تخلف از قانون و ترک فعل

(محمد آیتی/ گروه اقتصاد یادگار امروز)

چندی پیش، مهرداد بذرپاش موفق به کسب رای اعتماد از مجلس برای سکان هدایت وزارت راه و شهرسازی شد، اما اظهارات او در روز رای اعتماد در خصوص وعده مهم و بر زمین مانده دولت سیزدهم که ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال بود، خیلی از افراد را شگفت‌زده کرد، چون اولین سوالی که ذهن همگان را به خود معطوف کرد این بود که مگر وزیر نباید مجری سیاست‌های دولت باشد، پس چرا بذرپاش اعلام کرد که ساخت چهار میلیون مسکن نیازمند ۲۸۰۰ همت یعنی بودجه‌ای معادل نیمی از بودجه یک سال کشور است.

با این اظهارات بذرپاش مشخص شد وی از امروز از تحقق این وعده مهم ابراهیم رئیسی شانه خالی کرده و مسئولیتی در این زمینه به عهده نخواهد گرفت. هرچند که بعد از این اظهارنظر جنجالی وزیر جدید راه و شهرسازی، دولت طبق روال معمولش دست به توجیه زد.

در این رابطه سیدمحمد حسینی که به تازگی از معاونت پارلمانی رئیس جمهور عزل شده است، گفت: وعده رئیس جمهور برای ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در طول چهار سال است و این بدان معنا نیست که در یک ماه یا یک سال اول حتما باید مثلا یک میلیون مسکن احداث شده باشد.

این اظهارات در حالی است که بسیاری از کارشناسان نیز از همان ابتدا، این وعده ناکام دولت سیزدهم را وعده‌ای غیرقابل تحقق عنوان می‌کردند و هشدارهای لازم را در این زمینه ابراز کردند.

در همین خصوص، صدیف بدری، نایب رییس کمیسیون عمران مجلس گفت: به نظر من، آقای بذرپاش در روز گرفتن رای اعتماد از مجلس، در خصوص ساخت مسکن و بودجه موردنظر آن، حقیقت را گفت. واقعیتی در تولید مسکن وجود دارد، این‌که خارج از وزارت راه و شهرسازی، بدنه دولت، همراهی نمی‌کند. از یک طرف، سازمان برنامه و بودجه همراهی لازم را ندارد. بانک‌ها نیز اصلاً همکاری نمی‌کنند؛ از سوی دیگر، سازمان‌های دیگر دولتی که باید زمین مازاد خود را برای تحقق ساخت یک میلیون مسکن در سال، تخصیص دهند، پای کار نیامدند.

وی افزود: در حال حاضر، وزارت راه و شهرسازی در تحقق شعار ساخت مسکن در دولت رئیسی، تنها مانده است. به باور من، بذرپاش دغدغه‌ها و چالش‌های پیشروی این وعده دولت را به حق در مجلس مطرح کرد و اگر شخص رییس جمهور و همکارانش برای این چالش‌ها، چاره‌اندیشی نکنند، همچنان با مشکل مواجه خواهیم بود، به خصوص در بخش مسکن حمایتی یا مسکنی که طرف خودش ملک دارد و می‌خواهد ساختمان بسازد و فقط نیاز به تسهیلات دارد، اما بانک‌ها هیچ تسهیلاتی به او نمی‌دهند.

نماینده اردبیل تصریح کرد: اکنون قیمت تمام شده ملک بالاست، چون مصالح ساختمانی افزایش پیدا کرده است. مسکن حمایتی ۵۰۰ میلیون تومانی برای فردی که شغل ندارد یا کارگر یا کارمند ساده است، منطقی نیست؛ فرد از کجا پولش را تامین کند؟ طبیعتاً ضرورت دارد، دولت یارانه حمایتی را در اختیار این افراد بگذارد و از ساز و کار‌های مختلف مشارکتی برای تولید مسکن بهره ببرد و همچنین آن منابع مالی صندوق ملی مسکن هم، مهم است که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق دارد.

نایب رییس کمیسیون عمران مجلس اظهار داشت: اگر بانک‌ها و منابع مالی صندوق ملی مسکن تامین شود، تحقق شعار ساخت سالی یک میلیون مسکن در سال، شدنی است. برای تحقق این شعار، ساز و کار‌های دیگری هم وجود دارد که بذرپاش به آن اشاره کرد. ساز و کار‌های مولدسازی یا ارزش افزوده بیشتر زمین‌هایی که دست وزارت راه و شهرسازی است، می‌تواند به موضوع کمک کند. باید انبوه‌سازان را پای کار بیاورند و به صورت مشارکتی، کار را جلو ببرند.

در همین رابطه، محمدرضا رضایی‌کوچی، رییس کمیسیون عمران مجلس گفت: ساخت یک میلیون مسکن در سال، قانون و وعده رییس جمهور است و باید ساخته شود. حال این‌که گفته شود منابع موجود نیست را نمی‌توان قبول کرد و برای آن باید مدل مالی تعریف کرد.

وی افزود: اگر مدل یا مدل‌های مالی جدیدی برای تامین بودجه ساخت یک میلیون مسکن در سال، تعریف شود، تحقق این شعار بزرگ دولت، شدنی است. به باور من، ساخت یک میلیون مسکن در سال، خیلی نیاز به پول آن‌چنانی ندارد. ما می‌توانیم با تهاتر زمین و دیگر امکانات کشور، میزان مسکنی که وعده داده شده را بسازیم. بذرپاش، ساخت یک مسکن در سال را انکار نکرده و چالش آن را مطرح کرده است و اگر این مقدار مسکن ساخته نشود، چون قانون است، تخلف از قانون و ترک فعل محسوب می‌شود.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۱۴۹ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۲۶ آذر ۱۴۰۱)