رخنه لابی‌ها در سازمان نظام روانشناسی

(مینا عبادی/ گروه جامعه یادگار امروز)

مدتی است که اسامی روانشناس‌نماها و یا روانشناسان زرد که فاقد مجوز از سازمان نظام روانشناسی هستند در قالب چند لیست در سایت سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور قرار گرفته است. همچنین در اطلاعیه این سازمان آمده است: «از مردم کشورمان تقاضا می‌شود، بر طبق تبصره ۳ ماده ۴ و ماده ۵ قانون تشکیل سازمان از مراجعه به افراد فاقد شماره نظام روانشناسی و مشاوره جهت مشاوره روانشناسی یا کلاس‌های آموزشی حضوری و آنلاین خودداری نمایید». این در حالی است که دکتر ناصر صبحی قراملکی، از بازرسان سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در دوره چهارم، اظهار کرد: اسنادی داریم که افراد غیر روانشناس و غیر مشاور از سوی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور پروانه دریافت کرده‌اند، با این حال تنها به ۸ هزار نفر از بین ۴۰ هزار عضو، پروانه داده‌اند. ما روانشناسان واقعی داریم که نتوانسته‌اند بیش از یک دهه پروانه دریافت کنند.

وی با بیان این‌که بعضا افراد بیش از یک دهه منتظر دریافت پروانه از سازمان مانده‌اند و بهترین سال‌های عمرشان هدر می‌رود، تصریح کرد: با این حال برای افرادی که کارگاه فردی خاص و دوره خاص و دانشجوی فرد خاص و یا سفارشی بودند در عرض ۲۴ ساعت پروانه صادر می‌شود. چطور روانشناسان از قشر عادی جامعه ۱۰ سال پشت صف انتظار پروانه می‌مانند اما برای برخی ۲۴ ساعته پروانه صادر می‌شود؟.

وی با اشاره به اقدامات هیات بازرسان برای انتشار گزارش تخلفات سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور به نهادهای نظارتی، توضیح داد: علی‌رغم گزارش‌های ما به نهادهای نظارتی، متاسفانه افراد سنگ‌اندازی می‌کنند. “لابی” معضل اصلی ما است. در مساله تخلفات سازمان نظام روانشناسی و مشاوره نیز از طریق لابی و دادن امتیازات، گزارشات بازرسان را خنثی می‌کنند. ما این تخلفات را به نهادهای نظارتی گزارش دادیم و تنها می‌توان گفت سازمان بازرسی کل کشور به طور جدی با ما در حال همراهی است.

چرا روانشناسان زرد می‌توانند از سازمان نظام روانشناسی «پروانه» دریافت کنند؟

صبحی با طرح این پرسش که چرا روانشناسان واقعی نمی‌توانند و روانشناسان زرد می‌توانند از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور پروانه فعالیت حرفه‌ای دریافت کنند؟، ادامه داد: علی‌رغم این‌که اعضای کمیسیون‌های تخصصی برای انجام مصاحبه از متقاضیان دریافت پروانه، توسط شورای مرکزی انتخاب می‌شوند اما ناگهان متوجه می‌شویم به افرادی که در شورای مرکزی انتخاب نشده‌اند برای حضور در کمیسیون‌ها و برگزاری مصاحبه تخصصی حکم می‌دهند. این در حالیست که رفتن در کمیسیون‌ها شروطی نظیر هیات علمی بودن و … دارد و این افراد بدون این‌که این شروط را داشته باشند و بدون انتخاب از سوی شورای مرکزی، حکم حضور در کمیسیون می‌گیرند و از متقاضیان دریافت پروانه مصاحبه می‌کنند. از سوی دیگر بعضا برخی اساتید کمیسیون‌ها به ما اعلام کرده‌اند که برای مثال علی‌رغم حضور ۵ نفر در کمیسیون به ما اسامی ۸ نفر را داده‌اند و گفته‌اند زیر این اسامی را امضاء کنید، در حالی که تنها ۵ نفر متقاضی در کمیسیون‌ها حاضر بودند و باقی افراد اصلا در جلسات کمیسیون شرکت نکرده‌اند.

ارسال پیامک تهدیدآمیز به اعضای منتقد سازمان روانشناسی

وی با اشاره به ارسال پیامک تهدیدآمیز برای اعضای سازمان که بعضا انتقاداتی به عملکرد سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور وارد می‌کنند، گفت: این پیامک‌ها با سرشماره سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور برای همکارانی که انتقاداتی به سازمان مطرح می‌کنند ارسال می‌شود. سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور رکن هیات رسیدگی به صلاحیت‌های تخصصی را به معاونت انتظامی تقلیل داده است و ما اعلام می‌کنیم که این معاونت خود آسیب‌زاترین معاونت سازمان است. از رسانه‌ها درخواست دارم مدارک خود معاونت انتظامی سازمان و افراد فعال در این معاونت را ببینند.

وی تاکید کرد: در حال حاضر وقتی اعضای سازمان عملکرد سازمان را نقد می‌کنند، معاونت انتظامی سازمان برای آن‌ها پیامک تهدیدآمیز ارسال می‌کند. ما اعلام می‌کنیم که معاونت انتظامی سازمان به محلی برای پرورش روانشناس‌نماها و روانشناسان زرد تبدیل شده است. اسناد و مدارک این معاونت را بررسی کنید، قرار بود این معاونت جلوی تخلفات صنفی حرفه‌ای مستدل را بگیرد اما در حال حاضر پیامک تهدیدآمیز برای عضوی از سازمان که یک پست اینستاگرامی انتقادی درباره عملکرد سازمان نظام روانشناسی  را لایک کرده، می‌فرستد.

