرکل خانه صنعت و معدن و تجارت در پایان تأکید کرد: کاهش تولید و افزایش قیمت خودرو و در ادامه آن رکود، ریزش نیروی کار و کاهش قدرت خرید مردم از تبعات عدم تحقق وعده‌های وزیر در صنعت و بازار خودرو است.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۱۸۵ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۸ بهمن ۱۴۰۱)