تاخت‌وتاز دوباره‌ی کرونا

(صحراثابت قدم/ گروه جامعه یادگار امروز) 

کووید ۱۹ دوباره تاخت و تازش را آغاز کرده و نسبت به خطر تکرار صحنه بیماری و مرگ در بیمارستان‌ها هشدار داده می‌شود؛ خطری که می‌تواند نگرانی‌هایی را از بابت طوفان مجدد کرونا در فصل زمستان ایجاد کند، آن هم بعد از چند ماه آرامش. نام جدیدش BQ.۱.۱ است، در واقع می‌شود زیرسویه جدید از سویه اومیکرون ویروس کرونا، حالا اروپا و آمریکا را حسابی درگیر کرده و از چین و شرق دور هم خبرهایی از شیوع کرونا به گوش می‌رسد،‌ و همه این اطلاعات این سوال مهم را پیش می‌آورد که آیا ایران هم درگیر این زیرسویه جدید می‌شود؟

مراقب پروازها باشیم تا بلای سال ۹۸ تکرار نشود

مینو محرز، متخصص عفونی در این‌باره گفت: درگیر شدن کشور چین با زیرسویه جدید و احتمال این‌که این زیرسویه به کشور ما هم برسد، یادآور همان اتفاقی است که زمستان سال ۱۳۹۸ رخ داد. حالا هم چینی‌های ساکن ایران، اعم از تاجر و دانشجو برای تعطیلات سال نو و جشن کریسمس به چین رفته و برمی‌گردند و احتمال این‌که ویروس جدید وارد ایران شود، بالا می‌رود. باید در فرودگاه عبور و مرورها به شدت کنترل شود تا از احتمال شیوع مجدد کرونا طی زمستان پیش‌ رو پیشگیری شود. در حال حاضر وضعیت کرونا در کشور ما کاملا تحت کنترل است و نگرانی‌ای نداریم، بیشتر از کرونا درگیر آنفلوآنزا و ویروس‌هایی از این دست هستیم که باعث درگیری شهروندان با این بیماری‌ها شده است. آن‌چه که این روزها خصوصا بین کودکان شیوع پیدا کرده ویروس سنسیشیال تنفسی یا ویروس RSV است که باعث بروز عفونت‌هایی در ریه و مسیر تنفسی می‌شود. درواقع این ویروس عمدتا در کودکان زیر دو سال شایع است و البته می‌تواند بزرگسالان را نیز آلوده کند. یکی از عوامل مهم در افزایش ابتلا به این ویروس‌ها را می‌توان ماسک دانست، اغلب مردم ماسک‌ نمی‌زنند، در حالی‌که ماسک و خصوصا استفاده از ماسک خوب که بینی و دهان و راه‌های تنفسی را بپوشاند،‌ می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به ویروس‌ها و حتی تاحدودی از عوارض آلودگی هوا، تاثیر زیادی داشته باشد.

احتمال شیوع کرونا در اوایل اسفند

حمید عمادی، متخصص عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران هم گفت: پیش‌بینی‌هایی مبنی بر شیوع کرونا در زمستان امسال، خصوصا اوایل اسفند وجود دارد اما هیچ کدام از این پیش‌بینی‌ها پایه و اساس علمی ندارد، فعلا از لحاظ کرونا در موقعیت خوبی هستیم، اما واقعیت این است که با توجه به تعطیلات کریسمس و آمد و شد مسافران ایرانی و خارجی به کشور، احتمال شیوع زیرسویه جدید زیاد خواهد بود. عقل حکم می‌کند تحت این شرایط غافلگیر نشویم و از لحاظ دارو، پرسنل و کادر درمان، تخت‌های مورد نیاز برای بستری و … کاملا آماده باشیم. اگر از تزریق دز سوم واکسن کرونای کسی ۶ ماه گذشته باشد، و در گروه پرخطر شامل کودکان و زنان باردار و دارای بیماری‌های زمینه‌ای از جمله قلبی و تنفسی باشد، بهتر است تزریق دز چهارم را هم حتما انجام دهد. چیزی که اخیرا بین کودکان بسیار شایع شده ویروس RSV است که سال‌های گذشته هم بوده و اگر امسال بیشتر شاهد این بیماری در کودکان دبستانی هستیم، به خاطر دو سال گذشته و نرفتن دانش‌آموزان به مدرسه بوده است.

هیچ چیزی درباره ویروس کرونا قابل پیش‌بینی نیست

پیام طبرسی، معاون آموزشی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری هم گفت: هیچ چیزی درباره ویروس کرونا قابل پیش‌بینی نیست و هیچ‌کس دقیق نمی‌تواند بگوید که چه زمانی و با چه شدتی از میزان ابتلا و مرگ و میر، ویروس کرونا شیوع پیدا خواهد کرد. اما به هرحال پیش‌بینی‌ها این است که از بعد از ۲۰ ژانویه و آخرای ماه دی، موارد ابتلای کرونا در کشور بالا برود. کرونا در لحظه تغییراتی را پیش می‌آورد که قابل پیش‌بینی نیست اما بالاخره افزایش موارد خواهیم داشت، فقط این‌که آمار مبتلایان و میزان مرگ و میر چقدر خواهد بود، نمی‌توان از الان چیزی گفت. درباره تزریق واکسن و خصوصا که وزیر بهداشت گفته است ۵۰ میلیون دز آماده داریم، باید بگویم اگر کسانی که بیماری زمینه‌ای ندارند و سه دز را تزریق کردند، نیازی به تزریق جدید ندارند، همان‌طور که در دنیا هم برای افراد بدون بیماری و شرایط خاص تزریق مجدد توصیه نمی‌شود. اما گروه‌های پرخطر و خصوصا کسانی که نقص ایمنی بدن دارند، نیاز است دز چهارم را دریافت کنند.