هیات بازرسان سازمان نظام روانشناسی قدرت اجرایی ندارد

صبحی با تاکید بر این‌که هیات بازرسان سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور قدرت اجرایی برای بازخواست متخلفان سازمان نظام روانشناسی را ندارد و تنها قدرت این هیات اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌ها است، با اشاره به پیگیری‌های هیات بازرسان برای گزارش تخلفات این سازمان به نهادهای نظارتی، تصریح کرد: چون سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور یک سازمان مستقل غیردولتی است، نهادهای نظارتی خیلی نمی‌توانند به بررسی تخلفات این سازمان ورود کنند. تنها نهاد نظارتی که ما را در این راستا کمک کرد سازمان بازرسی کل کشور بود.

وی افزود: از بهمن سال ۹۹ سه نفر نماینده از سازمان بازرسی کل کشور در محل سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور مستقر شدند و هنوز هم آنجا حضور دارند. با این حال اعضای شورای مرکزی فعلی که طی ۱۸ سال گذشته به گزارشات هیات بازرسان خود گوش ندادند اکنون نیز به تذکرات سازمان بازرسی کل کشور گوش نمی‌دهند.

وی، با بیان این‌که اعضای هیات بازرسان دوره چهارم از روز نخست به صورت رایگان در حال فعالیت در این سمت هستند، یادآور شد: قرار بر این بود حتی شورای مرکزی و هیات بازرسی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور نیز رایگان برای این سازمان کار کنند اما در حال حاضر اخباری به گوش ما رسیده است که برخی از این افراد حقوق دریافت کرده‌اند.

افرادی را با نام بازرس به مراکز مشاوره می‌فرستند

صبحی با بیان این‌که می‌توان گفت سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور تلاش برای حذف بازرسان خود دارد و علیه هیات بازرسان چندین بار شکایت مطرح کرده و اتهام زده است، ادامه داد: ما هیات بازرسان با پول خود به دادگاه رفتیم و رفع اتهام شده‌ایم. برای تخریب چهره هیات بازرسان در بین اعضای سازمان، افرادی را با نام بازرس به مراکز مشاوره می‌فرستند و آن افراد به روانشناسان می‌گویند ما از بازرسی آمده‌ایم، در حالی‌که این افراد از طرف ما نیستند.

تاخیر سازمان نظام روانشناسی در برگزاری انتخابات شورای مرکزی و هیات بازرسان

وی با اشاره به تاخیر بیش از دو ساله سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در برگزاری انتخابات شورای مرکزی و هیات بازرسان، توضیح داد: تشریفات لازم برای انتخابات باید پس از تشکیل هیات نظارت مرکزی بر انتخابات آغاز شود و این هیات پس از تشکیل نیز سه ماه وقت دارد تا تشریفات لازم را انجام دهد اما تا کنون سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور به بهانه‌های مختلف هیات نظارت مرکزی را نتوانسته تشکیل دهد. در شورای مرکزی نیز برای برگزاری انتخابات دو دستگی و اختلاف نظر است. هر دسته می‌خواهد کار خود را پیش ببرد و تا زمانی که این امر حل نشود، انتخابات برگزار نخواهد شد.

این بازرس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، با بیان این‌که سازمان نظام روانشناسی به غلط تمام ارکان سازمان را به شورای مرکزی تقلیل داده است و شورای مرکزی نیز کل اختیار سازمان را به رئیس سازمان داده است، عنوان کرد: در حال حاضر این رئیس سازمان است که شورای مرکزی را کنترل می‌کند.

وی با اشاره به گلایه فارغ‌التحصیلان رشته روانشناسی که بعضا در ۳۵ سالگی با مدرک دکتری باید ۱۰ سال منتظر دریافت پروانه فعالیت حرفه‌ای باشند، توضیح داد: اگر سازمان نظام روانشناسی برای افراد خاصی “سه سوته”  پروانه فعالیت حرفه‌ای صادر می‌کند پس برای صدور پروانه مشکلی ندارد اما شرط و شروطی برای صدور پروانه افراد عادی قرار می‌دهد که ظلم و ستم است. از همین رو است که برخی از اعضای سازمان بدون داشتن پروانه فعالیت حرفه‌ای مشغول فعالیت هستند و تخلف می‌کنند چراکه ناچارند.

صبحی با اشاره به انتشار لیست “غیر روانشناسان فاقد مجوز” از سوی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، بیان کرد: وقتی عنوان “غیر روانشناسان فاقد مجوز” را به زبان می‌آوریم این سوال پیش می‌آید که آیا “غیر روانشناس دارای مجوز” هم داریم؟. شواهد نشان می‌دهد که بله “غیر روانشناس دارای مجوز” هم داریم. هیات بازرسان طی مکاتبات رسمی به شورای مرکزی اعلام کرد باید این امر صدور پروانه حقیقی، حقوقی و پروانه مراکز برای غیر روانشناسان از کمیسیون های مختلف سازمان را اصلاح کند.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۰۷۸ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۳۰ شهریور ۱۴۰۱)