بازار شب یلدا حسابی سوت و کور است؛
(ایمان ربیعی/ گروه اقتصادی یادگار امروز)
بازار شب چله این روزها حسابی سوت و کور است. فعالین بازار میگویند که قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته و درآمد بسیاری از خانوارها جوابگوی هزینههای بالای یلدای سال نیست. با وجود اینکه فعالین بازار میگویند که قیمتها نسبت به گذشته تغییری نکرده اما دورهمی ساده در بلندترین شب سال برای یک خانواده ۴ نفره دست کم ۹۰۰ هزار تومان هزینه دارد. این در حالی است که حداقل حقوق مصوب یک کارگر ساده حدود ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار میلیون تومان است. به عبارت دیگر یک شب دورهمی ساده دست کم حدود ۱۶ درصد درآمد خانوار که معادل ۵ روز کارکرد یک کارگر ساده است، را میبلعد.
آجیل نیممیلیونی در بازار بیرمق
آجیل و خشکبار چند سالی است که از سفره بسیاری از دهکهای پایین درآمدی کوچ کرده است. علیرضا ارزانیممقانی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار کشور، به بازار میگوید که به علت گرانی، مردم سعی میکنند برخی محصولات را جایگزین آجیل کنند و خرید آجیل شب یلدا به نسبت پنج سال پیش ۵۰ درصد کاهش یافته و به هیچ وجه در اولویت خرید خانوارها نیست.
با این وجود طبق گفتههای رییس اتحادیه آجیل و خشکبار قیمت مصوب هر کیلو آجیل شب یلدا ۳۵۰ هزار تومان است. البته در بسیاری از خشکبار فروشیها این روزها یک کیلو آجیل چهار مغز به قیمت ۴۵۰ الی ۵۵۰ هزار تومان فروخته و آجیلهای لوکس با بستهبندیهای شیک حدود ۷۰۰ هزار تومان میشود. به عبارتی اگر هریک از اعضای یک خانواده ۴ نفره قرار باشد برای هر یک از اعضای خود ۱۰۰ گرم آجیل چهار مغز بخرد، دست کم باید چیزی حدود ۱۸۰ هزارتومان هزینه کنید. البته اگر قرار باشد به هزینه آجیل نیمکیلو شیرینی هم اضافه کنید، آجیل و شیرینی چلهنشینی حدود ۲۸۰ هزار تومان آب میخورد.
گشتی در مغازههای شهر نشان میدهد که این روزها تخمه آفتابگردان به قیمت ۱۱۰ الی ۱۴۰ هزار تومان و تخمه کدو بین ۱۹۰ تا ۲۴۰ هزار تومان فروخته میشود. فعالین بازار میگویند در این روزها بسیاری از خانوارها توان خرید آجیل را ندارند و بسیاری از مردم تنها برای خرید تخمه به آجیل فروشیها میآیند. برخی هم سعی میکنند که با خریدن بادام زمینی که قیمت هر کیلوی آن حدود ۱۵۰ هزار تومان است یا کمی نخود کشمش، رنگی به یلدای خود ببخشند. با این اوصاف خرید نیم کیلو تخمه(نصف کدو و نصف آفتابگردان) به طور متوسط حدود ۸۰ هزار تومان آب میخورد.
رشد ۲۰ درصدی قیمت میوه
بازار میوه اما شرایط بهتری را نسبت به دیگر بازارها تجربه میکند. با این وجود فروشندگان میگویند که تقاضا نسبت به گذشته کمتر شده و خبری از خریدها با حجمهای بسیار زیاد نیست. به گفته آنها در گذشته مردم سبد متنوعی از میوهها را برای شب یلدای خود خریداری میکردند اما حالا خریدهای مردم به خرید دو یا حداکثر ۳ مدل میوه محدود شده است.
البته گشتی در بازار نشان میدهد که قیمت میوهها در چند روز گذشته دست کم ۲۰ درصد گرانتر شده است. نارنگی میوه هزار قیمت این روزها به قیمت ۲۰ تا ۳۵ هزار تومان فروخته میشود. قیمت انار هم در این روزها بین ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان است. البته در برخی از میوهفروشیهای بالای شهر تهران انار شیراز در شب یلدا به قیمت ۷۰ هزار تومان هم فروخته میشود. متوسط قیمت هر کیلو پرتقال هم بین ۲۵ تا ۳۵ هزار تومان و خرمالو هم بین ۳۰ تا ۶۰ هزار تومان است.
طبق گفتههای اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و ترهبار قیمت هر کیلوگرم هندوانه انباری همدان، در حال حاضر بین پنج تا هفت هزار تومان، هندوانه دزفول بین هفت تا ۹ هزار تومان و هندوانه میناب بین ۹ تا ۱۲ هزار تومان است. سبزی پلو با ماهی یکی از غذاهای محبوب خانوادهها در شب یلداست. در حال حاضر هر کیلو ماهی قزلآلا که تقریبا ارزانترین ماهی این روزهاست به قیمت ۹۶ هزار تومان فروخته میشود.
اگر فرض کنیم که برای یک خانواده ۴ نفره ۳ کیلو ماهی و نیم کیلو برنج (قیمت هرکیلو برنج ایرانی حدود ۱۲۰ هزار تومان است) و نیم کیلو سبزی پلویی به قیمت حدود ۱۵ هزار تومان نیاز باشد، صرف یک شام ساده بدون مخلفاتی همچون سالاد و نوشابه و غیره دست کم ۳۶۳ هزار تومان خرج میتراشد. با این حساب یک دورهمی ساده خانوادگی بلندترین شب سال چیزی حدود ۹۰۰ هزار تومان تمام میشود. این در حالی است که درآمد یک کارگر ساده به طور متوسط روزانه حدود ۱۹۰ هزار تومان است.
(چاپ در شماره ی ۱۱۵۳ روزنامهی یادگار امروز
مورخ ۳۰ آذر ۱۴۰۱)
دیدگاه ها