مادران؛ ناجیان نسل‌های آینده

(مریم مومنی/ یادگار امروز)

فرهنگ‌سازی می‌تواند عاملی باشد که مشکل مصرف بی‌رویه آب را در جامعه به‌طور ریشه‌‌ای حل نموده تا در نهایت شاهد نجات نسل‌های آینده از معضل بی‌آبی باشیم. هر چند حدود ۷۲ درصد از سطح کره زمین را آب‌ تشکیل داده ولی چیزی حدود ۹۸ درصد از این میزان، آب‌های شور هستند. از سویی جمعیت دنیا در حال افزایش بوده و از سوی دیگر میزان مصرف آب شیرین در بسیاری از کشورها در حال افزایش است. این در حالی است که منابع آب شیرین در دنیا محدود بوده و در عمل به دلایل مختلف، همه این آب‌ها به صورت یکنواخت در دنیا توزیع نشده است. به همین خاطر به‌زودی بسیاری از کشورها با چالش کم‌آبی شدیدی رو به رو خواهند شد.

گفته می‌شود در ایران، سهم مصرف آب در بخش کشاورزی در حدود ۹۰ درصد، شرب ۸ درصد و صنعت و معدن ۲ درصد است. هر چند بخش کشاورزی در هر کشور بسیار مهم است و نمی‌توان این بخش را در کشورها حذف کرد ولی باید به این موضوع بسیار توجه کنیم که بخش زیادی از مقدار این آب‌ها به دلایل مختلفی هدر می‌رود. در بخش خانگی نیز به همین صورت است و علی‌رغم هزینه‌ای که دولت آن را به عنوان «آب‌بها» دریافت می‌کند ولی آب شرب به درستی توسط برخی از مردم مصرف نمی‌شود. اما در این بین عده‌ای معتقدند با دریافت وجوه بیشتر از مردم که با افزایش قبوض آب محقق می‌شود می‌توان میزان مصرف آب و هدررفت آن را کم کرد ولی عده‌ای دیگر فرهنگ‌سازی را عامل مهم‌تری برای رسیدن به این هدف می‌دانند.

هر چند افزایش آب‌بها ممکن است در کوتاه‌مدت، کاهش مصرف آب و در نتیجه کاهش هدر رفت آن را به دنبال داشته باشد ولی فرهنگ‌سازی می‌تواند عاملی باشد که این مشکل را در جامعه به طور ریشه‌‌ای حل نموده تا در نهایت شاهد نجات نسل‌های آینده از معضل بی‌آبی باشیم. این فرهنگ‌سازی از زمینه‌های مختلفی چون صدا و سیما، آموزش و پرورش، تبلیغات شهری و…. انجام می‌شود ولی یکی از راه‌هایی که می‌تواند اثر این اقدامات را بیشتر از قبل کند اهتمام مادران این سرزمین به تربیت فرزندان از طریق آموزش نکاتی ساده و نهادینه کردن فرهنگ مصرف صحیح آب است.

مادران بیش‌ترین سر و کار را با فرزندان دارند و همچنین مادران خانه‌‌دار میزان قابل توجهی از زمان را در روز با کارهایی که مصرف آب در آن‌ها دخیل است صرف می‌کنند. کارهایی مثل شستن ظروف کثیف، شستن دست‌ها، نوشیدن از شیر آب و درست کردن غذا از این قبیل است که در این بین با راهکارهای ساده آموزشی می‌توان از میزان مصرف در این زمینه‌ها کاست.

علاوه بر این در هنگام مسواک‌زدن، استحمام، دستشویی، فلاش‌تانک و …. نیز بخش قابل توجهی از آب مصرف می‌شود که باید فرزندان را نسبت به این موضوع آگاه نموده و روش‌هایی را مانند کوتاه نمودن زمان شست‌ و شو، کم باز کردن شیر آب در هنگام مصرف و… را به آن‌ها آموزش داد. علاوه بر این، اقدامات دیگر مانند اصلاح شیرهای قدیمی به اهرمی، فلاش‌تانک‌ها و… بسیار مؤثر است. در صورتی که مادر هم با گفتار و هم با عمل، این روش‌ها را به فرزندان خود آموزش دهد، فرهنگ مصرف صحیح آب در جامعه نهادینه خواهد شد تا دیگر شاهد بحران بی‌آبی در آینده نباشیم.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۱۱۹ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۲۱ آبان ۱۴۰۱)