احتمال ورود موج جدید کرونا به کشور جدی است

پدرام پاک آئین، سخنگوی وزارت بهداشت، احتمال بروز موج کرونا را در کشور جدی دانست و با اشاره به آمادگی مراکز واکسیناسیون در سرتاسر کشور، گفت: از مردم می‌خواهیم صرف نظر از این‌که تاکنون چند دز واکسن کرونا تزریق کرده‌اند، امسال حتماً یک دز واکسن کرونا بزنند.

وی با اشاره به تضعیف ایمنی بدن با مرور زمان تزریق واکسن، افزود: احتمال ورود سویه جدید BQ.۱.۱ جدی است و ما می‌بینیم برخی از کشورها در جنوب شرقی آسیا، اروپا و آمریکا، درگیر سویه جدید شده‌اند.

بروز موج بعدی آنفلوآنزا بعید است

دکتر بابک عشرتی، اپیدمیولوژیست درباره آخرین وضعیت جهانی بروز کرونا، گفت: ژاپن، آمریکا، برزیل و… روند افزایشی بیماری را تجربه می‌کنند. کشور چین هم علی‌رغم افزایشی که مدتی قبل داشت، اکنون اندکی روند کاهشی داشته است. فعلا سویه غالب در کشورها، سویه اومیکرون و گونه BA۵ است.

وی درخصوص شیوع این بیماری در ایران نیز تصریح کرد: پیش‌بینی ما این است که احتمالا یک افزایش مواردی در ایران داشته باشیم و شاید این احتمال در ۳ تا ۴ هفته آینده رخ دهد؛ ولی این‌که این روند افزایشی به گونه‌ای خواهد بود که موج جدیدی از کرونا شکل گیرد که سیستم ارائه خدمات بهداشتی و درمانی دچار مشکل شود یا خیر را هنوز نمی‌توان پیش‌بینی کرد.

عشرتی ادامه داد: فعلا تصور ما این است که روند افزایشی پیش‌رو هم با نوع اومیکرون خواهد بود و این سبب می‌شود موارد سرپایی بیماری بیش از موارد بستری باشد. البته همه این پیش‌بینی‌ها منوط به این است که جهش جدیدی مشابه گونه دلتای کرونا در کشور نداشته باشیم که شدت،‌ وسعت و کشندگی بالایی داشته باشد.

این اپیدمیولوژیست درخصوص معضل کووید۱۹ طول کشیده، بیان کرد: کرونا یک ویروس جدیدی بود که بیماری و مشکلات جدیدی ایجاد کرد و طبیعتا آن‌چه در مورد کرونا می‌دانیم در حد همین مدت شیوع و گسترش آن است و یکی از عوارضی که در مورد کرونا مطرح می‌شود عوارض دراز مدت آن است که کم‌کم مشهود می‌شود. این عوارض بلند مدت سبب انتساب طیف وسیعی از اختلالات می‌شود که هنوز هم به شکل قطع به یقین نمی‌دانیم آیا همگی مربوط به کرونا است یا خیر؟ در این زمینه نیازمند تحقیقات زیادی هستیم.

وی تاکید کرد: از جمله عوارضی که به کووید۱۹ طولانی مدت نسبت می‌دهند می‌توان به بیماری‌های قلبی، بیماری‌های دستگاه گوارش و بیماری‌های دستگاه مرکزی عصبی اشاره کرد که حتی شاید این عوارض بلند مدت منجر به مرگ هم شود اما برای به قطعیت رسیدن باید تحقیقات بیشتری انجام دهیم که این کار در حال انجام است.

عشرتی درباره وضعیت بروز آنفلوآنزا هم تصریح کرد: تا سال‌های قبل از شیوع کرونا، شروع افزایش موارد آنفلوآنزا از اواخر مهرماه بود اما امسال زمان زودتری به افزایش موارد رسیدیم و بعد این افزایش، کم‌کم روبه کاهش گذاشت. اکنون هم تعداد موارد گزارش شده آنفلوآنزا کاهشی شده است و زیر ۲۰ درصد نمونه‌هایی که بررسی می‌شوند، آنفلوآنزا است. به طور کلی بعید است که مجددا موجی از آنفلوآنزا را تا اسفندماه تجربه کنیم.

وی افزود: هر فردی که علامت بیماری تنفسی دارد چه بیماری کرونا باشد و چه آنفلوآنزا باید در خانه مانده و استراحت کند تا به سرعت بهبود یافته و بیماری را به سایرین منتقل نکنند. تشخیص قطعی آنفلوآنزا از کرونا تنها با تست تشخیصی میسر است چون علائم بیماری مشابه است.

وی با تاکید بر این‌که عموما علامت آنفلوآنزا تنفسی است، گفت: خیلی کم پیش می‌آید که آنفلوآنزا علائم گوارشی داشته باشد اما در سویه اومیکرون کرونا بروز علائم گوارشی دور از انتظار نیست اما این علائم هم خفیف خواهد بود.

عشرتی اظهار کرد: از مردم و پزشکان درخواست دارم در مصرف آنتی‌بیوتیک دقت کنند؛ چون اکثر بیماری‌های تنفسی به دلیل ویروس است و اصلا آنتی‌بیوتیک در درمان آن نقشی ندارد. به همین دلیل باید از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک خودداری کنند تا مقاومت دارویی نسبت به آنتی‌بیوتیک شکل نگیرد. در این ایام بهترین کار برای بهبود سریع‌تر بیماری تنفسی استراحت و استفاده از مایعات است.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۱۵۷ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۵ دی ۱۴۰۱)