گروه اقتصاد یادگار امروز: مجید عشقی، رئیس سازمان بورس در ماههای اخیر، تلاشهای زیادی برای جلوگیری از آسیبهای جانبی تصمیمات دولت به بورس تهران کرده است. تصمیماتی از جمله افزایش نرخ سود یا کمتوجهی به بورس در بودجه ۱۴۰۲ و مسائلی از این دست. حال با تشدید نوسانات قیمتی در بازار ارز و طلا در کنار تورم بالای اقتصاد ایران، تصمیمات جدید دولت و بانک مرکزی حکایت از بیتوجهی مجدد به بازار بورس و اوراق بهادار تهران دارد.
بازار بورس و اوراق بهادار، یک بازار متشکل محسوب میشود. در این بازار عموماً تصمیمات نهادهای حکومتی و مخصوصاً نهادهای اقتصادی کشور به شدت تأثیرگذار است. به عنوان مثال؛ افزایش نرخ بهره بین بانکی که در اختیار بانک مرکزی است، تأثیرات منفی شدیدی را به بازار سرمایه تحمیل میکند. درباره نرخ ارز نیز بازار با کاهش دستوری نرخ ارز نیمایی که تأثیر بیشتری به نسبت نرخ دلار آزاد بر بورس میگذارد؛ ضربه میبیند. اعلام جزئیات بودجه سال ۱۴۰۲ نیز درصورتی که حاوی کم توجهی به بورس باشد؛ تراز شاخص کل بازار را پایین میکشد.
در مجموع تصمیمات وزارت صمت، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی به شکل مستقیمی بر بازار اثر میگذارد. این تصمیمات زمانی برای اهالی بازار سرمایه نگران کننده میشوند که سیاستگذاری یک وزارتخانه بر خلاف مقتضیات بورس باشد. به عنوان مثال؛ افزایش نرخ سود بین بانکی یکی از ابزارهای پولی بانک مرکزی برای کنترل تورم و نقدینگی است اما ارزش بازار سهام شرکتها را کاهش میدهد.
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس، از جمله رؤسای این سازمان محسوب می شود که در برابر تصمیماتی که به بورس ضربه میزند، مقاومت کرده است. حتی در دورهای که بحث تنظیم بودجه ۱۴۰۲ مطرح شد؛ خبر استعفای مجید عشقی منتشر شد که گفته شد دلیل آن بیتوجهی هیئت دولت به منافع بازار سرمایه در تنظیم بودجه است. البته بعد از ساعاتی با مخالفت اعضای شورای عالی بورس، عشقی در منصب خود باقی ماند. با این وجود و علیرغم به تلاشهای مسئولین سازمان بورس در این مدت برای جلوگیری از تصمیماتی که موجب فشار بر بورس تهران میشود؛ در روز های اخیر تصمیمات، به خواست دولت و در خلاف جهت نیاز بازار سرمایه اتخاذ میشود. در یک ماه اخیر با کمبود منابع گازی، در اولین وهله گاز صنایع بورسی قطع شد. در دو هفته اخیر نرخ سود بین بانکی بعد از چندین ماه دوباره به کانال ۲۱ درصد بازگشته است. رئیس کل جدید بانک مرکزی در اولین اقدام خود با کاهش دستوری نرخ ارز نیمایی روند صعودی شاخص کل را شکست.
با وقوع این اتفاقات، فعالان بازار سرمایه که امید زیادی به عملکرد مجید عشقی داشتند؛ نسبت به توانایی ایشان در ایستادگی مقابل تصمیماتی که به بازار ضربه میزند ناامید شدند. امروز تسنیم نیز در گزارشی ادعا کرده بودجه سال ۱۴۰۲ حاوی واگذاری سهامهای دولت به صندوق تثبیت است. با این وجود هنوز نگرانیهای فعالان این بازار درخصوص بودجه ۱۴۰۲ کاسته نشده و با تصمیمات روزهای اخیر بانک مرکزی، این نگرانی افزایش یافته است.
(چاپ در شماره ی ۱۱۷۲ روزنامهی یادگار امروز
مورخ ۲۲ دی ۱۴۰۱)
دیدگاه ها